جریمه محیط‌زیستی در انتظار پتروشیمی بوعلی

طبق آخرین برآوردها، دست‌کم ٦٠ میلیون یورو خسارت این آتش‌سوزی بود. به این میزان البته باید خسارت‌های زیست‌محیطی واردشده به محیط زیست منطقه ماهشهر و سربندر را نیز اضافه کرد. سلیمانی، رئیس محیط ‌زیست شهرستان ماهشهر در استان خوزستان، در همین رابطه در گفت‌وگویی  می‌گوید: «حجم زیادی دود، حاصل از آتش‌سوزی ایجاد شده است و علاوه بر آن حجم زیادی نیز پساب ناشی از سوختن و مهار آتش‌سوزی تولید شده که راهی دریا و مناطق اطراف پتروشیمی شد. ما فعلا در مرحله برآورد خسارت هستیم و کارشناسان ما مشغول بررسی شرایط هستند».

به نقل از شرق ، وی در پاسخ به این سؤال  مبنی بر احتمال جریمه پتروشیمی بوعلی به دلیل خسارات به محیط ‌زیست منطقه نیز این‌طور پاسخ داد: «تا روز شنبه، چون مسئله اصلی مدیریت بحران و اطفای حریق بود ما به موضوع ورود نکردیم و فقط مشغول رصد وضعیت بودیم؛ اما پس از آن بررسی را شروع کردیم و پس از جمع‌بندی نتیجه را اعلام خواهیم کرد، به نظر می‌رسد هوا و دریا تحت‌تأثیر این آتش‌سوزی و تبعات آن قرار گرفته است و اگر پس از بررسی‌های کارشناسی اثبات شود این حادثه خساراتی به محیط ‌زیست منطقه وارد کرده است، طبق قوانین با پتروشیمی بوعلی برخورد می‌شود».

این آتش‌سوزی روز چهارشنبه ۱۶ تیر در منطقه ویژه پتروشیمی از برج ۸۰۰۱ مجتمع بوعلی که با ۱۲۱ متر ارتفاع یکی از مرتفع‌ترین برج‌های پتروشیمی کشور است، شروع و در‌نهایت بعد از سه روز خاموش شد.

در رابطه با تبعات زیست‌محیطی این آتش‌سوزی، مدیر روابط‌عمومی پتروشیمی بوعلی در گفت‌وگویی  در پاسخ به سؤالی در همین رابطه که این آتش‌سوزی چه اثرات و آسیب‌هایی برای وضعیت زیست‌محیطی منطقه داشته است اعلام کرد: «با قطعیت می‌توانیم بگوییم به دلیل تبعات ناشی از آتش‌سوزی هیچ خطری محیط زیست منطقه را تهدید نمی‌کند چراکه آتش خوشبختانه سریع خاموش شد».

بااین‌حال بر اساس خبرها و واکنش‌های منتشرشده از مسئولان مرتبط باید منتظر نتیجه بررسی‌های نهایی در این رابطه ماند. پروین فرشچی معاون دریایی سازمان محیط زیست، در این رابطه، گفت: صددرصد وزارت نفت باید پاسخ‌گوی خسارات وارده بر محیط زیست باشد. وی در باره برآورد خسارات وارده به محیط زیست ناشی از آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی‌سینا در ماهشهر گفت: هیأتی از استان برای ارزیابی خسارت اعزام می‌شوند و بر اساس آن ارزیابی‌ها که شامل خسارات مالی قابل‌برآورد و ارزیابی اقتصادی خسارات زیست‌محیطی است، از وزارت نفت مطالبه جبران خسارت می‌شود.

وی درباره نحوه ارزیابی خسارات زیست‌محیطی گفت: هم‌اکنون نیز اگر یک کشتی آلودگی نفتی داشته باشد، روش‌های محاسبه‌ای برای سنجش میزان این آلودگی وجود دارد؛ به‌عنوان‌مثال اگر به یک منطقه مرجانی صدمه بزند، ارزش بین‌المللی آن مترمربع مرجان حساب می‌شود یا اگر آسیبی به جنگل‌های حرا یا زیستگاه‌ها ‌بزند نیز بر همین منوال قابل‌ارزیابی است. فرشچی اظهار کرد: این روش‌ها مخلوطی از روش‌های مختلف است و در هرجایی بسته به میزان و نوع خسارتی که وارد شده، ارزیابی آن متفاوت است.

