پیشینه و وجه خوانش آن : بطور معمول همه ی فرهنگ های لغت "یلدا" را یک کلمه دانسته و آن را واژه ی سُریانی به معنی " میلاد" و منسوب به حضرت عیسی می دانند.و در بین پارسیان شب یلدا را شبی گویند که بلندترین شب های سال و آخرین شب پاییز و نخستین شب زمستان است. همچنین در فرهنگ لغت های فارسی با دو کلمه آورده اند :

۱) "یَل "به معنی پهلوان، دلیر،دلاور و مبارز.و ترکیب دوم را "دا" به معنی زنی که فرزند دارد و بمعنی: ماما، مام،مار،مامی و زاینده می باشد. و از نظر بعضی پژوهندگان پیشینه و جشن آن منسوب به دوره ی هخامنشی است. بنابراین اگر ملاک را سُریانی (میلاد و تولد حضرت مسیح) بدانیم پس باید بپذیریم که یک کلمه سریانی است که جشن آن را هم بعنوان میلاد مسیح (عید کریسمس) برگزار می کنند.اما بنده می خواهم عرض کنم که اگر حتی امروزه به زبان تمام مناطق لُر نشین اعم از بختیاری ،لرستان و بویراحمد و زیرمجموعه آن ها بصورت دو واژه یعنی یک اسم مرکب به کار می برند. کلمه "یل " به معنای پهلوان، زورمند،تنومند که "پیا " هم گفته می شود.

۲) "دا "بمعنی مطلق" مادر" است که مادر هم زاینده است پس شامل طبیعت هم می شود یعنی یکی از پدیده های طبیعت است. و به این دلیل که طبیعت زاینده است؛ مادر هم زاینده است.و بلافاصله در این مختصر بگویم که ممکن است برای بعضی ها این پرسش پیش آید که اگر زمستان زاینده است پس بهار چه می شود!؟

باید عرض کنم که اولا هر فصلی نوعی زایندگی دارد ،دوم آنکه در مناطق سردسیر کشاورزان، دهقانان و متخصصان می دانند که زیر برف گرم است و دانه های زیر برف آماده ی رویش می شوند و به محض اینکه برف ها آب شدند به سرعت جوانه ها از زمین سر برمی کِشند. بنابراین به نظر می رسد این کلمه ی مرکب "یلدا" در دوره ی اشکانیان یا پهلوانیک و در دوره ی ساسانیان یا پارسیک و سه پسِ آندو فارسی میانه است که عمدتا آنچه از آن به جا مانده به نظر می رسد زبان مناطق لُر نشین باشد البته جغرافیای فارس را اساسا نمی توان نادیده گرفت.

بنابراین با توجه به آخرین تقسیم بندی که در زبان پارسی باستان تا به امروز دانشمندان علم زبان شناسی آمریکا اعلام کرده اند و بنده در اینجا نام بردم این جشن ملی ایرانی "شب یلدا "نمی تواند مربوط به زبان سُریانی دانست و باید آن را زبان پهلوی باستان از هخامنشیان تا زبان لری و فارس به جا مانده و زبان های دیگری که ریشه در پهلوی باستان دارند؛ دانست.

بنابراین " جشن یلدا" یکی از عیدهای معتبر مثل عید نوروز، جشن مهرگان و.... ایرانیان بوده و است.

۹۹/۱۰/۰۴

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه