در دوران جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی بدلیل محدودیت های بین المللی ازسوی سازمان ملل و شورای امنیت و همچنین ترس از اثار منفی در افکار عمومی جهانیان، قادر به مداخله مستقیم در برخی از کشورهای هدف نبود.

رژیم کاسترو به نیابت از کرملین حافظ منافع شوروی، وظیفه توسعه طلبی و دخالت نظامی در‌ امور سایر کشور ها وتقویت نظام های خودکامه طرفدار شوروی سابق در امریکای جنوبی، افریقا و اسیا را در مقابله با نفوذامریکا و غرب بعهده داشت.

با توجه به گرایش حکومت ایران به شرق و امضا سند همکاری ۲۵ ساله با چین و قرارداد همکاری ۲۰ ساله با روسیه و ضدیت شدید با امریکا و غرب، ایا ایران نقش کوبای زمان جنگ سرد را اجرا می کند.؟

در خبرهای چند روز اخیر سخن ازحضور احتمالی نظامیان ایران در کشور میانمار به میان امد.

سوالی که در محافل سیاسی و نظامی دنیا مطرح شده این بود که نظامیان ایران درکشور‌میانمار چه می کنند؟!احتمال همکاری با نظامیان میانمار در حالی مطرح می شود که ارتشیان میانمار متهم‌ به خشونت گسترده و قتل عام مسلمانان روهینگیا در ان کشور بوده و هستند.

روزنامه هنگ کنگی اسیا تایمز درادامه گزارش خود می گوید: بر اساس اطلاعات مربوط به ردیابی پروازهای بین المللی هفته گذشته یک هواپیمای باربری متعلق به شرکت باربری"قشم ایر"از مشهد به میانمار پرواز کرده است و فردای انروز به ایران بازگشت.

این دومین یا سومین باری است که فرود یک هواپیمای ایرانی مشاهده شده است و احتمالا دومین و یا سومین سفر مقام های ایرانی درسال جاری پس از کودتای نظامی در این کشوراست.

اسیاتایمز یاداوری می کند که بطور مستقل نتوانست هویت و ماموریت مسافران ایرانی را تایید کند،اما برخی از منابعی که این روزنامه با انها گفتگو کرده است حدس می زنند ممکن است ایران برای حکومت نظامی میانمار موشک های هدایت شونده ارسال کند که باعث نگرانی کشورهای همسایه از جمله تایلند و هند و جامعه بین المللی بخصوص امریکا شده است

بنظر می رسد کمک های نظامی ایران به میانمار و حتی حضور مستشاری و نظامی ایران در عراق، سوریه،لبنان، یمن و مبارزه با داعش علی رغم گفتار مسئولان کشور دال بر توجیه ایجاد امنیت در مرزهای کشور و افزایش عمق دفاع استرا تژیک رابطه تنگا تنگی با سندهمکاری ۲۵ ساله با چین و قرارداد ۲۰ ساله با روسیه دارد و ایران بصورت مدرن تر، همان نقش کوبای زمان جنگ سرد را دنبال می کند.

لازم است در ابتدا نگاهی به طرح یک کمربند،یک جاده چین داشته باشیم و ماهیت انرا مورد بررسی قرار دهیم تابیشتر به نقش ایران همانند نقش کوبای زمان جنگ سرد پی ببریم.

۲-بیش از ۷۰ درصد اقتصاد چین متکی به سوخت های فسیلی است، طبیعی است که تامین سوخت فسیلی برای چین اهمیت حیاتی دارد.

بنابراین با توجه به خطرات پیش رو از سوی غرب و امریکا، مسیرهای مختلفی را برای تامین انرژی فسیلی خود پیش بینی کرده است، ۸۰ درصد نفت واراداتی چین از طریق دریا از مسیر اقیانوس هند و از طریق تنگه اسیب پذید مالاکا عبور می کند و این یک نقطه ضعف ژئواستراتژیک است وموجب نگرانی سیاست گذاران چینی شده است.

چون هران ممکن است این مسیر از طریق غرب مسدود شود بنابراین متنوع سازی مسیر های حمل و نقل انرژی ازاهداف استراتژی چین است.

۳- با توجه به ناامنی در اسیای میانه از جمله جنبش پان ترکیسم، شورش اخیر قزاقستان، هم مرز شدن با حکومت طالبان، مسیر یک کمربند،یک جاده از اسیای میانه در معرض خطر قرار گرفته است.

اما دو مسیر دیگر ازطرح یک جاده،یک کمربند،از لحاظ تامین انرژی و ارتباط با افریقا و اروپا و خاورمیانه از نظر ژئوپلیتک و ژئواکونومی برای چین حائز اهمیت هستند،که اتفاقا ایران نقش محوری در این دو مسیر دارد.