معاون دریایی سازمان محیط زیست درباره میزان خسارات احتمالی تصریح کرد: بدون مطالعه و ارزیابی نمی‌توان درباره میزان خسارات واردشده اظهارنظری داشت اما اگر زیستگاه لاک‌پشت‌ها یا مرجان‌های دریایی یا سایر گونه‌ها تخریب شده باشد هرکدام به صورت مجزا محاسبه می‌شود.

درهمین‌حال البته از مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان نظری مبنی‌بر سمی‌نبودن دود حاصل از آتش‌سوزی منتشر شد که اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست، در گفت‌وگویی، اعلام کرد: «حتی آتش حاصل از سوختن چوب نیز برای سلامتی مضر است چون منوکسیدکربن و دی‌اکسیدکربن تولید می‌کند».

وی در ادامه ایران را هفتمین کشور تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای مانند منوکسیدکربن، دی‌اکسیدکربن و متان خواند و گفت پتروشیمی‌ها دائما مواد زائدشان را در کوره‌های مخصوص می‌سوزانند و شعله حاصل به ۷۰ متر می‌رسد‌. به گفته او، در پتروشیمی‌های سراسر کشور ۴۴-۴۵ کوره آلوده‌کننده هوا وجود دارد و گاز حاصل از فعالیت آنها آن‌قدر سمی است که در رتبه هفتم تولید گازهای گلخانه‌ای در جهان هستیم، آن هم درحالی‌که یک کشور صنعتی نبوده و به‌هیچ‌وجه با آلمان، فرانسه و ژاپن قابل‌مقایسه نیستیم‌. همچنین کهرم خواستار ارائه گزارش شفاف از حادثه آتش‌سوزی ماهشهر شده و گفت: «مردم مشتاق شنیدن یک گزارش صادقانه هستند نه لاپوشانی‌. بگویند نشت از کجا آمده و مقصر کیست؟»

هم‌زمان با روزهایی که این مخزن پتروشیمی در حال سوختن بود، شایعات و اخبار تأییدنشده بسیاری در فضای مجازی دراین‌باره منتشر شد؛ شایعاتی که حکایت از سمی‌بودن دود حاصل از آتش‌سوزی و ضرر به مردم، احتمال رسیدن انفجار و تصمیم‌گیری مسئولان برای تخلیه شهر داشت که البته همه این موارد از سوی مسئولان تکذیب شد. فرماندار ماهشهر بامداد جمعه برای بازگشت آرامش به مردم و اطمینان  ازاینکه خطری تهدیدشان نمی‌کند، تردد در محور اهواز ـ ماهشهر و برعکس را برای تمامی وسایل نقلیه آزاد اعلام کرد. درهمین‌حال روز گذشته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت:‌ در حادثه آتش‌سوزی ماهشهر یکی از نقاط ضعف، مدیریت و ساماندهی اطفای‌حریق در استان بود.‌ اسماعیل نجار در حاشیه نخستین جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران کشور در جمع خبرنگاران درباره مصوبات این جلسه در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر نقاط ضعف و قوت حادثه آتش‌سوزی ماهشهر چه بوده است،‌ اظهار کرد: در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها واحدهای HFC فعال هستند و برای اطفای‌حریق امکانات خوبی نیز دارند و در حادثه اخیر در ماهشهر مدیریت بحران بنا به درخواست و نیاز پالایشگاه در محل حادثه حضور پیدا کرد و در مرحله نخست بالگرد و هواپیما برای اطفای‌حریق در اختیار آنها قرار داد.

نجار بیان کرد: ضریب ایمنی در پالایشگاه‌ها به‌خصوص در هنگام تعمیرات باید افزایش یابد و ضرورت دارد در مناطق نفت‌خیز وسایل اطفای‌حریق مجهز و به‌روزی داشته باشیم که هر زمان حادثه‌ای پیش آمد، اقدامات لازم انجام شود. وی گفت: با توجه به حجم زیاد آتش، تلاش گسترده در ماهشهر را نمی‌توان نادیده گرفت. مخزنی با ٢٥ هزار تن ماده نفتا قطعا حجم گسترده‌ای از آتش را ایجاد می‌کند و خنک‌نگه‌داشتن منابع آتش‌زای اطراف و تخلیه مواد نفتی درون مخزن بسیار مهم و حائز اهمیت است. رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: یکی از نقاط ضعف حادثه ماهشهر مدیریت و فرماندهی اطفای‌حریق در استان بود که از شب نخست تصمیم گرفته شد مسئول HFC مناطق نفت‌خیز عهده‌دار این مسئولیت شود و مدیرعامل پتروشیمی و وزیر نفت نیز در محل حادثه حضور پیدا کردند.