شوشان / حسن بهنام:
در جایی خواندهام که در دنیا ۵ نقطهٔ نادر، بینظیر و مستعدِ توسعه وجود دارد که تمامی منابع و امکانات لازم را برای پیشرفت و توسعه در خود دارد که «خوزستان» هم یکی از آن پنج نقطه است.
بیگمان خوزستان با این همه استعداد بالقوه و بالفعل، میتوانست به یکی از توسعهیافتهترین نقاط دنیا تبدیل شود.
اما شوربختانه تصویر امروز خوزستان، بزرگترین و پردرآمدترین استان ایران(!)، حکایت دیگری دارد. حال امروز خوزستان و مردم مظلوم آن، حتی در حد برخی استانها و شهرهای برخوردار کشور خودمان نیست، چه رسد به الگوهای موجود در سایر کشورهای توسعهیافته جهان!
استانی پردرآمد برای کل کشور در حالیکه سهم شهروندانش از این درآمد مولتی میلیارد دلاری چیزی نبوده جز تخریب محیطزیست، فقر و بدبختی، بیآبی، بیکاری، ویرانی و خرابی، عقبماندگی، نبود بهداشت و زیرساختهای مناسب آب و فاضلاب و صدها معضل و چالش و بحران دیگر!!
زنجیره مشکلاتی که تواتر و تکرار آن مردم استان را ناامید از بهبود زندگی خود و خسته و فرسودهتر از هر زمان دیگر کرده است.
به دلیل همین بحرانهای فزاینده، امروز خوزستان جایگاه نخست استانهای مهاجرفرست را دارد و در سالهای اخیر بسیاری از مردم عادی، نخبگان، متخصصان و صاحبان فکر و سرمایه، این استان را ترک کرده و میکنند!!
در روزهای پربارش اخیر، همچون سالهای پیشین، بسیاری از مناطق محروم شهرهای اهواز، بندر ماهشهر و بندر امام خمینی در آب غرق شدند و علاوه بر خسارات فراوان، کار و زندگی همگان را از روال عادی خارج ساخت.
باز هم تکرار مشکل، باز هم بارندگی، باز هم زیر آب رفتن اهواز و برخی شهرهای خوزستان و تحمیل خسارتهای فراوان مادی و فشار روحی-روانی مضاعف بر مردم به ویژه در مناطق فقیرنشین و آسیبپذیرتر و باز هم سریال تکراری تا زیر زانو در آب رفتن مسئولان استانی و شهرستانی در خانههای محاصره در آب برای همدردی با آنها!! نمایشی تهوعآور و تکراری که فقط به درد همان کادر دوربینهایشان میخورد و چند عکس یادگاری، که بله، ببینید چقدر مردمی هستیم که تا زیر زانو در آبیم!
با این اوصاف، بهتر است بپرسیم ریشه مشکلات کجاست و آیا همانطور که متولیان امور ادعا میکنند کمبود پول و اعتبارات است یا خیر؟
علت اختلاف سطح توسعهیافتگی برخی استانهای دیگر نسبت به خوزستان چیست؟
بررسیها و تجربه زیستی بسیاری از متخصصان و صاحبنظران نشان میدهد مهمترین مؤلفه پیشرفت و توسعه آنها، عامل انسانی (نیروی انسانی) و بهویژه مدیران توانمند و توسعهگرای آنها بوده است. امری که خوزستان به شدت به آن نیاز دارد چرا که مشکل اساسی خوزستان و اهواز، مشکل مدیریتی است.
گرچه پول و اعتبارات و بودجه از ضروریات توسعه استان است لیکن عامل اصلی عقب ماندگی استان، کمبود پول و بودجه نبوده، به گفته مهندس فتحالله معین استاندار اسبق خوزستان (در سالهای ۸۱ تا ۸۴) در نشستی خصوصی با ایشان در بهار سال ۸۱ و در آغاز مسئولیتش در استانداری خوزستان که توصیه مهندس مقیمی استاندار پیش از خود را برایمان نقل میکرد که «فلانی به خوزستان میروی مشکل پول و بودجه نداری، بگرد آدم مناسب پیدا کن، یعنی مدیر توانمند نداری!» او میگفت: «در سال قبل یعنی سال ۸۰ بالاترین درصد (یا رقم) بودجه آب و فاضلاب در کشور متعلق به اهواز بوده اما مشکل فاضلاب اهواز حل نشد و بودجه را نتوانستند جذب کنند و به خزانه کشور برگشت داده شد. چرا؟ چون مدیران توانمند و قابلی نداشتیم که بتوانند بودجه را به خوبی جذب کرده و نگذارند به خزانه برگردد.»
از آن جلسه تا امروز بیش از ۱۸ سال گذشته و در بر همان پاشنه میچرخد و خوزستانیها روز به روز رنجورتر و گرفتارتر شدهاند، چرا؟
اکنون با گذشت چندین دولت از طیفهای سیاسی مختلف تا امروز، باید گفت بدون تردید، عامل نجات استان و اهواز وجود مدیران توسعهگرا، سالم، شجاع و نترس، برنامهمحور و برنامهریز، متخصص و کاربلد، مستقل، دلسوز، میهندوست، علاقهمند به استان، وفادار به منافع استان، آیندهنگر و آیندهپژوه، اهل مطالعه و تحقیق، مشورتپذیر و مردمدار است.
با این مسئولان و مدیران رانتی، تحمیلی و سفارشی، متظاهر و ریاکار، منفعتطلب و سودجو، مصلحتسنج، غیرمتخصص، بیهویت و فاسد، باند باز و طایفهگرا و قومیتگرا، معاملهگر، پروازی و از راه دور، ترسو و مطیع و بله قربانگو، بیبرنامه و روزمره، بیانگیزه و فاقد توان مدیریتی، غیراجرایی، غیرعلمی، مشورتگریز، اهل نمایش و خودنمایی، هزینهساز، تبلیغاتی، خسته و فرسوده و پیر، به شدت سیاسی و جناح گرا، ضعیف و نابلد و مردود، مشکلات استان خوزستان و اهواز حل نخواهد شد و این حکایت حالا حالاها در همه شئونات زندگی مردم مظلوم این استان همچنان باقی خواهد بود.
آقایان مسئول!
آدرس غلط به مردم ندهید و کمبود پول و اعتبارات را بهانه نکنید و خودتان را گول نزنید.
در طول این چهار دهه با این حجم پول و اعتبارات تخصیص یافته به استان و اهواز بسیاری از مشکلات فعلی نباید اتفاق میافتاد. پس این همه پول و اعتبارات چه شد؟ چرا سایه شوم مشکلات اساسی خوزستان همچنان بر سر مردم این دیار، باقی است؟
و سخن آخر،
انتظار حل مشکلات استان را از مدیرانی که خود عامل ایجاد مشکل هستند نداشته باشید، راه حل ریشهای و اساسیِ نجات استان، اصلاح سبک مدیریتی و نیز گزینش، انتخاب و انتصاب درست مدیران آن است نه پول و اعتبارات هنگفت و بهتر است ورودی استان بنویسیم تا اطلاع ثانوی خوزستان تعطیل است!