شوشان ـ حسن دادخواه :
مقام رهبری در یکی از دیدارهای اخیرشان جمله ای به این مضمون فرمودند که از کشور باید یک صدا بیرون بیاید. تحقق این سخن با اهمیت، نیازمند پیشنیازهایی است که متاسفانه مقدمات آن هنوز فراهم نیست و کوشش ها و آمادگی های فراوانی را می طلبد. آن آمادگی ها، جز با بازنگری در رویه ها و شیوه ها و تجدید نظر در روالها و کنار گذاشتن برخی کنش های تبدیل شده به سنتهای غلط، ایجاد نمی گردد.
مقصود از « صدا» در فرمایش رهبری، گزاره های مهم در زمینه های مسائل با اهمیت و کلان کشور و موضع گیری ها و اعلام اخبار و تصمیمات استراتژیک و ملی است.
تجارب سیاسی کشورها بی گمان امروزه برای این موضوع مهم به نتایجی رسیده است و مقامات کشور ما نیز می توانند و شایسته است که از این تجارب بهره گیری کنند.
اعلام مواضع سیاسی، نظامی، اقتصادی و به ویژه آن دسته که به روابط خارجی کشورمان با جهان در پیوند است، متضمن منافع و مصالح ملی و میهنی ماست به گونه ای که تشتت و پراکندگی و بی نظمی در اعلام مواضع، خدمت به دشمنان ایران و به هدر دادن منافع ملی و میهنی است!
نخستین پرسش در خصوص، یک صدایی در اعلام مواضع، آن است که این مواضع در کجا و در چه شورا و با شرکت و ترکیب کدام مقامات، اتخاذ می شود؟ بی گمان سطح تصمیم گیری و اعلام مواضع باید متناسب با جایگاه و محلی باشد که آن تصمیم اتخاذ می شود. تصمیمات مهم و استراتژیک در عالی ترین سطح از نظام و با اشراف کامل ترکیب و اعضا بر مصالح و منافع ملی اتخاذ می گردد. اعلام تصمیم ها نیز وابسته به سطح اهمیت آن است که در قالب واژگان و جملات دقیق از سوی سخنگوی ماهر و چیره بر سخن فارسی، اعلام می شود.
پرسش دوم، چگونگی نحوه اعلام تصمیمات مهم است، متاسفانه به نظر می رسد که به رغم گذشت نزدیک به پنج دهه از برقراری نظام جمهوری اسلامی، همچنان مانند روزها و ماه های نخستین انقلاب، در سطح اتخاذ تصمیم و اعلام تصمیمات، تابع احساس و واکنش های عصبی، بی تجربگی و سراسیمگی و بلاتکلیفی و بدون چیرگی بر سخن هستیم!
تعدد تریبون ها و تعدد سخنگویان بی مسئولیت و بی اطلاعی و ناتوانی در سخن و غریب و ناآشنا بودن با اصطلاحاتی چون منافع و مصالح ملی و میهنی و ناباوری به واژگان ملت و میهن،همه جزئی از مصادیق ناتوانی و سستی و راه اشتباه مقامات ریز و درشت کشور ما در اعلام مواضع است!
پرسش سوم چرا همه در امور یکدیگر دخالت می کنیم؟ مگر حوزه وظائف و مأموریت مقامات عالی مشخص و معلوم نیست؟ مگر در کشور برای هر امری، دستگاه و وزارتخانه معینی متولی نشده است؟متاسفانه بسیار دیده شده و می شود که همه در مهمترین امور کشوری و لشکری در حیطه و محدوده وظائف یکدیگر و در مهمترین و محرمانه ترین امور دخالت می کنیم؟
امور نظامی و موشکی و استراتژیک، امور روابط خارجی و امور مربوط به انرژی اتمی که به خارج از کشور مربوط است و امور فرهنگی داخلی و امور قوه قضائیه در داخل کشور و امور حقوق بشری و اقتصادی و بالاتر از همه امور اعتقادی و دینی که با قطعیت در باره هر یک اظهار نظر می شود. گاهی اخبار و اطلاعات کاملا متناقض و ضربه زننده به منافع ملی به بیرون درز می کند یا رسماً از طریق رسانه ملی منتشر می شود در حالی که سخنگو، هیچ وظیفه رسمی و مسئولیت در این باره ندارد!!
برای نمونه می توان به اعلام های مکرر و ملال آور از سوی افراد گوناگون و متفرقه در باب انتقام از رژیم صهیونیستی با خاطر ترور اسماعیل هنیئه اشاره نمود که با اعلام های ضد و نقیض روبرو هستیم. تعدد و تکرار سخنان و تهدیدات مهم در روابط خارجی و نظامی، جز ملتهب کردن فضای سیاسی داخل کشور و تاثیر منفی بر اقتصاد و کسب و کارها دستاورد دیگری ندارد!
اعلام مواضع سیاسی که از وظایف و اختیارات دستگاه سیاست خارجی است از پر بسامدترین و عمومی ترین موارد دخالت ها به شمار می رود در حالی که با توجه به حساسیت و تاثیرات مثبت و منفی روابط میان کشورها، انتظار می رود که این حوزه کاملا تخصصی از دسترس دخالت های افراد غیر مسئول بیرون باشد! ضرر و زیان و دود این پراکنده گویی به چشم مردم خواهد رفت و به اقتصاد کلان کشور لطمه می زند!
نمونه سوم را اجازه می خواهم متواضعانه نقدی و خرده ای به خطبه ها و متن سخنرانی های هفتگانه امامان محترم جمعه داشته باشم که چکیده و جملات کلیدی برخی از آنها در رسانه های داخلی بازتاب پیدا می کند.
با احتساب شهرها و شهرستان های ایران که آیین نماز جمعه در آنها برپا می شود شاید حدود ششصد یا بیشتر جایگاه در کشور در ظهر جمعه محل گردآمدن دسته هایی از شهروندان و مومنان از پیر و جوان است. پیشینه و اهمیت این آئین به پیشینه انقلاب اسلامی و روزها و سالهای پر فراز و نشیب انقلاب بازمی گردد.
خوشبختانه امروزه با برقراری ثبات و امنیت در کشور، نماز جمعه سراسر کشور در امنیت و آرامش کامل و با نظم و ترتیب مناسبی برگزار می شود. شاید پراکندگی جایگاه ها و تعدد آن و سرعت گردش روزهای هفته و نیاز به آماده سازی مطلب برای یک خطبه نیم ساعته، کار چندان سهل و آسانی نباشد که در حین مفید و سودمند بودن برای نمازگزاران، در راستای طرح مسایل اجتماعی و سیاسی کشور هم باشد!
ایراد سخنان پر محتوا و مناسب و سودمند، نیازمند مطالعه هفتگی و آمادگی امامان جمعه و تسلط آنان بر ضرورت ها است. نوع بیان و ترکیب جملات و تاکید و تشخیص فرع و اصل، از ظرائف این نهاد است که متاسفانه گاهی و در مواردی به خوبی ادا نمی شود. موضع گیری های تند، طرح موضوعات فرعی، تاکید بر آنچه چندان مورد اهتمام مردم نیست و نادیده گرفتن خواسته های جامعه ایرانی، از آسیبهای این آئین است که نیازمند رسیدگی و پایش و ارزیابی از سوی ستاد مرکزی نمازهای جمعه است. گاهی امامان جمعه خویش را در حد سخنگویی نظام بالا می کشند و جملاتی بر زبان می رانند که در حیطه دستگاه ها و وزارتخانه های تخصصی است.