اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
آخرین اخبار
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۰۹۳۴۵
تعداد نظرات: ۱ نظر
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۶:۱۹
شوشان - دکتر اکبر ظریفی :
۱) برگ برنده روسیه در قضیه اوکرائین
گفتگوهای ایران با چند کشور مهم و تاثیرگذار جهان، پیرامون مسئله هسته ای، چند دهه است که در جریان است. بیشتر از ۷سال پیش، این گفتگوها به نقطه ای رسید که مورد پذیرش طرف های درگیر میز گفتگو قرار گرفت. فردای آن روز در ایران و آمریکا بر سر ادامه نتیجه گیری ها از گفتگوهای چندین ساله، سخنان تاثیرگذاری گفته شد که نشان از نارضایتی بخش هایی در این دو کشور از پیامدهای این‌گفتگوها داشت، در سپهر سیاسی این‌نگاه را نگاهی تندروانه علیه برجام نامیدند. به هر حال، پس از مدتی کوتاه  هر دو طرف ،دیگری را ناقض "روح برجام" می نامیدند و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، منجر به ورود رئیس جمهوری با نگره های غیر معمول در سیاست داخلی و خارجی آمریکا به کاخ سفید شد. او پیش از ورود، شعار داده بود که از ادامه همکاری در برجام کناره گیری خواهد کرد- و همین‌کار را چند ماه بعد از شروع دوره اش اجرا کرد. او به تبعیت از تندروهای دست راستی حامی اسرائیل، مخالف شکل گیری و به نتیجه رسیدن هر گفتگویی با ایران پیرامون مسائل گوناگون بود. در داخل ایران هم عده ای از این سو مخالف شکل گیری و به ویژه مخالف نتایج این‌گفتگوها بودند و وقتی توانستند به مجلس راه یابند، هر چند اقلیت بودند ولی برجام را در مجلس آتش زدند، "بی آنکه نگاه کنند که این آتش زدن ممکن است فرش زیر پا را هم بسوزاند"!
این نگاه، هماهنگ شد با آن سو و گفتگوها را بی سرانجام تر کرد برای ما و تا پایان دولت روحانی در ایران، کار گره بیشتری خورد .
دولت آقای رئیسی که آغاز شد، ما روبرو بودیم با شعارهای بسیار مهمی در خصوص حل مشکلات کشور بدون اتکا و پیوند زدن آن با گفتگوهای بین المللی در خصوص برجام...!اما نمی توان اثرات تحریم های ظالمانه و حداکثری آمریکا را در وضع کشور نادیده گرفت و بخش بزرگی از این تحریم ها، پیرامون مسئله هسته ای ایران شکل گرفته است، و معلوم بود که نمی توان برای رفع آنها کوشید ،بدون ورود به میز گفتگو...!
ایران حق داشت که برای پذیرش دوباره آمریکا در جریان گفتگوها، خسارات خروج ان‌کشور را نسبت به خود درخواست کند، و این در گفتگوهای تازه به موضوعی مهم برای ایران بدل شد.
در این گیرودار و در آستانه باز شدن برخی از گره ها در گفتگوها، اتفاق تازه ای در صحنه بین الملل، جریان را با آویزه های سنگینی روبرو کرد- حمله روسیه به اوکرائین.  
گارد اروپا و آمریکا در برابر روسیه و پشتیبانی آنها از اوکرائین و افزایش فشارها به روسیه، منجر به تقابل آنها در حوزه های گوناگون ،به ویژه در حوزه انرژی شد که وابستگی اروپا به نفت و گاز روسیه، بدل به کارتی برای روسیه جهت بازی شد که معلوم بود این کارت اهمیت بسیاری برای اروپا هم خواهد داشت، به وضعی که منجر به عدم هماهنگی های مرسوم میان آمریکا و اروپا در برخورد با مسئله گردید، خسارت اصلی را اروپا باید تحمل می کرد. دست آمریکا برای جایگزینی ،گویا بازتر از اروپاست.
ایران-بهتر است بگوئیم انرژی ایران- در این برهه حساس ،اهمیت مضاعف یافت، چون برای وارد کردن جایگزین برای روسیه از مسیر دیگر کشورها، کار خیلی آسان نیست و یا اینکه بهتر است بگوئیم کامل نیست و نفت ایران که اکنون به واسطه تحریم ها، از بازار جهان دور است و یا پنهان است، بهترین گزینه برای جایگزینی فوری است و این مطلبی نیست که روسیه آن را نفهمیده باشد !
بسیار خب، چگونه می توان از ورود فوری وآشکار  نفت ایران به بازار جلوگیری کرد؟ البته توجه داشته باشیم که ایران از مسیر های گوناگون بخشی از نفت خود را وارد بازار می کند اما به صورت پنهانی و همراه به هزینه های اضافی. 
بهترین و کم هزینه ترین راه برای روسیه، جهت جلوگیری از ورود انرژی جایگزین به بازار، به نتیجه نرسیدن گفتگوهای میان ایران و دیگر کشورهاست! اما ایران که نمی تواند خواب باشد، و عکس العمل نشان خواهد داد! روس ها برای این مهم دو راه را دنبال می کنند: نخست اینکه با وعده و وعید و احیانا تعهد های گوناگون با ایران وارد پروژه‌ هایی می شوند که برای ایران راهگشا باشد و سود و بهره مناسب دریافت شود. و این پروژه ها ، منجر به کنترل حوزه انرژی ایران توسط روس ها خواهد شد و سودی که به ایران می رسد ،پاسخگوی حل برخی مشکلات بشود. تعامل در بخش های دیگر هم افزایش می یابد و برای ایران در این برهه اغوا کننده است.
راه دیگر اینکه،وعده های استراتژیک به ایران بدهد برای مقابله با طرح های ایذایی احتمالی آمریکا و اسرائیل علیه ایران و حمایت های بین المللی در سازمان ملل و شورای امنیت و آژانس بین المللی از ایران در برابر طرح های احتمالی آینده...!

فارغ از اینکه کدام یک از این تعهدات و وعده ها در آینده عمل بشود و یا امکان عملیاتی پیدا کند،"ایران باید متوجه باشد که روس ها- دست کم در میان مدت- با برخی از کشورهای اروپایی هم ،همین روند تعاملی را پیش خواهند برد! اختلافی که اکنون در اروپا، برای نوع برخورد با روسیه وجود دارد نشان از همین استراتژی روس هاست!" مهم این است که ایران متوجه باشد، اگر روس ها و اروپایی ها از این پیچ زمستانی بخواهند با گفتگو رد بشوند، باز ایران می ماند و خودش در روی میز گفتگویی که شاید ترک کردنش، هزینه های سنگین تری را به دنبال داشته باشد. 
مهم این است که ایران، بازی دوجانبه احتمالی روسیه را با اروپایی ها،خودش تکرار کند و به طور کامل و چشم‌بسته برگ بازی روسیه در جریان اوکرائین نباشد.

۲) متغیر های تاثیر گذار در بیرون از ایران
گفتگوهای بین المللی ایران، به خاطر موقعیت ویژه در منطقه ای خاص، از متغیر های تاثیرگذار دیگری اثر می پذیرد. نقش آفرینی مهم ایران در منطقه و تاثیرات فرامنطقه ای این نقش، همچنین داشته های راهبردی منطقه از دید حوزه انرژی ، متغیر دیگری است که نقش ثابت نزدیک به یک سده خود را دارد. پس نمی توان فرایند گفتگوهای ایران با دیگران را بدون این متغیر ها در نظر آورد.
در بخش نخستین این سخن، جریان امروزین اوکرائین تا حدودی گفته شد، من سعی می کنم به صورت کوتاه از دیگر حوادث هم سخن بگویم.  
آ- حمله رژیم اشغالگر اسرائیل به نوار غزه در بازه زمانی اوج گفتگوها نشان از چه چیزی می دهد؟ غیر از این است که یکی از اهداف این تحرکات اعمال فشار به پروسه گفتگوهاست که از ابتدا مخالف آن بوده است؟ هر موقع که احتمال دستیابی به نتایج ملموس در گفتگوها می رود، صهیونیست ها تلاش می کنند با رفتار خود، ضمن دهن کجی به برنامه بین المللی به ایران هم بفهماند که گفتگوها در هیچ سطحی در کیفیت واکنش اسرائیل علیه منافع ایران تغییری نمی دهد و اسرائیل خود را ملزم به رعایت شرایط نمی داند. و در آینده هم رفتار خارج از چارچوب های پذیرفته شده بین المللی را دنبال خواهد کرد و اروپا و آمریکا هم نمی توانند روی این مواضع تاثیر قابل اهمیتی داشته باشند. این مهم همیشه راه فرار از برخی تعهدات را برای طرف آمریکایی و اروپایی باز می گذارد. در حساس ترین زمان گفتکوها، حملات اسرائیل منجر به کشته شدن فرماندهان و مسوولین رده نخست گروه های جهاد اسلامی در فلسطین می شود و روشن است که ایران اگر وارد تقابل رسمی با اسرائیل بشود، فضای بین المللی علیه دخالت ایران در منطقه و به نفع تبلیغات علیه ایران می شود که همیشه اسرائیل از آن دم می زند . سکوت دیگر گروه های فلسطینی ،مانند حماس، از سوئی اختلاف درون گروهی فلسطینی را نشان می دهد و از سوی دیگر جو داخلی فلسطینی ها رادر جهت اختلاف تعمیق می کند. خویشتن داری ایران در این مرحله و تشکر وزیر خارجه از حماس برای گسترده نکردن تنش-که مورد خواست اسرائیل است- در همین راستا تحلیل می شود.  اگر این تنش ها  ادامه می یافت، ورود دیگر گروه ها هم دخالت می کردند، عمق مسئله منجر به تخریب روند گفتگوها می شد. موشک باران جهاد اسلامی و عبور برخی موشک ها از سامانه گنبد اهنین، دستاورد مهمی بود که برای ایران هم ،همین اندازه کافی است که ناکارآمدی قدرت اسرائیل را نشان بدهد و اعتماد بنفس گروه های جهادی را بالا ببرد. احتمالا اسرائیل در نظر دارد که از نزدیک ترین مکان ها به مرکز قدرتش، نیروهای عمل کنند و موافق ایران را تضعیف کند و به ایران هشدار بدهد که در برنامه خود جهت اعمال فشار به اسرائیل در آینده نمی تواند استفاده کند. در حالیکه ایران با همین گروه های جهادی در بین گوش اسرائیل، بهترین‌بهره ها را می برو. شاید بشود تمایل اقلیت تندرو در ایران را که مخالف هرگونه گفتگو هستند، در این نوع کنش ها دید...!
ب- اتفاقات عراق در راستای تشکیل دولت و ناتوانی گروه ها جهت هماهنگی برای اتحاد در عراق، و اقدامات تمرکز گریزبرخی نیرو ها ،احتمال وارد کردن عراق به صحنه تازه ای از برخوردها را متبادر می کند. گرفتاری عراق، یعنی بالا رفتن هزینه های امنیتی در ایران و این مهم چیزی است که مخالفان به نتیجه رسیدن گفتگوها به دنبال آن هستند.پس، تحرکات در عراق یک‌متغیر افزایش فشار به ایران است و تاثیرپذیری دولت های پیشین در عراق از نیرو ها و دولت ی خارجی - به ویژه کشور های مخالف ایران- برای ایران هزینه ها را بالا برده است. هرچه در عراق میان نیروهای موثر اختلاف باشد، زمینه برای هزینه سازی برای ایران بیشتر می شود.
پ- ایجاد اختلاف و تعمیق گسل های موجود در سپهر سیاسی افغانستان هم در همین راستا تحلیل می شود. ایجاد تنش میان طالبان و داعش و دره پنجشیر و  دیگر گروه های دارای نفوذ-مانند بازمانده های القاعده- در آنجا، علاوه بر پیشبرد منافع کشورهای دارای نفوذ خارج از منطقه، خودبخود هزینه های امنیتی و اجتماعی در ایران را بالا می برد، کشتن ایمن الظواهری در این برهه، همین علامت را نشان می دهد.
باری،اعمال فشارهای گوناگون به ایران در زمانی که گفتگوها نیاز است اولا سرعت یابد ،همچنین به نتیجه مورد دلخواه آنان  برسد، آنها را وادار به طراحی های حداکثری برای تاثبرگذاری می کند...
comment
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
انتشار یافته: ۱
comment
comment
فاطمه احمدی
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۲:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۰
comment
0
0
comment بسیارعالی
نام:
ایمیل:
* نظر:
اینستاگرام شوشان
شوشان تولبار