۳-۱ مسیر اول، اتصال منطقه خود مختار سین کیانگ چین به بندر گوادرپاکستان است.که از یک طرف از بندرگوادر به کشورهای جنوب افریقا متصل می شود از طرف دیگر از طریق مسیر چین، گوادر پاکستان، ایران،عراق، سوریه و لبنان از طریق دریای مدیترانه با اروپا و شمال افریقا مرتبط می شود اما این مسیر چون ازمنطقه کشمیر مورد مناقشه پاکستان و هند عبور می کند با مخالفت هند روبرو است،نزدیکی هندبه غرب و عضویت و مشارکت فعال دردو پیمان کواد و اکوس با امریکا و برخی ازکشور های اروپایی و اسیای جنوب شرقی و حضور در طرح چهارجانبه امریکا، هند، امارات و اسرائیل درخاورمیانه اجرای طرح ۳۰۰۰ کیلو متری را با مشکل مواجه ساخته است.

۳-۲ مسیر دوم ازطریق میانمار است که درجه اهمیت ان برای چین در شرایط فعلی و با توجه به ممانعت هند با طرح ۳۰۰۰‌ کیلو متری از مسیر اول مهم تر است.به چند دلیل مسیر میانمار نقش منحصر به فرد دارد.

اول اینکه میانمار بر خلاف سایر همسایگان چین در اسیای میانه محصور در خشکی نیست بلکه به خلیج بنگال ارتباط دارد،دوم اینکه از جهت دسترسی به ابهای ازاد دور از چین قرار ندارد بلکه نزدیک ان است و می تواند نقش شاهراه حیاتی برای چین باشد.

میانمار علاوه بر موقعیت ممتاز ژئوپلتیک منطقه ای، راه دسترسی چین به خلیج بنگال و دریای اندمان و اقیانوس هند و دریای عمان و خلیج فارس است.

بنابراین مسیر زمینی- دریایی، چین،میانمار بندرگوادر پاکستان، جنوب افریقا، یا مسیر چین، میانمار، بندرگوادر پاکستان، ایران، عراق، سوریه دریای مدیترانه، اروپا و شمال افریقا، اهمیت این مسیر را نمایان می سازد.

همچنین پیش بینی شده است در صورت تحت فشار قرار گرفتن پاکستان توسط عربستان و غرب، بندرچاه بهار جایگزین بندر‌گوادر پاکستان شود و مسیر چین،میانمار،بندر چاه بهار ایران، عراق، سوریه دریای مدیترانه، اروپا و شمال افریقا. جایگزین ان شود.

۴- نظامیان میانمار پس از کودتا بر علیه دولت منتخب و مردمی انگ سان سوچی، که با حمایت مخفیانه چین صورت گرفته است، توسط سازمان ملل و کشور های غربی و امریکا و کشور های اسیای جنوب شرقی مورد تحریم و فشار شدید بین المللی قرار گرفته اند.

چین بدلیل واهمه از تحریم های بین المللی بخصوص ازجانب امریکا قادر به تامین نیازهای نظامی و غیر نظامی میانمار نیست به نظر می رسد این وظیفه ازطرف چین به ایران محول شده که اب از سرش گذشته وتحت انواع و اقسام تحریم قرار دارد و ایران به نیابت از چین حافظ منافع حیاتی و استراتژیک ان کشور در میانمار است، شاید این موضوع درسند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین منظور شده باشد به خصوص اینکه در سند همکاری ۲۵ ساله،عمده سرمایه گذاری های نفتی وپالایشگا هی وساخت مخازن بزرگ ذخیره نفتی در سواحل جنوب ایران در منطقه مکران، جاسک، چاه بهار بعد از تنگه هرمز جانمایی شده است. که به مسیر چین،میانمار، پاکستان، ایران و یا مسیر چین میانمار، چاه بهار ایران نزدیک است.

۵- توجیه ایجادجبهه مقاومت به منظور حضور نظامی،مستشاری و کمکهای اقتصادی ایران درکشورهای عراق، سوریه،لبنان، یمن،و دادن شعار مبنی برافزایش عمق دفاع استراتژیک ایران در مبارزه با داعش و نزدیکی به مرزهای اسرائیل بتدریج خاصیت خود را از دست داده است، بنظر می رسد این عملیات به منظور جلوگیری از روی کارامدن حاکمان نزدیک به غرب در سوریه و عراق و در راستای طرح یک کمربند، یک جاده چین و تامین منافع روسیه درخاورمیانه صورت گرفته است چرا که اولا توجیه حضور در مرزهای اسرائیل، باپیمان صلح ابراهیم، حضور اسرائیل در اذربایجان و اقلیم کردستان عراق، حضور ناتو در ترکیه وروابط پشت پرده ترکیه بااسرائیل، حاکمیت طالبان در نزدیکی مرزهای شرقی و شمال شرقی، ایران در محاصره سرزمینی اسرائیل قرار گرفته استتوجیه هم مرزشدن با اسرائیل بیشتر مصرف داخلی دارد

۶- دلیل دیگر این است که ایران می داند،بر اساس سیاست های جهانی حمایت از اسرائیل نه تنها توسط امریکا، بلکه توسط روس ها و چینی ها صورت می گیرد.

جمله معروف لاوروف مبنی بر اینکه امنیت اسرائیل اولویت اول ماست نشان از اهمیت موضوع برای روسیه دارد. از طرفی منطقه خاورمیانه برای چینی ها و حتی روسیه اهمیت حیاتی دارد.

هرگونه واکنش احتمالی ایران برعلیه کشور های حاشیه خلبج فارس و اسرائیل خوشایند چین و روسیه نخواهد بود.بنابراین توجیه حضور لجستیک ونظامی ایران دربغداد،دمشق،بیروت ازجنبه اقتصادی انهم به منظور دستیابی به ابهای گرم دریای مدیترانه درراستای طرح یک کمربند، یک جاده چین به مراتب قوی تر از توجیه نزدیک شدن به مرزهای اسرائیل است.

۷- حضور امریکا در سوریه و داشتن پایگاه عین الاسد در غرب عراق و پایگاه دیگر درگذرگاه التنف در مرز عراق و سوریه، دخالت های مستقیم و غیر مستقیم امریکا و کشورهای عربی در تعیین حاکمان عراق و همچنین نزدیک شدن اردن، عربستان، امارات، مصر، کویت، اتحادیه عرب به عراق وعقد قرار دادهای اقتصادی با ان کشور تماما درراستای مقابله با طرح یک کمربند، یک جاده چین توسط ایران می باشد.

که براساس برهان خلف، دلیلی دیگر دال براهداف اقتصادی حضور ایران در منطقه و ایجاد مسیری در راستای طرح یک کمربند،یک جاده چین است.

۸- در دیدار رئیس جمهور چین در سال ۹۴ و ملاقات او با مقام رهبری، رئیس جمهور چین تاکید بر احیاء جاده ابریشم داشتند و مقام رهبری نیزسخنان ایشان مبنی بر لزوم احیاء جاده ابریشم و گسترش همکاری با کشورهای واقع در مسیر را مورد تاکید قرار دادند و از توافق طرح همکاری ۲۵ ساله که در دست بررسی بود،حمایت کردند این موضوع نشان می دهد،تشدید عملیات بعدی در سوریه و عراق و لبنان وحتی یمن به منظور جلوگیری از تسلط حکومت های طرفدار غرب براین کشور ها و در راستای سند همکاری ۲۵ ساله با چین و قرارداد ۲۰ ساله با روسیه و تحقق طرح یک کمربند یک جاده، صورت گرفته است.

۹- افتتاح گذرگاه بوکمال-القائم درتاریخ ۲۷بهمن ۱۳۹۹ توسط رئیسی بعنوان ریاست قوه قضائیه درسفر به عراق معنا دار بود، بنظر می رسد حاوی پیامی اشکار به چین مبنی بر قرار گرفتن رئیسی درجایگاه ریاست جمهوری دوره بعد و اجرای مسیر دستیابی به مدیترانه از طریق طرح یک کمربند،یک جاده در قالب سند همکاری ۲۵ ساله توسط ایشان بود.

در ادامه شاهد بودیم که ابراهیم رئیسی در یک انتخابات بدون رقیب، رئیس جمهور شد و قرارداد ۲۵ ساله هم امضا گردید.

مسئولان باید بدانند استقلال واقعی و اجرای شعار نه شرقی ونه غربی تنها در اجرای روابط متوازن بین شرق و غرب بر اساس منافع ملی محقق می شود.

۱۰-سوال اساسی این است که ایا ایران با وجود اقدامات اساسی در راستای حفظ منافع چین و روسیه، از همان تقربی برخوردار است که کوبا بود؟ متاسفانه باید گفت نه، چرا که تجربه نشان داده هم روسیه و هم چین در بزنگاه های حساس ایران را رها کردند،اما بر عکس به محض تهدید نظامی کوبا توسط امریکا، شوروی ناوهای اتمی خودرا به کوبا اعزام نمود و جهان دراستانه جنگ سوم جهانی قرار گرفت.

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه