هر یک از برهه های تاریخی و رخدادهای آن، دارای ظرفیت و گنجایش معناسازی ویژه خود است. این ظرفیت و گنجایش، بر آمده از میزان ارزشمندی و تأثیرگذاری و قدرت پایگاه شخصیت های آن واقعه، در باورهای ملی، دینی و اسطوره ای است.

قیام و خیزش و نهضت و جنبش موسوم به کربلا و عاشورا، به هر نامی که خوانده شود، در باور مسلمانان و بویژه شیعیان و دوستداران خاندان امامت، از ارزشمندی و جایگاهی بس مهم در تاریخ تحولات سیاسی شیعه برخوردار است و عملا به یک گفتمان در حوزه حکمرانی تبدیل شده است.

جلوه های این قیام، در گذر تاریخ، بیشتر از گذشته هویدا و مکشوف شده است و تاریخ نویسان و پژوهندگان از چشم اندازهای گوناگون به تحلیل آن پرداخته اتد.

گوناگونی این تحلیل ها و توصیف ها، گاهی به مرحله تضاد با یکدیگر رسیده است با این وجود، این شعله و چراغ پژوهش همچنان روشنی و درخشش دارد و مورد توجه است.

در سطح رسانه و آن جا که پای مخاطبان به میان می اید اما موضوع، شکل دیگری به خود می بیند. تولید فیلم ها و سریال ها و نمایشنامه ها و تولید متن ها و تصاویر و هنرنمایی های تجسمی برای بازتاب دادن قیام عاشورا، سالیانی است که در کشورمان رونق بسیار گرفته است و تا جایی که که رقیبی برای تجمعات سنتی در مساجد و تکایا شده است.

آسیب های احتمالی این بازتاب های فراوان، خالی شدن آن، از معنا و پر شدن آن از متن ها و صحنه های خودساخته در تاریخ با آمیزه هایی از مبالغه و خرافه است.

امسال نیز در ماه محرم، شبکه های سیمای جمهوری اسلامی به بازنشر سریال های مشهور با موضوعیت قیام عاشورا پرداخت و مخاطبانی در گروه های سنی مختلف و با سطوح متفاوت از میزان درک و فهم را به پای جعبه جادویی نشاند.

از سوی دیگر، شبکه های اجتماعی نیز تحلیل های متفاوت و کلیپ های متعددی از برداشت های متضاد و مختلف از قیام عاشورا را در خود به اشتراک گذاشت و صحنه های سوگواری مردم ایران و جهان را با چاشنی وجود صحنه های تأسف آور و به دور از آموزه های دینی، به نمایش گذاشت.

این که مجموعه این فعالیت های تبلیغی، به لحاظ شناختی و تربیتی چه تاثیری بر مخاطبان دارد، امر دشوار و چه بسا غیر ممکن است و فقط آثار و میزانی از تأثیرات شناختی و معرفتی را در بلندمدت می توان در رفتار مردم ایران ملاحظه نمود ولی تحلیل هزینه -فایده و نقش آن در جلب توجه افراد به کلیت دینداری را شاید بتوان با احساس و نه با محاسبات علمی، متوجه شد.

آنچه از شبکه های اجتماعی و مباحث کاربران می توان دریافت وجود دو کانون و دو بلوک کاملا متفاوت و متضاد از افرادی است که با دو خوانش متفاوت، به تحلیل قیام عاشورا و میزان اثر بخشی و ظرفیت معناسازی آن قیام، نگاه می کنند. این دو گروه، یکی با عینک سنت و دیگری با عینک مدرن و زیست امروزی و ضرورت های آن، به نوع تبلیغات در پیرامون این قیام نگاه می کند.

بی گمان، سالگشت قیام عاشورا همواره و تا تاریخ جاری است، با ماست و در تاروپود پیکر امت اسلام و شیعیان جای دارد ولی چه نیکوتر که بتوانیم از این ذخیره تمام نشدنی در توسعه فرهنگ حکمرانی و اداره کشور و تربیت نسل جوان بهره جویی نماییم.

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه