سخنان دکتر جهانگیری معاون اول ریاست جمهوری در نشست اخیر با مدیران ارشد وزارت علوم و تنی چند از روساء دانشگاه ها، بار دیگر توجه به آموزش عالی و دانشگاه ها را به سطح اذهان و افکار عمومی کشاند.

ایشان در سخنرانی نسبتا جامع و کامل خویش، با برشمردن موفقیت های اخیر دانشگاه های علوم پزشکی و غیر پزشکی در مبارزه با ویروس کرونا، گسترش آموزش مجازی و توسعه شرکت های دانش بنیان، از دانشگاهیان خواست تا در گره گشایی از مشکلات کشور ،نقش آفرینی فعال تری بر عهده داشته باشند.

تمجید و بزرگداشت ایشان از پیشرفت های دانشگاه، البته در باز آفرینی روحیه نشاط در دانشگاهیان مفید و سودمند خواهد بود و درخواست کمک و یاری از دانشگاه برای برطرف کردن مشکلات کشور نیز می تواند روحیه احساس مسئولیت پذیری و مسئولیت شناسی را در میان جامعه دانشگاهی تقویت کند.

ناگفته نماند که کالبدشکافی و واکاوی علل ایستایی و انجماد دانشگاه و دانشگاهیان در برهه های از دوران از سویی و یافتن راه حل هایی برای استفاده از توان دانشگاهیان در راستای گره گشایی از مشکلات کشور از سویی دیگر، نیازمند بررسی های علمی و بهره گیری از دیدگاه منتقدان و تحلیلگران مستقل حوزه آموزش عالی است.

نباید از نظر دور داشت که در شرایطی که روساء جمهور در برهه هایی، برای معرفی وزیر علوم به مجلس شورای اسلامی با چالش و محدودیت و موانع روبرو می شوند و وزیران علوم نیز در برهه هایی برای انتصاب روساء دانشگاه ها با کارشکنی و فشار و محدودیت برمی خورند و روساء دانشگاه ها نیز برای اداره داخلی دانشگاه ها و تصمیم گیری های روزانه با محدودیت و تحمیل های گوناگون مواجه می شوند و به رغم این محدودیت ها، وزیران و روساء دانشگاه ها ونه کسان دیگر، متهم ردیف اول عقب ماندگی ها و مشکلات دانشگاه ها شناخته می شوند، چگونه می توان از دانشگاه ها و آموزش عالی انتظار نقش آفرینی و گره گشایی از مشکلات کشور را داشت؟

از این رو، تجدیدنظر در اختیارات نهادهای موثر در آموزش عالی و دادن اختیارات بیشتر به مقامات رسمی و قانونی بخش آموزش عالی می تواند گام موثری در تحقق انتظارات حاکمیتی از دانشگاه باشد.

از سوی دیگر بسیاری و بلکه دسته ای از محدودیت ها و مشکلات و موانع توسعه کشور حاصل سیاست هایی است که دانشگاهیان و خرد جمعی کارشناسان، هیچ نقشی در وضع آن نداشته اند! چگونه از دانشگاه و آموزش عالی می توان انتظار داشت که بتواند یک تنه رفع مشکلات حاصل آز سیاست های اشتباه را برعهده گیرد؟

با این وجود، روزانه در رسانه های مجازی و حقیقی شاهد انجام مصاحبه ها و نوشتن یادداشت های گرانقدری از سوی دانشگاهیان در زمینه های اقتصاد و فرهنگ و علوم اجتماعی هستیم که عمل به توصیه های آنان می تواند انقلابی در فرآیندها و سیاست ها و برنامه های زیربنایی کشور ایجاد کند و منشا تحول شود ولی بی توجهی به آنها و وجود تصلب و مقاومت در برابر هر تغییر، اثر بخشی اظهار نظر دانشگاهیان و مسئولیت شناسی آنان را از بین برده یا کم فروغ نموده است.

به رغم آنچه یادآوری گردید، نظر همه کارشناسان حوزه های مختلف این است که شیوع ویروس کرونا با همه مخاطرات و صدمه های آن، بالاجبار دستاورهای مثبتی نیز به همراه داشته است. در زمینه آموزش عالی، چشم اندازهای نوینی را برگشود که می تواند مقدمات و بسترهای توسعه دانشگاه را در پی داشته باشد. با اعتراف به این اصل که هیچ نوع از شیوه های آموزش نمی تواند جایگزین آموزش حضوری و چهره به چهره بودن شاگرد و استاد شود.

آن چشم اندازها را می توان در گزاره های زیر گردآورد :

۱- بی نیازی به ساخت فضاهای جدید آموزشی و لزوم تغییر کاربری در ساختمان های آموزشی.

۲- بی نیازی دانشگاه به نیروی جدید کارمندی و لزوم جابجایی نیروها در بخش های مرتبط به آموزش مجازی‌.

۳- بی نیازی به ساخت خوابگاه های دانشجویی و غذاخوری جدید و لزوم تغییر کاربری یا فروش ساختمان ها.

۴- کاهش نیاز به استخدام عضو هیئت علمی جدید و کاهش ساعات تدریس اضافی.

۵- تجدیدنظر در تشکیلات و چارت دانشگاه مانند ادغام معاونت های فرهنگی و دانشجویی.

۶- کاهش نیرو در بخش های فرهنگی،حراست فیزیکی، ناوگان داخلی دانشگاه و....

۷- محدود شدن برخی نهادهای رسمی فرهنگی و مذهبی در دانشگاه به دلیل کاهش حضور فیزیکی دانشجو.

انرژی های رها شده حاصل از این تغییرات البته باید در بخش های دیگر دانشگاه ها و برای تحقق اهداف جدید بکار گرفته شود.

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه