شوشان - جواد الهايي سحر :
آلودگي بوم سازگان آبي به فلزات سنگين يكي از خطرات و تهديدهاي مهم سلامت جامعه انساني و زنجيره غذايي محسوب مي شود
در طبيعت به واسطه هوازدگي و فرسايش سنگ ها و از منابع انساني همانند دود ماشين ها وكارخانجات و در جمعيت كارون نشين فلرهاي نفتي مشكلات و نگراني هاي متعددي به دنبال دارد
عمق فاجعه آب كارون در اين جاست كه از ١٧٢ مترمكعب در ثانيه آب خروجي از سدتنظيمي رودخانه دز در دزفول در تيرماه ١٣٩٢ ميزان ١٣٩ مترمكعب در ثانيه آن به كانال هاي شرقي وغربي دزفول هدايت ميشود كه از اين مقدار ٦٣ متر مكعب در ثانيه توسط زهكش هاي كشاورزي حامل سموم خطرناك كشاورزي ، علف كش ها و مواد شيمايي به رودخانه مجددا وارد مي شوند
شناسايي و تعيين بار آلودگي آلاينده هاي كشاورزي كه توسط زهكش هايي نظير نيشكر هفت تپه،عجيروب، ميان آب، سيدحسن، ساغري، درب خزينه،نورعلي، سبزآب و كانال هاي ٦و ٨ با وسعت ٧٠٠ هزار هكتار زير كشت مشكلات زيست محيطي همچون ؛؛
حجم انبوه الاينده ها،
بار آلودگي املاح و تركيبات معدني و موادآلي و بار آلودگي نيترات ها
ورود١١٨٦٢تن نمك در روز به كارون
بعلاوه وجود فلرهاي نفتي در اطراف كارون و رهاسازي سم هاي خطرناك گازي و همچنين فاضلاب هاي شهري بيمارستاني و شيرابه زباله ها
مشكلات فراواني براي سلامتي انسانها به دنبال دارد كه
مسمومیت با فلزات سنگین در انسان می تواند منجر به علائم متعددی از جمله آسیب مغزی و کاهش توانایی ذهنی، کاهش عملکرد سیستم اعصاب مرکزی، کاهش سطح انرژی بدن و آسیب به محتوای ژنتیکی شود و به طور کلی ممکن است بر روی پوست، عضلات، گردش خون، ریه، کلیه ها، کبد، قلب و دیگر اعضای حیاتی بدن عوارض خطرناکی بر جای بگذارد.
قرارگیری درازمدت انسان در معرض فلزات سنگین از طریق آلودگی آب، به مرور شرایط دیابت، پرفشاری خون و بیماری قلبی را بر بدن تحمیل می کند و موجب نوعی فرایند آهسته ی تحلیل عضلات و اعصاب می شود که علائمی شبیه به بیماری آلزایمر، پارکینسون و ام اس را ایجاد می کند و حتی برخی از این فلزات می توانند باعث ایجاد سرطان در انسان شوند.
بيشتر از نصف آب شرب مردم حوضه اهواز از كارون است ورود اين آلودگي ها به همراه انتقال آب كارون به مقصد كوير و كاهش دبي آن قدرت خودپالايي و تاب آوري رودخانه كارون را از بين مي برد ورود ٧٥تن نيترات روزانه به آب مصرفي وديگر فلزات سنگين و مواد شيميايي و غيره مردمان آبخور كارون را مستعد يك فاجعه بزرگ قرن در كشور قرار داده است
راهكار هاي پيشنهادي
1) جلوگيري از ورود زهاب هاي كشاورزي به كارون هدايت زهاب هاي طرح هاي هفت گانه توسعه نيشكر و صنايع جانبي به خليج فارس
2) احياء تالاب ها اطراف كارون به عنوان تصفيه خانه و خودپالاييي طبيعي آب
3) كنترل فلرها (طرح اماك) در راستاي كاهش آلودگي آب و خاك
4) تعريف پنل مديريتي آب استان كه كنترل آب هاي الوده ، پالايش و تصفيه آب هاي روان و سلامت پايدار آبها يكي از اهداف اوليه آن به شمار مي آيد