ضعف فرهنگي متعلق به دولت فعلي نيست

آقاي نوباوه پس از پايان دوره نمايندگي در مجلس نهم و عدم راهيابي به مجلس دهم، در حال حاضر مشغول به چه كاري هستيد؟

من روزنامه دارم و از آنجايي كه مهم‌ترين دغدغه‌ام فعاليت‌هاي فرهنگي است در حوزه فرهنگ و رسانه كار مي‌كنم و در كنار آن مشاور تقنيني امور تقنيني هم هستم.

دولت يازدهم از شما در امور فرهنگي مشورتي خواسته است؟

نه هنوز پيش نيامده و كسي هم تا الان از من نخواسته است.

در زماني كه نماينده بوديد چطور؟ به ويژه درباره موضوع توافق برجام كه در مجلس نهم بررسي و تصويب شد.

تخصص من حوزه فرهنگ است، البته نظراتي در حوزه برجام داشته و دارم. من مخالف برجام بوده و هستم و معتقدم برجام خدمتي به كشور، مردم و همچنين حوزه هسته‌اي كشور نكرده است.

مقام معظم رهبري برجام را تاييد كردند، چطور است كه شما تا اين حد با برجام مخالفت مي‌كنيد؟

بله، رهبري تاييد كردند اما تحت شرايطي. من هم نظر خودم را بر اساس تجربيات ساليان فعاليت در حوزه رسانه و تجربه دو دوره نمايندگي مجلس اعلام كردم و الان هم اعلام مي‌كنم كه برجام دستاوردي براي كشور نداشته است و اعلام نظر را خدمت به كشور مي‌بينم و نه مغاير با آن.

بر اساس چه شواهد، قرائن و مستنداتي اعلام مي‌كنيد كه برجام براي ايران هيچ دستاوردي نداشته است و اين گزاره كه مطرح مي‌كنيد تا حدي سياسي نيست؟

اينكه مي‌گوييد دستاورد داشته است را شما مي‌گوييد و من چيزي نديدم. الان بايد تاكيد كنم كه معتقدم برجام چيز بدي نيست چون اساسا معتقدم كه مذاكره و گفت‌وگو چيز بدي نيست اما با توجه به شناختي كه از دشمن داريم، معتقدم كه دشمن در جريان توافق برجام به ما نارو زد و الان هم داريم اين را مي‌بينيم. باز تاكيد مي‌كنم كه بسياري از دلسوزان مخالف برجام و مذاكره نبودند اما با نتيجه‌اي كه حاصل شده، موافقت ندارند. برخي بزرگان و مسئولان گفتند مذاكره كردن مشكلي نيست و بعد خطوط قرمز را تبيين كردند و گفتند در چهارچوب اين خطوط برويد و مذاكره كنيد. اما خب طرف مقابل به تعهداتش پايبند نبود و نتيجه اين شد كه آمريكايي‌ها سرمان را كلاه گذاشتند و دليل مخالفت ما همين بود كه به آمريكا اطمينان نداشتيم و مي‌دانستيم كه آنان منافع ملي خود را فداي منافع ملي كشوري نمي‌كنند كه هيچ توافقي با آن ندارند. پس ما با علم به اين موضوع و اينكه آمريكايي‌ها هميشه نشان داده‌اند كه مورد اطمينان نيستند مخالف كرديم و در حال حاضر مي‌بينيد كه تحليل ما درست بوده است.

نوع مخالفت شما با برجام به نحوي است كه گويا مشكل اصلي شما با دولت آقاي روحاني و نه با برجام است. اين در حالي است كه در دولت يازدهم امنيت كشور چند برابر شده است و در حالي كه در اطراف ايران جنگ و ناامني وجود دارد، ايران به تعبيري جزيره امن منطقه است و در دنيا با عنوان كشوري تعاملگر با جهان شناخته مي‌شود.

اينكه بگوييم امنيت امروز ايران حاصل اقدامات دولت يازدهم است حرف صحيحي نيست. ما اگر امروز به شكر خدا امنيت داريم كه داريم، اين را نبايد مرهون مذاكرات بدانيم يا به دليل توافقي كه با آمريكا و اروپا در برجام داشته‌ايم بلكه اين را مديون قدرت خود بدانيم. اين قدرت را از دولت فعلي يا قبلي نداريم اگرچه دولت‌ها بخشي از كليت حاكميت هستند و كمك‌كننده هستند، در اين مهم اما اين حرف غلطي است كه امنيت ما در پرتو برجام است و سوال من از شما اين است كه آيا امنيت ما به دليل برجام است؟ آيا مرزهاي امن ما دستاورد برجام است تا تلاش و هوشياري نيروهاي امنيتي و نظامي؟ آيا اينكه داعش نمي‌تواند كيلومترها به مرزهاي ايران نزديك شود كار آمريكا است؟ من برعكس فكر مي‌كنم كه آمريكا قصد دارد منطقه را ناامن كند و ايران را ناامن كند تا منافعش تامين شود پس نمي‌آيد كمك كند كه امنيت ما تامين شود. در يك جمع‌بندي نهايي بايد تاكيد كنم امنيت كشور ايران دستاورد قدرت و عزم ملي مردم و تلاش نيروهاي امنيتي و نظامي ماست. شما شايد يادتان نيايد كه در بمباران تهران حتي يك موشك نداشتيم كه شليك كنيم و هواپيماهاي دشمن با چراغ روشن مي‌آمد و حمله مي‌كرد و مي‌رفت، در حالي كه اگر همان زمان موشك داشتيم كسي جرات حمله نداشت. همين الان هم اگر توان موشكي و دفاعي قوي نداشتيم اسرائيل به ما حمله مي‌كرد يا خود آمريكا. اينكه مي‌گويد ما حمله نمي‌كنيم چون نمي‌تواند حمله كند، چون در تحليل هزينه- فايده مي‌داند كه هزينه‌هاي سختي بر او تحميل مي‌شود و خسارتش زياد است. ببینید دولت آمريكا، صربستان را در يك شب ۱۴۰ بار مورد حمله قرار داد چون اين كشور توان دفاعي نداشت. پس امنيت ايران به هيچ عنوان دستاورد مذاكرات نيست.

در اين موضوع با شما توافق كامل دارم اما اينكه بگوييد برجام هيچ دستاوردي نداشته است را بي‌انصافي مي‌دانم.

مذاكرات آن دستاوردي كه بايد را مي‌داشت را هرگز نداشت و چيزي به دست نياورديم. اظهارات مقامات آمريكايي را قبول نداريد كه مي‌گويند سر ايران را شيره ماليديم؟! قرار بوده حق ما داده شود نه اينكه امتياز داده شود، آيا همه حق ما اين بود؟! گفته مي‌شود بخشي داده شده است كدام بخش؟ ما نديديم. درباره تحريم‌ها وضع همان اوضاع قبل از برجام است، مسائل بانكي هم همين طور. درباره بيمه‌ها گفته‌اند كه تحريم شركت‌هاي بيمه برداشته شده است اما كشتي نفت كش ما كه ۲۰۰ ميليون دلار قيمت دارد با ۲ ميليون دلار مي‌خواهند بيمه‌اش كنند. اين چه نوع برداشت تحريمي است؟ حتي در بند ۳۶ برجام گفته شده است كه ايران حق اعتراض هم ندارد در حالي كه مثلا موضوع برداشتن تحريم‌هاي بيمه كه مطالبه من و شما نيست، مطالبه ملي است. پس ببينيد وقتي مي‌گوييم كلاه سرمان رفته است براي همين است. با اين‌همه بايد از اين تجربه درس بگيريم و به اينها اعتماد نكنيم. بايد در داخل خودمان را تقويت كنيم. در حوزه اقتصاد مقاومتي كه نگاه به درون است حرف همين است كه متكي بر خود باشيم و نه به غير. مثلا در حوزه‌هايي كه مي‌توانيم رشد كنيم با اتكا به خود و منابع خودمان دست به تغيير بزنيم. چند روز پيش سالگرد شهيد طهراني مقدم بود فردي كه از هيچ همه‌چيز آفريد، در داخل امثال اين شهيد كم نداريم، بايد خودمان دست به كار شويم و چشممان به دست ديگران نباشد.

عملكرد آقاي علي جنتي در حوزه فرهنگ رضايت بخش بود يا خير؟

آقاي جنتي دوست من هستند و در مجموع در بررسي عملكرد يك شخص نمي‌شود مطلق نگر بود. ايشان يك نقاط قوت و يك نقاط ضعفي داشتند. اعتقاد من اين است كه اساسا حوزه فرهنگ در كشور حوزه مغفول مانده‌اي است و اين نه مربوط به اين دولت يا دولت قبلي يا دولت بعدي است بلكه يك جريان كلي است بدين معني كه نگاه ما به مقوله فرهنگ ضعيف است و اساسا كاركرد فرهنگ براي ما تعريف نشده است و به جرات مي‌توانم بگوييم مقام معظم رهبري جزو معدود افرادي هستند كه دغدغه فرهنگ و سبك زندگي دارند. اگر در مجلس نگاه كنيم (نه مجلس فعلي كه حتي مجالس قبل) وقتي مي‌خواستيم بودجه مجلس را تصويب كنيم بودجه فرهنگي در آخرين جايگاه قرار داشت و رئيس مجلس امكانات مالي سفرها را هم لحاظ مي‌كرد اما در حوزه فرهنگ نه. در لايحه بودجه دولت هم وزير ارشاد آخرين وزيري است كه بايد پيشنهاد دهد و اين يعني ضعف فرهنگي. پس نمي‌توان گفت وزير فرهنگ و ارشاد بد بود كه نتوانست كاري كند بلكه بايد گفت كه همه كمبود دارند، هم مجلس هم دولت. به‌طور مثال در مجلس دهم نمايندگان را به زور آوردند در كميسيون فرهنگي و در حالي كه براي كميسيون‌هاي اقتصادي و امنيت ملي حدود ۷۰ نفر ثبت نام كرده بودند در كميسيون فرهنگي تنها سه نفر ثبت نام كرده بودند. سالي هم كه من رفتم مجلس فقط من بودم، آقاي مطهري و آقاي آشتياني كه با ميل خودمان رفتيم كميسيون فرهنگي.

نگاه فرهنگي آقاي مطهري را هم قبول نداريد؟

ببينيد آن بحث ديگري است، من كليت را گفتم و اينكه نگاه فرهنگي ضعف دارد چون درآمد و پول در آن نيست و جوري شده كه همه مي‌گويند حوزه فرهنگ مصيبت است اما واقعا همه‌اش خير است، اگر اين نگاه اصلاح شود و بدانيم كه فرهنگ مهم‌ترين نياز جامعه براي پيشرفت است در بحث آموزش و پرورش و اقتصاد و سياست عامل اصلي فرهنگ است.

سوال درباره عملكرد آقاي جنتي را پاسخ نداديد و اينها كليات بود كه درست هم هست.

گفتم ايشان هم خوبی‌هایی دارند و هم بدی‌هایی و اينكه عملكرد آقاي جنتي را با يك سوال و جواب بررسي كنيم عادلانه نيست.

آيا به نظرتان مانعي به نام دلواپسان سبب نشد كه آقاي جنتي در رسيدگي به وظيفه خود در وزارت فرهنگ با اشكال و مانع مواجه شود؟

در حوزه فرهنگ موانع به نحوي هستند كه انگار يك طناب داريد ۹۸ متر و يك چاه هم داريم ۱۰۰ متر. مي‌گوييد طناب بلند است اما دو مترش كم است و نمي‌توان از چاه بيرون آمد. در حوزه فرهنگ ۸۰ ميليون نفر مدعي وجود دارد و امكانات در كف و حداقل است و بر اين اساس نمي‌توانم بگويم اين وزير موفق بود يا نه. درباره وزير دولت قبل هم چنين بود، به او هم انتقاد داشتيم.

بحث اينجاست كه اصلا اجازه داده شد ايشان فعاليت كند؟ دلواپسان هر روز يك چيز را علم كردند كه با آن به وزير ارشاد حمله كنند اصلا اجازه داده نشد كه آقاي جنتي حركتي در راستاي برداشت موانع انجام دهد.

ايشان مي‌خواست فرهنگ را درست كند، با چه چيز مي‌خواست درست كند، با اشاعه فحشا؟ شما براي چه چيز به مشهد مي‌رويد؟ براي رفتن به پارك آبي يا براي زيارت؟ براي كنسرت يا براي زيارت؟ در كشور حدود سه ميليون توريست داريم كه دو ميليون و هفتصد هزار نفر آنان توريست مذهبي هستند، با نگاه اقتصادي هم بخواهيم نگاه كنيم مي‌بينيم كه ضرر است اگر اين توريست‌ها ببينند به برخي مسائل خدشه وارد شده است.

يعني مردم و جوانان مشهد حق شركت در كنسرت‌هاي موسيقي مجاز را ندارند كه امام جمعه مشهد آن را ممنوع كرده است؟

شما نگوييد امام جمعه فلان جا؛ امام جمعه بر مسائل معنوي كشور نظارت دارد و وقتي در يك كنسرت خانم‌ها حجاب را برمي‌دارند (مي خواهيد عكس‌ها را نشان دهم؟) آيا هنجارشكني نيست؟

براي دو نفر كه نمي‌توان بقيه مردم را از حضور در كنسرت محروم كرد؟

بله، درست است اما بايد مكانيزم داشته باشيم. من مخالف موسيقي نيستم اما مشهد شهر مذهبي است، بايد شئونات رعايت شود. در حوزه سينما چه؟ آيا امام جمعه گفته فلان فيلم ساخته شود يا نشود؟ بايد انصاف داشت، من انصاف دارم و مي‌گويم نمي‌شود آقاي جنتي را اين‌جور بررسي كرد. اين انتقادات به دولت احمدي‌نژاد هم وجود داشت. دولت قبل قرار بود لايحه جامع مطبوعات را تقديم مجلس كند، نكرد، دولت فعلي هم قرار بود دو ماهه آن را بدهد اما الان كه سه سال و نيم گذشته چنين نشده است. چرا نياورده است؟

آن بحث ديگري است و تبعيض در روزنامه‌ها كه وجود دارد، مثلا امكانات كيهان را با امكانات آرمان نمي‌توان مقايسه كرد.

بله، اين نسبي است و ما نمي‌توانیم مطلق نظر دهيم.