تحلیلی بر وقایع سیاسی عراق و خطرات احتمالی پیشرو برای ایران

*کشور عراق مرز مشترکی به طول بیش از ۱۶۰۰کیلومتر با ایران دارد که  از جنوب ایران آغاز و تا کوه دالمیر در شمال ختم میشود . و استانهای خوزستان . ایلام . کردستان . کرمانشاه و آزربایجان غربی و ... با عراق مرز مشترک دارند .*

 *سالانه هزاران زائر  ایرانی  به عراق برای اماکن مقدس شیعیان در کربلا  سفر کرده و بالعکس توریست های زیادی از عراق به ایران سفر میکنند .* 

*به همین دلیل امنیت و ثبات سیاسی عراق و همه همسایگان  برای ایران بسیار حائز اهمیت  است .*

 

*لذا به دلیل اهمیت موضوع کشور عراق برای ایران   نیم نگاهی به گذشته و تحولات سیاسی کنونی عراق نموده  و نظرات سیاسی و در صورت امکان و برون رفت از وضعیت بغرنج کنونی عراق مطالب و نظراتی مطرح خواهد شد .*

*در این نوشتار برای جلوگیری از اتلاف وقت خوانندگان محترم سعی شده است بصورت   خلاصه شده  وقایع عراق مکتوب گردد .*

 

  *کشور عراق توسط حزب بعث  که یک حزب   توتالیتر بوده اداره میشده و این حزب سیاسی  اشتباهات استراتوژیک در زمان حکومت صدام حسین مرتکب شده است بخصوص حمله به کشورهای ایران و کویت .* 

*بعد از آغاز این حملات به کشورهای فوق  بخصوص حمله به کویت . ایالات متحده آمریکا  و غرب را به نقطه رساند که  دولت عراق  و شخص صدام برای غرب تبدیل به مهره سوخته گردید .*

 

 *لذا در مارس ۲۰۰۳ برابر با اسفند ۱۳۸۱  ائتلافی به رهبری آمریکا  تشکیل گردید و به عراق حمله کرده و بغداد و کل عراق را در مدت زمان کوتاهی به تصرف کشورهای غربی درآمد و  دولت عراق سقوط کرد*

 *طبق اسناد . و مدارک بدست آمده  (احزاب کرد ) از جمله*

 *حزب دموکرات کردستان عراق  و اتحادیه میهنی  کردستان و همچنین اکثر مقامات فعلی عراق و  کنگره ملی‌ این کشور  که مدتها با حزب بعث و دولت صدام مخالف بودند با ائتلاف غرب همکاری نموده و ماحصل این همکاری  در سقوط   دولت عراق در کوتاهترین زمان ممکن تاثیر گذار بوده است .*

*بعد از سقوط دولت عراق آمریکا به مدت هشت سال از  ۲۰۰۳ لغایت ۲۰۱۱ کشور  عراق را اشغال کرده بود و توسط آمریکا اداره میشد . لازم به ذکر است  در این مدت هشت سال  تلفات زیادی به نیروهای نظامی  آمریکایی و ائتلاف . توسط مردم عراق وارد آمد .*

 

*با  پایان یافتن  حضور آمریکا و ائتلاف در این کشور  . توسط نمایندگان  عراق  قانون اساسی  این کشور نوشته  و اجرایی گردید و فصل جدیدی برای آینده  عراق رقم خورد و این کشور طبق قانون جدید باید بصورت جمهوری و پارلمانی اداره شود  .*

*در آخرین انتخابات پارلمانی  عراق که در ۱۰  اکتبر ۲۰۲۱ برگزار گردید .  احزاب زیادی برای شرکت در انتخابات ثبت نام نمودند . قبل از انتخابات ۱۰ اکتبر اکثر کرسی های مجلس ۳۲۹ نفره عراق متعلق به  ائتلاف ها و احزاب  نزدیک به ایران بوده است .* 

*در انتخابات پارلمانی  اخیر که در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱ برگزار گردید جریان صدر . در بین دیگر جریانهای سیاسی عراق بیشترین تعداد کرسی های مجلس را تصاحب شدند . البته احزاب سیاسی نزدیک به نوری مالکی و هادی عامری و دیگر احزاب نزدیک به ایران کرسی های قابل قبولی را کسب نمودند . همچنین احزاب کرد تعدادی از کرسی ها را از آن خود نمودند . ولی در این مجلس حزب صدر با ۷۳ کرسی پیشتاز بوده است . و با  حزب دوم پیروز در انتخابات  که   ۳۷ کرسی پارلمان  را کسب نمود است . اختلاف زیادی وجود دارد . به همین دلیل  احزاب که کرسیهای پارلمان را از دست داده بودند به نتیجه انتخابات اعتراض کرده و دست به اعتراض خیابانی زده لذا  نخست وزیر عراق مصطفی  الکاظمی ناچار گردید به اعتراضات مردم و احزاب  پاسخ دهد و نتیجه انتخابات را  به دادگاه . یا همان  کمیساریای  عالی عراق برای برسی صحت یا عدم صحت انتخابات  بسپارد  .* 

*کمیساریای عالی عراق که دادگاهی است برای اختلافات سیاسی  اقدام به شمارش مجداد  برخی از صندوق های انتخابات پارلمانی  نموده و بعد از مدتی نتیجه انتخابات را با تغییرات بسیار اندک تایید کرده و به دولت مصطفی الکاظمی   نتیجه را اعلام نمود .*

*دولت الکاظمی نتیجه تایید شده کمیساریای عالی عراق . (دادگاه عالی عراق ) را  تائید کرده و به رئیس جمهور عراق فواد معصوم منعکس نمود .*

*طبق قانون اساسی عراق رئیس جمهور عراق فواد معصوم   دستور  تشکیل دولت و تعیین  نخست وزیر جدید عراق به پیروز انتخابات پارلمان  عراق که جریان صدر بوده  با  یک بازه زمانی  مشخص برای تشکیل دولت جدید  ابلاغ  نمودند .*

*با توجه به اینکه جریان صدر باید با برخی دیگر  از احزاب  سیاسی عراق بصورت ائتلافی دولت را تشکیل دهند . ولی از آنجایی که حزب صدر  با آقای نوری مالکی مشکلات و اختلافات زیادی در گذشته  داشته است  . و نوری مالکی شخصیتی که پست نخست وزیری را در کارنامه سیاسی خود را به همراه دارد  و مضافا برای رسیدن خود به پست نخست وزیر مجداد تلاش میکند و همچنین  نفوذ زیادی در بین احزاب شیعی مخالف صدر دارند  . لذا   در مدت زمان مشخص که جریان صدر برای تشکیل دولت  داشتند نتوانستند به توافق با دیگر احزاب سیاسی  برسند و دولت را انتخاب کنند .*

*بعد از سپری شدن بازه زمانی جریان صدر  و عدم توافق با دیگر احزاب سیاسی عراق برای تشکیل دولت و انتخاب نخست وزیر جدید . رئیس جمهور عراق  فواد معصوم  باید برای تشکیل دولت  به دیگر احزاب پیروز در انتخابات این ماموریت  سپرده شود  .* 

*در این بین آقای صدر و ۷۳ نفر از نمایندگان همراه خود با توجه به عدم توافق با دیگر  احزاب سیاسی عراق و عدم همکاری برای تشکیل  دولت توسط جریان صدر .  معترض بوده لذا بصورت نمادین اقدام به استعفا از پارلمان عراق نمودند.* 

*از طرفی رئیس مجلس عراق  آقای محمد الحبوسی با توجه به اینکه بسیار جوان هستند به همین دلیل  یک اشتباه استراتوژیک  مرتکب شدند  . و با استعفای نمادین جریان پیروز انتخابات عراق جریان صدر با ۷۳ نماینده موافقت کرده و  ۷۳ نفر عضو جدید را جایگزین  جریان صدر نمود  . این تصمیم غیره سیاسی و غیره کارشناسی مجلس عراق  بنده را شگفت زده نمود . و فکر میکنم هر کارشناسی که با کشور عراق آشنایی  سیاسی داشته باشد . با این تصمیم شتابزده رئیس مجلس عراق محمد الحبوسی مخالف باشد .*

*به دلیل اینکه در اکثر جوامع بخصوص  کشورهای سنتی  حذف رقیب چه سیاسی و چه فیزیکی  به مثابه با خودکشی تدریجی حذف کننده است .* 

*لذا نباید هیئت رئیسه مجلس عراق یا هر حزب و گروهی  که در این تصمیم شتابزده سهیم بوده  باشند  چنین خطایی مرتکب میشد .   لذا اثرات حذف جریان صدر از پارلمان عراق را اکنون با اشغال پارلمان عراق و اشغال منطقه سبز بغداد مشاهده میکنیم . و در صورتی که  این موضوع بسیار مهم در صحنه سیاسی عراق  بصورت گفتگو حل نشود . و این تنش سیاسی  ادامه داشته باشد ممکن است  به حرج ومرج عراق و  جنگ داخلی منجر شود . لذا باید در کوتاهترین زمان ممکن این موضوع خطر ناک را با گفتگو با طرفهای درگیر بخصوص جریان صدر حل و فصل  نمود .* 

*به اعتقاد بنده با توجه به بحران سیاسی  بوجود آمده . پارلمان  فعلی عراق منحل و یک سال  دیگر انتخابات پارلمانی  برگزار گردد و احزاب سیاسی عراق برای کسب کرسیهای مجلس اعتماد و نظرات  مردم را جلب نموده و رای دهندگان را مجاب به شرکت در انتخابات و گرفتن رای مشروعیت  از مردم بصورت دمکراتیک صورت گیرد .*

*باید به موضوع  مهم توجه شود دولت فعلی عراق مصطفی الکاظمی  با توجه به اینکه چندین نشست بین ایران و عربستان را برگزار نموده است و نظرات طرفین را به هم  نزدیک کرده است . یک  فرصت یکساله  داده شود در این فرصت  یک ساله   اختلاف بین دو کشور ایران و عربستان  را بر طرف نموده و سفارتخانه های ایران و عربستان را مجداد باز گشایی  و روابط دیپلماتیک مجداد به سطح سفیر ارتقاء یابد  .*

*لذا به اعتقاد بنده و   برخی دیگر  از کارشناسان محترم سیاسی  داخلی و خارجی بر این باور هستند  کشور عراق آبستن حوادث است و سیاسیون ایران بخصوص وزارت  محترم خارجه  تلاش کنند  با دیگر احزاب سیاسی   نزدیک به ایران  هماهنگ شده و پارلمان فعلی منحل گردد . و  یکسال دیگر انتخابات پارلمانی را  برگزار نمایند  و نمایندگان پارلمان را  مردم مجداد   انتخاب کنند  . در صورتی که این کشمکش سیاسی در عراق حل نشود ممکن است به دلیل اینکه اکثر احزاب عراق دارای نیروهای  مسلح  هستند نزاع و درگیری داخلی اتفاق افتاده  و این موضوع  برای ایران زیانبار خواهد بود . مانند تصرف منطقه سبز بغداد و اشغال مجلس عراق  . این اقدام و حرکت  صورت گرفته توسط معترضین و جریان صدر .   عملا اقتدار و حاکمیت ملی  عراق به شدت آسیب دیده است .  جریان صدر  نام این حرکت را فقط در حد یک پیام قلمداد میکنند . به  این معناست که  کوچکترین حرکت  جریان صدر تصرف منطقه سبز بغداد است . و مضافا  ممکن است در صورتی که نتیجه انتخابات آینده عراق علیه جریان صدر باشد . جریان صدر متقابلا  نتیجه انتخابات را نپذیرند و این جریان به نزاع و درگیری بین احزاب و گروهای سیاسی و نظامی عراق  منجر  گردد . و این چالش و اقدام خطر ناک  در عراق  به نفع امنیت  ایران به عنوان یک  همسایه  نخواهد بود .*

* مرداد ماه ۱۴۰۱*