نطق اضطراری خانم پروانه سلحشور در مجلس شورای اسلامی موجی از نقد و نظر و تحسین ها را بر انگیخت و در این ایام به قدر کفایت در مورد این نطق گفته و شنیده شد. آنچه نظر مرا به این نطق جلب کرد، جنسیت ناطق و کیفیت متن نطق و همچنین شیوه ی ادا و فن بیان وی بود. حلقه ی مفقوده ای که جای تامل و تدقیق دارد. عموما به غلط فکر می کنند نطق خوب همان نطقی است که با صدای بلند و با داد و بیداد و به اصطلاح کوبنده باشد و بنا بر دیگر باور فرهنگی به غلط رایج، نطق سیاسی غرا (به دلیل این همانی اش با صدای بم و رسا) یک ویژگی جنسیتی منحصر به مردان تلقی می شود.

بطور کلی نمایندگان مردم در خانه ملت، حلقه وصل مردم حوزه انتخابیه خویش با ساز و کار قدرت سیاسی هستند. از این منظر و به شکل مطلوب و استاندارد، نماینده از یک سو نبض حوزه انتخابی خود را از ساحت ها و جنبه های مختلف در دست دارد و با ابزارهای قانونی و البته به پشتوانه ی مصونیت قضایی اش و روحیه ی مشورت پذیری و سعه ی صدرش در استماعِ مطالبات و تحلیل های نخبگان و متخصصین حوزه انتخابیه اش، به شکل لحظه ای همه ی امور را رصد می کند، و از دیگر سو او با بررسی شاخص های سلبی و ایجابی و نیز اولویت بندی صحیح و علمی آنها، به مخرج مشترکی از مطالبات و ضروریات حوزه ی انتخابیه اش می رسد و بی درنگ برای نیل به آن مطالبات و رفع معضلات، حسب قوانین و آئین نامه ها از فرصتهایی که در قانون مجلس شورای اسلامی برای وی منظور گرديده است، نهایت بهره وری را در راستای تقنین می برد. به موازات آن و در کنارکنش و واکنش هایش، در لابی و چانه زنی ها نیز حضوری مؤثر داشته و به شكل جهادي، با جسارت و تمسك به قانون و تکیه بر حق و حقيقت، بدون مسامحه و مصلحت طلبی های معمول، وظيفه وكالت خويش را در قبال موكلينش به نحوه شايسته اي ايفا مي كند. وكيل مردم در خانه ملت سالي يك نطق هفت دقيقه اي دارد كه فرصتي طلائي و در واقع ماموريت اصلي نماينده براي مطرح كردن نظرگاههاي كلان سياسي اوست، اين نطق بايد در يك موقعيت مهم كه نتيجه بصيرت سياسي نماينده است ايراد شود. از ديگر فرصت هاي كسب تريبون، همانا نطق دو دقيقه اي تذكر شفاهي است كه نماينده در حين جلسه درخواست مي كند و بالاخره نطق اضطراري كه هر نماينده اي مي تواند ماهي يكبار از اين فرصت بهره برداري كند. بدين صورت كه ساعاتي پيش از آغاز جلسه ي علني براي اين نطق ثبت نام مي كند و پس از قرعه كشي نوبت نطق اضطراري را بدست مي آورد. بماند كه آمارها حاكي از آن است كه نمايندگان استان ما در نطق اضطراري و ساير مجال هاي تاثير گذار مجلس شوراي اسلامي، به نسبت سایر استانها بسيار كمرنگ بوده اند. و علتُ العلل این نقیصه اینست که ارتباط نمایندگان ما بجز با حلقه ای خاصی از مقربین شان، با سایر نخبگان مستقل و لایه های زیرین مردم حوزه ی انتخابیه شان کم رمق بوده است. و براستی وکیلی که از درد موکلش فارغ باشد، چگونه میتواند آنرا بیان و بازتاب دهد؟ بی شک نطق هاي نمایندگان مجلس از نظر متن، ادبيات و آئين نگارش و نيز اولويت بندي هاي اعمال شده، نشانگر سطح بينش نمايندگان است كه متاسفانه طَي دوره هاي گذشته كمتر شاهد نطقي بوده ايم كه در زمان درست، موضوع مهم روز را به شيوه اي تاثير گذار ارائه كرده باشد. (البته به استثناء حاج جاسم شدیدزاده و بسیاری از هم دوره ای هایش که میتوان بطور کلی نطق های مجلس دوره ششم را تاریخ دانست و عموم نطق های پس از آن را تقویم)

نمايندگان مجلس از يكسو در فن بيان، زبان بدن، آوا شناسي متون و رعايت اصول نطق، ضعيف بوده و از ديگر سو در شكل نگارش نطق و كيفيت محتوای مطالب و نيز اهميت مسائل مطروحة، عموما سطحي نگر و محافظه كار بوده اند. به سختي مي توان اين معضل را به مرزبندي نمايندگان در فراكسيون هاي موجود در مجلس (اعم از اميد، ولائي ها و مستقلين و...) ربط داد، اساسا گويي ادبيات سياسي در مجلس با ادبيات سیاسی بيرون از مجلس متفاوت شده است! نماينده در چهارچوب لحن سیاسی ليست جريان سياسي كه از آن به مجلس راه يافته، قرار نمي گيرد. نطق اضطراري خانم پروانه سلحشور اما در بازار پُر رونق مصلحت اندیشی و محافظه کاری، استثنایی دیگر است. به این علت بدیهی که نطق ایشان از نظر اجتماعي و اتمسفر حاكم بر جامعه واقعا ضروري می نمود و مضاف بر این از نظر شيوه ي ادا سلحشورانه و از جنبه ي ادبيات واجد متنی غنی و جسورانه است. یادمان نرود که پروانه سلحشور فرزند اصلاح طلب خوزستان است و همسر وي پرفسور برات قباديان نيز فرزند پرافتخار خوزستان است، و یادمان بماند كه استان ما بشکل سیستماتیکی در نخبه كشي نيز يد طولايي دارد! موخره اینکه: "نطق ها" به مثابه ی قطب نماي وكلاي مجلس براي موكلين شان عمل میکنند. و مسايل و دغدغه هايي كه در نطق ها مطرح مي شود نشانگر درجه ی حساسیت و غرابت ناطقين نسبت به مسایل کف خیابان های حوزه ی انتخابیه شان است. وقتي نماينده اي قاطعانه برچیدن سازمانهای موازی را می طلبد و بی باکانه نهاد های نظامي را خطاب قرار مي دهد كه دست از اقتصاد و فرهنگ و سياست برداريد و به پادگانها بازگرديد. وقتي نماينده اي با پدرِ رنجور و مادر داغدار كشته شدگان اعتراضات آبان ماه ٩٨ همدردي مي كند و وقتی نماینده ای نهاد ملت را لامكان مي بيند و وقتی نماینده ای به دلايلي كه در سفيدي بين خطوط نُطقش مستتر است از موکلینش حلالیت میطلبد و از وكالت استعفا ميدهد، وقتی نماینده ای با بازخوانی ادبیات و آرمانهای صدر انقلاب، ترازی برای اثبات کژی دیوار اکنونمان می سازد. و وقتي نماينده اي از بازی مندرس و عوام فریبانه ی: "کی بود کی بود من نبودم" اعلام انزجار میکند و با تمام احساسش می گوید: به پايان فصل سرد رسيده ايم، نه به آغاز آن!

وقتي نماينده اي... چنین نماینده ای با طول و عرض جغرافیای سیاسی اش در اسطرلاب حافظه ی مردمِ فهيم، ثبت و مانا خواهد شد.