شوشان / حسن بهنام:
با گذشت بیش از ۶ ماه از پاندمی کرونا و ده برابر شدن قدرت انتقال ویروس، اکنون سؤال جدی این است که برای سال تحصیلی جدید، آیا مدارس همچنان باید فعالیت خود را به صورت آنلاین ادامه دهند یا خیر؟
بر اساس تحلیل هزینه_فایده، کدام تصمیم درستتر و به مصلحت جامعه نزدیکتر است؛ تداوم آموزش مجازی یا آموزش حضوری و چهره به چهره؟
_ بر اساس اعلام یونیسف، بیش از یک میلیارد و پانصد و هفتاد میلیون (۱.۵۷) کودک تحت تأثیر تعطیلی مدارس مرتبط با بیماری COVID19 قرار گرفتهاند.
هنوز شواهد کافی برای سنجش تأثیر بر نرخ انتقال بیماری وجود ندارد، اما تأثیر خطرات و زیانهای متعدد تعطیلی مدارس روی یادگیری، ایمنی و رفاه کودکان و همچنین مهارتهای تربیتی و اجتماعی آنها به خوبی نشان داده شده است.
هرچه کودکان، بیشتر، از مدرسه دور باشند، خطراتی مانند خشونت جنسی، کودکان کار و کودک همسری (ازدواج کودکان) و غیره بیشتر میشود.
تجربیات گذشته، از جمله در دوران بحران ابولا، نشان داد که هرچه کودکان، بیشتر، از مدرسه دور باشند، احتمال بازگشت آنها به کلاس و مدرسه کمتر میشود.
کودکان در خانوادههای شکننده و آسیبپذیر که با سوءاستفاده، بیتوجهی و یا فرزندآوری والدین کار میکنند، آسیب مضاعفی از برقراری روابط حمایتی با معلمان یا دوستان خود در مدرسه دارند.
از آنجایی که مدارس پس از نابودی COVID-19 قصد بازگشایی مجدد دارند، به روال عادی و معمول نمیتوانند دوباره فعال شوند، به همین دلیل لازم است دولتها برای بهتر شدن وضعیت مدارس سرمایهگذاری لازم را به عمل آورده و با همکاری جدی، به آسیبپذیرترین کودکان یاری برسانند.
این حمایتها شامل تهیه آب تمیز و بهداشتی، وعدههای غذایی مغذی، پشتیبانی روانیاجتماعی و دسترسی به اینترنت برای همه کودکان است.
همه این حمایتها برای بازگشایی مدارس، در صورتی باید اعمال گردد که به شرایط قبل از کرونا برگشته و کووید۱۹ نابود گردیده باشد تا جان حتی یک دانشآموز یا معلم و خانوادههای آنها تحت تأثیر حضور در کلاس و مدرسه به خطر نیفتد، این به صراحت باید به عنوان خط قرمز دولتها در بازگشایی مدارس اعلام شود.
ذکر این نکته لازم و ضروری است که حتی با رعایت تمام پروتکلهای بهداشتی، نمیتوان ریسک ابتلا به کرونا را به صفر رساند و همواره درصدی از ریسک، جان کودکان، معلمان و مربیان آنها در مدارس را تهدید میکند.
این در شرایطی است که بسیاری از مدارس کشور ما به ویژه در مناطق محروم و فقیر حتی از تأمین تمهیدات اولیه نظافت و بهداشت براساس استانداردها و پروتکلهای وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا ناتوانند، مانند: آب بهداشتی لوله کشی، مایع دستشویی، سرویس بهداشتی استاندارد، فضای آموزشی کافی جهت فاصلهگذاری ۱ تا ۲ متر در کلاسها، آزمایشگاه، کارگاه و غیره.
_ به نظر میرسد اکنون مدارس و نظام آموزشی ما با دو تهدید جدی روبرو هستند، از یک طرف خطر کرونا و ابتلای دانشآموزان و معلمان به آن و از سوی دیگر زیانها و خسارتهای متعدد تداوم تعطیلی!
نگرانی عمیق و دغدغه جدی والدین، معلمان و اولیای مدارس این است که در شرایطی که مدیریت کرونا در مدارس امکانپذیر نیست، بازگشایی حضوری کلاسها در سال تحصیلی جدید، میتواند مخاطرهآمیز بوده و جان فرزندان و معلمان آنها را به خطر اندازد.
نگرانی برای حفظ فاصلهگذاری اجتماعی و رعایت نکات بهداشتی توسط دانشآموزان به ویژه دبستانیها.
نگرانی بجا و درستی که پاسخ مسئولانه دولت و متولیان امر را میطلبد، چرا که اولا اغلب مدارس از حداقلهای زیرساختی حتی یک دستشویی بهداشتی برخوردار نبوده (چه رسد به ضدعفونی کامل مدرسه) و ثانیا با توجه به شرایط سنی، کودکان به عنوان یکی از گروههای فوقِ پخشکنندهٔ بیماری شناخته شده و فاصلهگذاران اجتماعی خوبی هم نیستند و این ماهیت کودکی است!
وزارت بهداشت نیز تأکید کرده است به دلیل فرصت ارزیابی خطر مجدد، به شدت توصیه میشود که از بازگشایی عجولانه مهدکودکها و مدارس اجتناب شود.
_ بدیهی است براساس تحلیل هزینه_فایده، اتخاذ هر تصمیمی و انتخاب هر کدام از راهکارها، نقاط قوت و ضعفی (محاسن و معایبی) دارد، لیکن آرامش جامعه، رفع نگرانی خانوادهها و حفظ جان دانشآموزان، معلمان و خانوادههایشان باید در اولویت باشد.