شوشان ـ عبدالجبار یکتاسواری :
امروز مصادف باسالروز تشکیل شوراهای شهر و روستا در کشوراست. شوراهای شهر و روستا یکی از نهادهای مهم کشور است که بمنظور تمرکززدایی و توسعه متوازن مبتنی بر ویژگیهای محلی و جغرافیایی شکل گرفته اند. استفاده ازخردجمعی و نظم بخشیدن به مشارکت مردم درتوسعه، ازاهداف مهم این نهادمردمی است. هدف ازاین نوشتار بررسی عملکرد شوراهای شهروروستا در استان خوزستان است.
دراستان خوزستان ۴۰۲۴روستای دارای طرح هادی مصوب وجود دارد که طی ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی در ۱۹۹۹روستا، شورا تشکیل گردید. مجموع اعضای شوراهای روستایی دراستان۶۷۵۰ نفر می باشند.
یکی ازوظایف مهم شوراهای روستا،شهر،بخش،شهرستان،استان و نیزشورای عالی استانها؛تلاش برای تصویب ویا احیای قوانینی است که موجب توسعه روستا و شهرمی گردند. درسال گذشته شوراهای مذکور با حمایت نمایندگان مجلس و نیز پشتیبانی دولت سیزدهم،موجب وقوع اتفاق بسیار نادری گردیدند که در۲۳ سال عملکردشوراها؛ نقطه عطف؛ بیادماندنی و بی سابقه بوده است. قانون عوارض الایندگی که سالهاقبل به تصویب رسیده بودولی اجرانمی گردید؛عاقبت درسال گذشته؛ اجرایی شد. میزان اعتبارات آلایندگی استان برای شهرهاوروستاهاوعشایر۵۲۰۰میلیاردتومان بود.
به ضرس قاطع می توان گفت این رقم بالا از اعتبارات؛یک پیروزی بسیار بزرگ برای شوراها بود و یکی ازبرجسته ترین موفقیت ها و راس هرم عملکردانان تلقی می شود. سهم روستاهای استان از اعتبارات فوق ،اجرای تعداد ۳۷۷۶پروژه عمرانی؛خدماتی ونیزخریدماشین آلات زیادی برای دهیاریها بود. درسال گذشته علاوه براعتبارات آلایندگی؛ بنیادمسکن نیزتعداد۱۰۰۰پروژه را بااعتباری به میزان ۸۰۰میلیاردتومان درروستاهای استان اجرانمودو۶۳۰۰جلدسندنیز در روستاها صادرشد. امادولت درراستای عمران روستاها،اعتباردیگری تحت عنوان ،ارزش افزوده دراختیاردهیاریهای استان قراردادکه ماحصل آن اجرای ۱۰۵۵پروژه توسط دهیاریها درروستاهای استان بود.
از زمان تشکیل شوراها تابه امروز،نه تنهاروند مهاجرت از روستابه شهرنزولی شده بلکه مهاجرت معکوس ازشهربه روستاها نیز محقق گردیده است. تعدادکثیری ازشوراهای روستایی استان نمونه هستند امادراین یادداشت کوتاه امکان نام بردن همه آنان نیست. لذابرای تقدیرازهمه شوراهای فعال استان به چندشورای روستا بصورت نمادین اشاره میشود۱-شورای نمونه جنگیه کارون ۲-شورای نمونه مظفریه کارون۳-شورای نمونه چمیان بخش سویسه۴-شورای نمونه کاظمی دوبخش اسماعیلیه ۵-شورای نمونه سیدحسین حمیدیه۶-شورای نمونه زرگان ابوفاضل بخش ویس ۷-شورای نمونه اب رزک اندیکا۸-شورای نمونه رمیم شمالی بخش بستان۹-شورای نمونه تیله کوه بهبهان۱۰-شورای نمونه شهیدبهشتی چغامیش دزفول۱۱-شورای نمونه بردگپی ایذه۱۲-شورای نمونه دهکده حمیدیه۱۳-شورای نمونه بازارتمبی مسجدسلیمان۱۴-شورای نمونه جسانیه بزرگ اهواز۱۵-شورای نمونه بروایه یوسف۱۶-شورای نمونه حنیری باوی۱۷-شورای نمونه یکاویه باوی
ارائه گزارش وتقدیراز عملکردشوراهای روستایی بدون تقدیر از بخشداران امکانپذیرنیست؛چراکه بخشداران بعنوان نماینده عالی و پیشانی دولت ؛همیشه یار و یاور و پشتیبان اعضای شوراها بودند.
دراین یادداشت کوتاه امکان تقدیراز۷۱بخشداراستان وجودندارد امابه صورت نمادین ازبخشداران ذیل تقدیرمیگردد:۱- آقای ساعدی بخشدارمرکزی کارون ۲-آقای مقدادعامری بخشدارویس ۳-آقای بوعذاربخشدارغیزانیه۴-آقای عطشانی بخشدارحمیدیه۵-آقای حسینوندبخشدارحتی۶-آقای امیرکعبی بخشداراهواز۷-آقای شیرازی بخشداررغیوه۸-آقای سیلاوی بخشدار نیسان۹اقای شجاعی بخشدارمرکزی بهبهان-۱۰-سیاوش نقدی پوربخشدارگلگیر
ضمنا"تلاشهای مهندس مرتضی باوی مدیرکل امورروستایی استانداری ونیز آقای مهندس مکوندی (معاون وی) وهمچنین کارشناسان تلاشگرمجموعه امورروستایی درحمایت ونیزآموزش شوراهاقابل تقدیراست.قابل توجه اینکه ،اداره کل امورروستایی استانداری درموضوع آموزش شوراها رتبه برترکشوری رادرسال گذشته کسب نمود.
عملکردشوراهای اسلامی شهرهای استان خوزستان درسال۱۴۰۱:
استان خوزستان درششمین دوره ی شوراها؛دارای ۸۷ شورای شهر میباشد که۴۷۷عضودارند که ۱۷نفراز آنان را بانوان تشکیل میدهند.اکثریت اعضای شوراهای شهر در استان از سنین ۳۱الی ۴۱سال هستند و۶۰درصد آنان دارای تحصیلات کارشناسی می باشند.حکم سه شهرداراهواز؛دزفول وآبادان توسط وزیرکشورصادرمیشودوحکم سایرشهرداران استان توسط استاندارخوزستان امضامیگردد.همانگونه که درصدر یادداشت اشاره گردید پرداخت عوارض آلایندگی به شهرداریهاازموفقیت های اعضای شورای شهرتلقی میشودکه قطعااگرپیگیری انان ازطریق دولت ومجلس و همکاری خوب دولت سیزدهم نبوداین اقدام بزرگ به سرانجام نمی رسید.
استان خوزستان رتبه ی اول حاشیه نشینی راازلحاظ جمعیت ومساحت درکشوردارامیباشدوشهرهای اهواز؛مسجدسلیمان ،ماهشهرودزفول بیشترین میزان حاشیه نشینی رادراستان دارند.در دی ماه سال ۱۳۹۷"قانون بازآفرینی شهری پایدار"درمجلس تصویب شدکه هدف اصلی این قانون؛ساماندهی مناطق حاشیه نشین وکم برخوردار؛بافتهای فرسوده ونیزتاریخی است.نکته جالب اینکه پس از ابلاغ قانون مذکور، شهرداری مشهدبامصوبه شورای شهر،برای استفاده ازقابلیتها وظرفیتهای قانون مذکور،سریعاساختاراداری اش رابرمبنای قانون جدید؛به روزرسانی نموده ونسبت به تصویب وتشکیل "سازمان بازآفرینی شهری شهرداری مشهد"جهت رسیدگی به مناطق محروم وحاشیه نشین اقدام نمود؛علاوه بر آن، چهارماه قبل نیز، شورای شهرمشهد،نسبت به تصویب تاسیس" شرکت پروژه ی گام دوم"بامشارکت وزارت راه وشهرسازی جهت احداث۲۲ هزارواحدمسکونی درمناطق محروم مشهداقدام نمود.لذا می طلبد،شهرداری کلانشهراهوازوسایرشهرهای پرجمعیت استان که دارای جمعیت حاشیه نشین بالایی هستندبامصوبه شورادرراستای متناسب سازی ساختاراداری شان باقانون جدید و نیز استفاده ازقابلیتهای این قانون مهم وپرظرفیت،نسبت به تاسیس "سازمان بازآفرینی شهری پایدار"تسریع نمایند. قابل توجه اینکه، شهرداری کلانشهراهوازدرموضوع بازآفرینی شهری، دارای کارشناسان خبره وتوانمندی است که درسطح کشورصاحب نظرهستند.
تجربه ی شش دوره فعالیت شوراهای اسلامی شهرثابت نمود، هرگاه رییس شورای شهر،فردی مجرب،کارآمدومتعهدباشدشوراوشهرداری درانجام رسالت خودموفق خواهند بود و نمونه ی بارز این موضوع، شورای شهر دزفول است.این شورابه ریاست آقای مهندس پرآور(استانداراسبق هرمزگان)درسال گذشته توانست اقدامات عمرانی قابل توجهی رادرشهربه انجام رساند.
مردم استان خوزستان ازدوره پنجم شوراها،خاطرات تلخی بیاد دارندچراکه درآن دوره، ۲شورای شهرمنحل شدندوتعدادکثیری ازاعضای شورای شهرتوسط دستگاههای قضایی وامنیتی احضاروبازداشت گردیدند، امادراین دوره،شیب تخلفات تقریباکمتراست؛بیشترین تخلفات سال گذشته شوراهای شهراستان؛دخالت درامورجاری شهرداری نظیردخالت درعزل ونصب پرسنل شهرداری؛دخالت درپروژه هاوغیبت درجلسات شورابوده است که تعداد۲شورای شهرجهت انحلال به شورای حل اختلاف مرکزی کشورمعرفی گردیدند.درسال گذشته وپس ازابلاغ اعتبارات آلایندگی نظارت خوب معاونت عمرانی استانداری وزیرمجموعه بمنظورتعریف پروژه های هدفمندمربوط به این اعتبارات قابل تقدیراست.
بسیاری ازشوراهای شهراستان درسال گذشته نمونه بودنداماامکان ذکرهمه آنان نیست، لذابصورت نمادین ازشوراهای نمونه ذیل تقدیرمیگردد:۱-شورای شهر موفق حمیدیه۲- شورای شهر موفق دزفول ۳-شورای شهر موفق اندیمشک ۴-شورای شهر موفق قلعه تل ۵-شورای شهر موفق ماهشهر۶-شورای شهر موفق الهایی ۷-شورای شهر موفق رامهرمز۸-شورای شهر موفق رفیع۹-شورای شهر موفق آغاجاری