شوشان - اکبر بهاری :
ویروس کرونا به عنوان یک ویروس با قدرت همهگیری بالا روز به روز بیاعتنا بی مرزهای بینالمللی از شرق به ینگه دنیا در حال شیوع و بیمارزایی است. تاکنون به بیش از 90 کشور دنیا سرایت کرده است.
ویروسی خفیف تر از آنفولانزا
قدرت همه گیری بالا و الگوی ناشناخته کووید -19 موجی از نگرانی و التهاب را در سراسر دنیا و بویژه ایران ایجاد کرده است. ویروسی که قدرت کشندگی پایین تر از آنفولزای ساده داشته و کمتر از 2درصد از مبتلایان به این ویروس آنهم در صورت داشتن نقص در سیستم ایمنی به کام مرگ کشیده می شوند.کورنا ویروس که رفته رفته امیدهای زیادی برای نابودی آن در سطح دنیا و بویژه ایران ایجاد شده است. به طوری که میزان بهبود یافتگان این بیماری اندک اندک بر ورودیها و مبتلایان به آن پیشی گرفته و روند مثبتی را شاهد هستیم. به طوری که بسیاری از کارشناسان اظهار امیدواری میکنند که با گرم شدن دمای هوا و افزایش سطح بهداشتی هفته های آینده افسار کورنا کشیده شود.منشا ویروس همچنان در هاله ای از ابهامکورنا ویروس، ویروسی که احتمالهای زیادی درباره ماهیت و علت پیدایش آن وجود و مطرح است. به طوری که برخی آن را سلاح بیولوژیک آمریکا برای آسیب به رقیب اقتصادی و قلدر خود یعنی چین میدانند . سلاحی که به سمت ایران نیز نشانه رفته و مثل بسیاری از کشورها، در ایران نیز اکنون حدود 2 هفته است که بیش از دوهزار نفر را مبتلا کرده است.اگر از منظر یک پدیده بین المللی به مساله بنگریم باید این روند را یک روند طبیعی و قابل هضم بدانیم. به طوری که بالاخره یک بیماری ویروسی ناشناخته که قدرت همه گیری بالای دارد در دنیا و بالتبع در ایران نیز مشاهده شود. اما از همان ابتدا ورود و ظهور و نخستین پیدایشگاه این ویروس در ایران، اما و اگرهای بسیاری را دامن زده بود. اعلام نخستین فرد مبتلا به کووید -19 در کمتر از 10 ساعت مانده به مهمترین مارتن رقابتی و مظهر حضور عمومی مردم یعنی انتخابات مجلس شورای اسلامی و تحت تاثیر قرار دادن فضای انتخاباتی نشان داد میتوان به روند طبیعی این ویروس شک کرد و با چشم نگران نگریست.انتخاب قم به عنوان نخستین مقصد از سوی کرونا دیگر مساله ای بود که احتمال غیرطبیعی بودن شیوع این ویروس را قوام بیشتری بخشید. انتخاب قم بعنوان مقدس ترین شهر ایران با حضور کثیری از مدارس دینی و ملبسین روحانی دوباره تضاد رنسانسی عقل و علم را از زیرخاکسترهای کلیساهای قرن 16 میلادی سربرآورد. تضادی که دین ستیزان تلاش کردند با غیرعقلایی خواندن دین فیصله بخشند که البته هوشیاری پاسداران دین این ترفند را به ضد خود بدل کرد.مانور سنگین رسانه های معاند درباره شیوع کرونا و ناامید سازی مردمحجم سنگین مانور رسانههای معاند نظام و موج سواری این رسانه های ضد مردمی بر روی یک بیماری ویروسی که به طور مستقیم سلامت عموم مردم را هدف قرار گرفته است، دیگر نشانه ای بود که دشمن به کرونا به عنوان یک فرصت نگاه می کند. رسانه های معاندی که حتی حاضر نشدند مطابق پروتکل های اخلاق رسانه ای و یا انسانی سلامت عمومی را قربانی اغراض سیاسی نکنند. اما باز مثل همیشه این رسانهها در این قصه کرونا نیز نشان دادند که نه با حکومت بلکه با ملت ایران دشمنی دارند.به کارگیری شیوه های جنگ روانی علیه ملت ایران برای ناتوان نشان دادن سیستم بهداشتیطراحی سناریوهای خبری و پروپاگاندای رسانهای برعلیه مردم با تکیه بر دروغ و بزرگنمایی میزان آمار مبتلایان و ناتوانی سیستم درمانی کشور در کنترل بیماری و بسیاری از خباثت های رسانه ی نشان از توطئه سنگین دشمن علیه ملت بود تا بتوانند ملت ایران را در مقابل ویروس منحوس شکست دهند. خباثتهای رسانهای معاندین تنها به داخل کشور نیز منتهی نشد و با دروغ پردازی بنگاههای خبرپراکنی سعی کردند به دنیا القاء کنند که منشا بسیاری از کشورهای درگیر ایران است و لازم است مرزهای اقتصادی با ایران بسته و ایران محصور و محدود گردد.دو روی متفاوت مبارزه با کرونا در کشور/روی ترش و روی شیرینحال که دو هفته از عزم ملی و جهاد مردمی با ویروس کورنا و میکروبهای رسانه ای ملکه انگلیس میگذرد می توان اندکی با جامعیت مسایل پیش رو را تحلیل و فرازها و فرودها را به قضاوت نشست. قطعا این مواجه ملی با ویروس دو روی کاملا متفاوت یا به تعبیری خوش و ناخوش داشت.
احتکار، گران فروشی ماسک و لوازم مورد نیاز اولیه مبارزه با کرونا، نبود سامان مناسب در توزیع ماسک و مواد ضدعفونی کننده، عدم التزام عدهای به توصیههای بهداشتی، افزایش مصرف آب، رفتن به سفرهای غیر ضروری و از طرفی کاهش رشد اقتصادی و سردی بازارخرده فروشی و آسیب طبقه فرودست و تلاطم جدی در بازار اصناف و صنایعی مثل گردشگری و رستورانداری آن روی ناخوش کرونا بود.
رسانههای معاند به کاستیها ضریب رسانه ای دادند تا ذائقه مردم را تلخ کنندروی ناخوش، تصویری بود که رسانه های مریض و استیجاره ای غرب بسیار تلاش کردند به عنوان روایت غالب از ایران مخابره کنند. ایران بعد کرونا را کشوری با انبوهی از مشکلات و دچار فلاکت و بدبختی تصویرگری کنند. کشوری که در آن ماسک یافت نمی شود ولی تا دلتان بخواهد قبر کنده و آماده موجود است.مردم ما مثل بسیاری از مردم دنیا به اخبار منفی و سیاه در دیده شدن و شنیدن ضریب بالای میدهند. این واکنش طبیعی است .به طوری که خبر مرگ بیشتر ما را متاثر می سازد تا تولدی زیبا. در این قضیه کرونا تا اندازه ای این رسانه ها موفق شدند فضای پراسترس و ملتهبی بر کشور حاکم کنند. فضای که اجازه دیده شدن دستاوردها را نمی هد.
دستاوردهای که می تواند پس از پایان کورنا تجربه مدیریتی مناسبی برای کشور باشد.آیا کرونا می تواند دستاورد مثبت داشته باشد؟
کرونا با وجود تلخی ها و مشقت های که برای مردم ایجاد کرده است ولی دستاوردهای مهم و قابل اعتنایی برای کشور داشته است که نادیدن آن به نوعی کفران نعمت است. اما آیا ذاتا یک بیماری با ماهیت صعبیت و دشواری میتواند مایه بهجت و پیشرفت باشد. اصولا آیا یک بیماری به غیر از ناخوشی می تواند دستاوردی دیگر داشته باشد؟ شاید صحت و راستی این گزاره در بسیاری از کشورها به این سادگی و منطقی باشد که بله بیماری با درد و مشقت و ناراحتی همدلانه تر است ولی دوهفته گذشته در ایران معلوم شد نه همیشه اینطوری نیست و ان مع العسر یسرا!
دستاوردهای کرونا چه بود؟
الف) تبدیل میدان رزم خشک مقابله به کرونا به یک رزمایش عمومی: هر چند تبدیل یک بحران و تهدید به فرصت برای دنیا امری شگفت باشد ولی برای انقلاب اسلامی نه امری جدید و نه امری بعید است. اگر بخواهیم چهل سال انقلاب در یک جمله خلاصه کنیم همین مقاومت و همدلی در دوران بحران ها و تنگناهست.
مجاهدت کادر سلامت دنبال فرهنگ دفاع مقدس را در کشور احیا کرد
صحنه های که از روحیه بالای کادر سلامت در کشور منتشر میشود موجی از شکست پذیری کورنا را در جامعه منتشر ساخته است. جامعه ای که زیر سهمگین ترین حملات آفندی رسانه های یاسآفرین قرار دارد. کادر سلامتی که با وجود مضیقه های ابزاری با جان و ایمان به میدان رزم ورود کرده است. در کنار این مجاهدت دلیرانه کادر سلامت که توانستند سربلندانه در این آزمون جدی که سیستم درمانی با آن درگیر شده بود بیرون بیایند، رودی خروشانی از کمک های مردمی نیز در اقصی نقاط کشور شکل گرفت.دوباره فرهنگ 8سال دفاع مقدس در کشور وزیدن گرفت و هر کسی به طریقی از پخش ماسک در خیابان تا ضدعفونی شبانه روزی کوی و برزن از سوی تیم های جهادی در شهر و روستا تا تهیه مایحتاج پیرزن و پیرمردهای هم محله ای به جنگ با این ویروس منحوس آمدند. در حالی که در همین ماه های پیش بسیاری از جامعه شناسان مساله فروپاشی جامعه را مطرح میکردند، یکبار دیگر جامعه پویایی و حیات خود را به رخ این جامعه نشناسان کشید.
ارتقا سطح بهداشت عمومی و فرهنگ بهداشتی از دیگر دستاوردهای است که باید مدیون کرونا بود. بسیاری از عادتهای غلط بهداشتی دیده می شود دستخوش تغییر و اصلاح می شود. پدیدار شدن ضعفهای سیستم سلامت و گره های کور این بخش میتواند دستاوردی مغتنم برای کشور باشد.
ب) برگشت سرمایه ای بنام اعتماد عمومی به کشور از ارزشمندترین دستاوردهای است که کرونا نصیب کشور کرد. متاسفانه پس از سقوط هواپیمای کیف به سبب خطای انسانی و غوغای رسانه های غربی اعتماد عمومی خدشه دار شده بود. صداقت پیشگی نظام سلامت در مساله کرونا و ورود شفاف و روشن با عدد و رقم های افراد بیمار و شهرهای درگیر، شکافهای اعتمادی را پر کرد و نوعی بازگشت اعتماد را سبب شد. این در حالی است که بسیاری از کشورهای مدعی حتی حاضر به ارائه آمار کلی هم نیستند و به طور کل ورود و حضور کرونا را باطل و یا جز آمار محرمانه قلمداد میکنند.مرجعیت یافتن رسانه ملی و اعتماد به آمار اعلامی سخنگوی وزارت بهداشت نشان از برگشت اعتماد به رسانه داخلی است. ارتقا سواد رسانه ای و رو ترش کردن به سیاه نمایی دروغین برخی رسانه های معاند نیز در این دستاورد قابل تحلیل است.
ج) از دیگر دستاوردهای کشور در رزم با کرونا، شیوه برخورد با کورنا است. نظام پزشکی کشور انسانی ترین شیوه مواجه را در مبارزه با کرونا برگزید. نه مثل بسیاری از کشورهای خشن ترین قرنطینه ها را پیشه کرد و نه از قِبل بیماری مردم برای خود کیسه دوخت. بد نیست بدانیم اکنون یکی از سنگین ترین تعرفه های بهداشتی در آمریکا علیه بیماران کرونایی اعمال شده است. پوشش مناسب نظام بیمه و تعرفه های پایین از دستاوردهای که نمایندگان سازمان بهداشت جهانی نیز مجبور به اعتراف به آن شدند.
د) دستاورد دیگر در کنار شکل گیری جریان مردمی در جنگ با کرونا، باطل شدن ورد و سحر دیندارن تقلبی بود. دکانداران طب سنتی و مواجیب بگیران شیعه انگلیسی که تقلاهای بی خودی برای تقابل دین و علم به صحنه آوردند تا به خیال خود دین را بی اعتبار سازند . کهنه اندیشانی که بادستاویز قرار دادن کرونا دنبال به نمایش درآوردن تصویری متحجرانه و مندرس از دین بودند. هوشیاری حافظان دین و واکنش های معقولانه دین مدران و تعطیلی تمام اجتماعات دینی(نماز جمعه برای نخستین بار تا زیارت خوانی های دسته جمعی تا اردوی راهیان نور) که در آن کوچکترین احتمال شیوع کرونا وجود داشت اباطیل سیاه شیرازی ها را برملا کرد. این دستاورد دیگر نیز نوعی تلازم دین و عقل را به نمایش گذاشت. به طوری که بسیاری از مراجع و روحاینت تبعیت خود از تصمیمات و مقتضیات بهداشتی را به صراحت بیان و بر مقلدین واجب دانستند.
ه) چابک سازی نظام داری دیگر دستاوردی بود که میتوان به سبب آن از کرونا تشکر کرد. روی آوردن به ارائه خدمات به شکل مجازی و کاهش رجوع های مردمی به سیستم ها نشان داد که سیستم اداری ما می تواند بسیاری از امور را مجازی یا تلفنی رفع و رجوع نماید. برگزاری جلسات به شکل ویدیو کنفرانس یا ارائه خدمات آموزشی به دانش آموزان و دانشجویان به شیوه مجازی و یا رونق کسب و کارهای مجازی از جمله این دستاوردهای کرونایی است. خلق شیوه ها و ابتکارات اداری و چابک سازی بسیار از بخش ها در کاهش حضور مردم در کف خیابان ها بسیار موثر بود. حتی آنجا که سیستم نظارتی و تعزیراتی احساس کرد باید برای مقابله با سیستم احتکار ماسک و سایر لوازم جدی برخورد کند، شاهد شکل گیری فصلی نو در مقابله با احتکار و گران فروشی بودیم. یا حتی برخورد قوه قضاییه در باره اعطای مرخصی به زندانیان یا محاکمه سریع محتکرین را نیز می توان ذیل این دستاورد قلمداد کرد.
و) فرصتی برای دل کندن به آن ور مرزها و دلخوش شدن به داشته های خودمان از دیگر دستاوردهای این جهادی بهداشتی علیه کرونا باید دانست. دشمنی که روزگاری سیم خاردار از ما دریغ می کرد در جدال با بیماری کرونا نیز ماسک و مواد ضدعفونی را دریغ کرد و به بهانه تحریم دارو و ماسک که نازل ترین نیاز انسانی است را دریغ کرد. اما ملت آیا ناامید شد؟ نه اتفاقا باید خوشحال بود زیرا سبب شد بسیاری از کارگاه های تولید ماده ضدعفونی و الکل و ماسک سالها خاک می خورند به چرخه تولید برگردند.