امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
قدر در در لغت به معنای اندازه و اندازه گیری است اما معنای اصطلاحی ،قدر عبارت است از ویژگی هستی و وجود هر پدیده و چگونگی آفرینش آن یعنی اندازه و محدوده وجودی و مقدار هر چیز قدر نام دارد.
اما شب قدر شبی است که اندازه گرفته می شویم و وزنمان روشن می گردد .معیار اندازه گیری در این شب نازل شد و در آن نشانه ها و علامتهای راهنمایی برای نشان دادن راه از بیراهه مشخص گردید تا ما مسیر خود را تعیین کنیم و در این مسیر بتوانیم به کمال برسیم .
شب قدر شریف ترین .پر ارج ترین . و پر رمز و رازترین شبها در زمان است ، به اندازه عمر انسانها كرامت دارد يعني بهتر از هزار ماه شمرده شده است که عدد هزار نیز رازهایی دارد که با شناخت قدر می توان آن را کشف کرد .
شب قدر قلب رمضان است و جوارح را براي خواستن به حركت وامي دارد در میانه ماهی که همه اعمال از خواب و خوراک عبادت محسوب می شوند و فرشتگان برای هر کاری در انتظار صدور فرمان خالق هستی آماده باش هستند ،لب به دعای بسیار می گشاییم ،بايد بخواهيم و یارب یارب گفتن در این شب بی بهره نخواهد بود.
شب قدر شب نزول قرآن است یعنی آیین نامه معرفت و رستگاری که راه را تمییز می دهد و باید به عظمت و ابهت این معجزه بزرگ اعتراف کرد و بر سر گذاشت تا در زير سايه اش گامهاي رستگاري را برداريم و به آنجا که مطلوب است رهنمون شویم که فرمان خواندن صادر شده است
شب قدر پر نعمت ترین مائده لطف خداست که در آن هرچه بخواهیم پیدا می شود کمی باید جستجو کرد و این جستجو باید با چشم بصیرت باشد تا بتوان دید و تماشا کرد و دریافت که بر سر چه سفره ای رنگین توفیق نشستن پیدا نموده است ..
شب قدر شب گریستن چون باران برای نیاز است تا با آن بارش رويش بذر هايي كه پاشيده ايم ببينيم و از ميوه ها و ثمراتش تناول كنيم و ديگران را سيراب نماييم یعنی موسم نوعدوستی ست
شب قدر شب روبروی آینه محاسبه ایستادن و بر کارهای ناتمام گریستن و برای زدودن غبار از چهره و شانه کشیدن بر گیسوان مهربانی خود را به تماشانشستن است تا آنچه را آینه به نمایش می گذارد عبرت بگیریم .
شب قدر بازگشت به فطرت پاک. وشستن چهره با آب زلال معرفت و شستشو دادن دل با دعا هايي ست كه در دستان خويش جا داده ايم و به سوی آسمان می گشاییم .
شب قدرشب میعاد بیداران. معراج شب زنده داران و مسلح شدن به سلاح دعا (یا من راس ماله الرجا و سلاحه البکا) و خواندن برای اجابت با سوزی از عمق دل است که در این شب خواندنی ترین کتاب نازل گشت تا خوانا شویم و با خواندن روح را جلا دهیم و دل را از زنگارها بزداییم .
شب قدر شب آزمودن قدرت اراده. و نگاه دوباره به خویش زیر چتر کتاب و شهادت او برای حضور در حوادث فرداست و يا دگرفتن راه رهايي و آزادگي از اسارت خويش است و جدا شدن از کالبد تن و نفی من و رفتن به سوی ما چون آن اسوه نمونه ای که در محراب مسجد با شمشیر خوارج نهروانی مضروب می گردند نان یتیمان را ناشناس بر دوش کشید تا با این عمل انانیت را زیر پا بگذاریم و خدا را با همه وجود احساس نماییم .
شب قدر شب استغاثه و دعاست و شاید شب پایان انتظار و بتوان گفت شب وصل و ظهور موعود ، شب سر آمدن انتظار و نگاه بر جمال نورانی چهره ای که سالها در حجاب ماند تا فرصت بروز یابد و امروز همان فرصت مبارک است
اما شب قدر را می توان در کلام رهبری زیباتر دید :"شبی که فرشتگان زمین را به آسمان متصل می کنند . دلها را نور باران و محیط زندگی را با نور فضل و لطف الهی منور می کنند . شب سلم وسلامت معنوی....شب سلامت دلها و جانها . شب شفای بیماران اخلاقی . بیماریهای معنوی . بیماریهای مادی و بیماری های عمومی و اجتماعی که امروزه متاسفانه دامان بسیاری از جمله ملتهای مسلمان را گرفته است . سلامت از همه اینها در شب قدر ممکن و میسر است به شرطی که با آمادگی وارد شب قدر بشوید"
و عجب شبي ست كه بايد قدر بدانيم اين قدر را و سلام كنيم براي سلامتي در اين شب كه پر از سلام از سوي ملائك است و از اينكه توفيق يافته ايم دوباره وارد شويم و در قدر شناس ترين شب قدرش را بدانيم شكرگزار باشيم که همه شب تا سحرگاه سرشار از سلامتی ست قدر را می توان نهایت عرفان دانست .
قدر را در ادبیات فارسی و شعر شعرا بسیار می توان دید :
شب عاشقت لیله القدر است
چون تو بیرون کنی رخ از جلبیت ( رودکی)
با رنگ و نگار جنت العدنی
با نور و ضیاء لیله القدری (منوچهری دامغانی)
تورا قدر اگر کس نداند چه غم
شب قدر را می ندانند هم (سعدی)
شب قدر است و طی شد نامه هجر
سلام فیه حتی مطلع الفجر (حافظ)