شوشان / دکتر حسن دادخواه:
نام و ماه محرم در نزد ما مسلمانان شیعه و بلکه دیگر ادیان و مذاهب، همواره یادآور وقوع یک حماسه دینی و با آمیزه ای از عدالت خواهی، از خود گذشتگی و دلاوری است. سالگرد و فرارسیدن این ماه، مناسبت نیکویی برای ابراز شیفتگی و عشق به حضرت امام حسین(ع) و یاران سلحشور حضرت و راه و اقدام آنان بوده است.
جالب آنکه در لابلای رفتار و سخنان حضرت و یاران و بلکه برخی از عناصر روبروی آنان، نشانه هایی روشن از وجود عنصر و اکسیر مهربانی و دیگر دوستی احساس می شود. این مهربانی از سوی حضرت امام نه تنها خطاب به یاران روا داشته شده است بلکه دامنه مهربانی حضرت به تک تک سربازان طرف مقابل نیز گسترش یافته است و آنان را هم با مهربانی و ابراز دوستی خطاب می کند. در سخنان و کنش و رفتار امام حسین در طول سیر از مکه تا کربلا، این مهربانی و ترحم موج می زند.
آزاد گذاشتن یاران به ترک صحنه درگیری تا نبستن آب بر سربازان تشنه دشمن، همه و همه نشانه های روشن و گویا از اخلاق مهربانی و دوستی است.
ماه محرمی که در چند روز آینده فرا می رسد کاملا متفاوت از سال های گذشته است. به دلیل شیوع ویروس کرونا و امکان سرایت آن از مبتلایان به دیگران، مراسم های متداولی که در درازنای تاریخ برگزار می شده است، امسال با محدودیت و کوچک تر برگزار خواهد شد. امکان راه اندازی دستجات و نذورات و سوگواری های جمعی فراهم نیست.
با این وجود، زمینه برای ابراز مهربانی و دوستی بیش از گذشته فراهم شده است. ظرفیت ماه محرم، افزون بر گنجایش سوگواری برای شهیدان کربلا و نوحه خوانی و همدردی با بازماندگان اهل بیت(ع)، دارای ظرفیت های متنوع و رنگانگ فراوان است و از آن جمله رواداشتن مهربانی و دوستی به یکدیگر و گوش سپردن به سخنان فرودستان و آحاد مردم و ملت اسلامی است.
گر چه نگارنده این یادداشت به کمک های غذایی مقطعی و مناسبتی در رفع فقر و درماندگی دسته هایی از مردم نیازمند، باور جدی ندارد ولی در شرایط کنونی آنچه از دست مردم برای ابراز مهربانی و دوستی برمی آید همان جمع آوری کمک نقدی و توزیع بسته های غذایی است. افزون بر این، در شرایط کنونی نذر وسایل و ملزومات بهداشتی از جمله خرید و ساخت ماسک و مواد ضد عفونی نیز می تواند در ردیف کمک های غذایی، وسیله ای برای ابراز دوستی و مهربانی میان مردم باشد.
در همین راستا، تشکل های مردم نهاد و حتی احزاب می توانند متصدی این بخش از نیازها و ضرورت ها شوند و به عنوان خمیر مایه مردمی و غیر دولتی خود، به این مهم اهتمام ورزند.
در هر حال بنظر می آید که شب های قدر ایران اینبار در ماه محرم تجلی کرده است. هم باید قدر یکدیگر را بدانیم و هم چه بسا تقدیر ماه در روزهای ماه محرم نوشته شود.
در این راستا، در کنار نقش آفرینی تک تک مردم در گسترش همبستگی و صلح ملی لازم است تا دولتمردان و مقامات بلند پایه نظام نیز قدر مردم و قدر و ارزش روزها و شب های ماه محرم را بدانند.
در همان حال که مردم به رغم مخاطرات بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی همچنان پشت به پشت بلندپایگان نظام ایستاده اند و با آنان همراهی می کنند و صورت خویش را با سیلی سرخ نگه داشته اند، از سیاست ورزان و فرهیختگان و دانایان و اختیار داران صحنه حکمرانی انتظار می رود که در ماه محرم، راه و نقشه اداره داخلی و بیرونی کشور را مورد بازنگری و ارزیابی قرار داده و کاستی ها و عیوب احتمالی را با بهره گیری از متخصصان دلسوز برطرف و اصلاح نمایند.
در حوزه مسایل مالی و پولی و اقتصادی وضعیت کشور به سامان نیست و هر روز متخصصان این حوزه در رسانه های جمعی ضمن تهدید و انذار راه حل های خوبی پیشنهاد می کنند.
در حوزه مسایل اجتماعی و زیر پوستی، آمار و اخبار گویای وضعیت مناسب و درخوری نیست.
ماه محرم و الگو پذیری از کنش و منش حضرت امام حسین شهید(ع)، اقتضا می کند که چنانچه ادامه مسیرهای کنونی را همراه با مخاطرات و صدمات جبران ناپذیر می بینیم، به تجدیدنظر و بازنگری و تغییر مسیر اقدام گردد.
این اخلاق، همان اخلاق مهربانی و دوستی ورزیدن با مردم است که به نوعی زنده نگه داشتن پیام ماه محرم و نهضت امام حسین نیر هست.