به‌روز شده در: ۰۹ تير ۱۴۰۴ - ۱۴:۰۲

‏قال علی علیه السلام: انسان سه جا تغییر میکند: نزد صاحبان قدرت، روی صندلی قدرت و‌ غنا بعد از فقر و هرکس تغییر نکند دارای خرد ناب و اخلاق مستقیم است. القُربِ مِنَ المُلوكِ ، و الوِلاياتِ ، و الغَناءِ من الفَقرِ ، فمَن لَم يَتَغَيَّرْ في هذهِ فهُوَ ذو عَقلٍ قَويمٍ و خُلقٍ مُستَقيمٍ

‏ریاست به دست کسانی خطاست، که از دست شان دست ها بر خداست...سعدی

‏عافیت خواهی نظر در منظر خوبان مکن، ور کنی بدرود کن خواب و قرار خویش را(سعدی)

‏آن را که چنین دردی، از پای دراندازد، باید که فروشوید، دست از همه درمان‌ها(سعدی)

هر که دلارام دید ،از دلش آرام رفت، چشم ندارد خلاص ،هر که در این دام رفت

(سعدی)

‏کسی نیک بیند به هر دو سرای، که نیکی رساند به خلق خدای(سعدی)

امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.

کد خبر: ۱۸۲۱۸

تعداد نظرات: ۵۰ نظر

تاریخ انتشار: ۰۳ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۴:۱۶

صفحه نخست » عمومی

سردار اسعد بختیاری که بود؟

علی قلی خان بختیاری در سال 1236 درشهر جونقان چهار محال وبختیاری چشم به جهان گشود. ایشان از سران ایل بختیاری ، فرمانده فاتحان تهران واز رجال با فرهنگ وبرجسته ی دوران مشروطیت می باشد.

وی با فتح تهران به استبداد محمد علی شاه قاجار پایان داد. و زمینه ی انقلاب مشروطه را پایه ریزی نمود.

علی قلی خان فرزند سوم حسین قلی خان ایلخانی بود. او پس از ماجرای به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه قاجار، و پس از کسب اجازه از مراجع تقلید و علمای آن دوره ،ابتدا اصفهان وسپس تهران را فتح کرد. بعداز پیروزی انقلاب مشروطه به سمت وزارت داخله و وزارت جنگ منصوب گردید. از وقایع مهم در زمان حیات سیاسی علیقلی خان،اکتشاف نفت در مناطقجنوب و جنوب غرب فلات ایران ، توسط کنسرسیوم دارسی ،در استان خوزستان و چاه شماره یک مسجدسلیمان بود. سردار اسعد بختیاری از چهره های معتبر ومشهور ایران زمین می باشد. که نقش بسیار مهمی در تحولات کشور به ویژه در دوران نهضت مشروطیت دارا بود. و بی شک ایشان یکی از مفاخر ملی این آب وخاک به شمار می رود.

-علی قلی خان در یکی از با نفوذ ترین خانواده های ایل بزرگ بختیاری یعنی خاندان ایلخانی به دنیا آمد. پدر وی ،حسین قلی خان به مدت 30 سال حاکم بلا منازع ایل بختیاری بود. علی قلی پس از آموختن زبان عربی به تحصیل علوم خارجی ازجمله زبان فرانسه پرداخت. پدرش ،معلمی برای تعلیم وی استخدام نمود ودر اندک مدتی علاوه بر زبان فارسی درزبان عربی ازجمله صرف ونحو،منطق،بیان و امثله استاد گردید.

- سرداراسعد در سال 1255 شمسی با بی بی مهرجان ازدواج نمود. ونتیجه ی این وصلت پسری بود. که جعفرقلی نام گذاری گردید. که بعدها سردار بهادر وپس از در گذشت علی قلی خان ،به سردار اسعد سوم ملقب گشت.

در تاریخ 22خرداد 1261ظل سلطان، ولیعهد ناصر الدین شاه که از قدرت ایلیاتی بختیاری ها واهمه داشت،حسین قلی خان و دو پسرش را برای شرکت در یک رژه نظامی دعوت نمود. پس از مراسم در چهل ستون ازآن ها پذیرایی شد .دراین پذیرایی،یک فنجان قهوه ،آمیخته با زهر به حسین قلی خان داده شد .

سپس وی را روانه زندان ساختند. او پس از دو روز در زندان در گذشت . و همچنین اسفندیار خان و علی قلی خان به دستور ظل سلطان به زندان افتادند. پس از یک سال تحمل زندان به دستور اتابک از زندان آزاد شد . وبه فرماندهی سواران بختیاری منصوب شد. در این دوران وی با اوضاع سیاسی واجتماعی تهران آشنا شد. رجال وافراد بانفوذ را شناسایی کرد. وبه سال 1272 هجری شمسی به منصب ونشان حمایل امیر تومانی نائل گردید.

- سردار پس از سیاحت در کشورهای هندوستان ومصر به مکه مشرف گردید . وسپس به پاریس عازم شد. ایشان به مدت دو سال در پایتخت ها و شهر های مهم اروپا زندگی کرد . شاید نخستین جرقه های فعالیت های سیاسی و اجتماعی وی در این دوران زده شد. ودراین مدت با فرهنگ وتمدن اروپایی آشنایی بیشتری پیدا کرد. و در دانشگاه سوربن در رشته کارشناسی علوم سیاسی فارغ التحصیل گردید.

در هنگام اقامت در پاریس به مطالعه وترجمه کتب فرانسه و انگلیسی همت گماشت. پس از به توپ بستن مجلس، باتجمع آزادی خواهان ومشروطه طلبان دراروپا ،علی قلی خان به جرگه ی آنان پیوست.

- ملک زاده دراین باره می نویسد: ایرانیان مهاجر مقیم اروپا ،سردار اسعد را تشویق به رفتن به ایران و رهبری قیام علیه شاه نمودند.چند نفر از آنها ،ازجمله شکرالله خان معتمد خاقان که بعدها لقب قوام الدوله یافت. به اتفاق سرداراسعد به ایران مراجعت کرد ودر فتح تهران ،با او همراه بود.-مخبر السلطنه هدایت که در این ایام در اروپا بوده است. می نویسد.: فرد شاخص میان ایرانیان ، علی قلی خان سردار اسعد است. گاهی به منزل او می روم وغالباً اشخاص،سر سفره او حاضر می شوند.

مخبر السلطنه سپس می نویسد:که از او خواسته است . تا به ایران رفته،رهبری نهضت را برعهده بگیرد. اما او گله می کند.که تنها است .مخبر السلطنه می گوید. کار را یک نفر انجام می دهد. .

این تشویق های ایرانیان ،باعث حرکت سردار اسعد می شود .

سردار اسعد دربین خوانین بختیاری امتیازات ویژه ایی داشت. در تاریخ بختیاری که شرح اختلافات و درگیری های داخلی را نگاشته است . بندرت از او در دسته بندی های خانوادگی یاد شده است.سردار اسعد را می توان محور اتحاد در ایل بختیاری دانست.

در این باره سردار ظفر می نویسد: حاج علی قلی هیچ وقت مایل به جنگ نبود . وصلح وبرادری را برهر چیزی مقدم می دانست.

وی در امور سیاسی نیز فردی توانا و منحصر به فرد بود. اواین امتیاز ویژه رابا حضور در دستگاه دولتی از زمان ناصر الدین شاه کسب کرده بود. همچنین تحصیلات عالیه و ارتباط با رجال بزرگ جهان باعث گردیده بود. که این سردار بزرگ و وطن پرست در امورات محوله وجاریه مملکت بسیار موفق و کارآمد باشد. سردار اسعد در آثار رجال معاصر دارای سیمای مثبت وروشنی است. عارف قزوینیاورا دارای اخلاق حسنه ی اسلامی و اعتقادات راسخ دینی دانسته است.

در ادامه می افزاید: علاقه به علم ودانش ومطالعه کتب داخلی و خارجی ،بخصوص مطالعه آثار مربوط به تاریخ وسیاست از ویژگی های اوست. من آن مرحوم را خوب می شناسم .و در تمام مدت اقامت او در پاریس ،هفته ایی دو،سه مرتبه او را می دیدم .وغالباً صحبت ما از تاریخ بود .زیرا که او به تاریخ وسیاست بسیار علاقه مند بود. قزوینی دراین باره اشاره به تالیف کتاب تاریخ بختیاری به دستور او ترجمه کتاب های زیادی از زبان خارجه به زبان فارسی دارد.

ملک زاده می نویسد:

حاج علی قلی خان سرداراسعد، که از خوانین روشن فکر بختیاری بود.دبستانی برای فرزندان ایل تاسیس نمود . و معلمینی برای تدریس در آـن مدرسه استخدام کرد. و تعدادی از دانش آموزان این مدرسه را برای تحصیلات عالیه به اروپا فرستاد.

دکتر ملک زاده که خود مورخ واز رجال سرشناس مشروطیت بوده در کتاب (انقلاب مشروطیت ایران) در خصوص شخصیت سردار اسعد چنین می نگارد:سردار اسعدبه اروپا مسافرت کرد .و در پاریس ضمن تحصیل در یکی از دانشگاههای معتبر دنیا، دراین شهر که درآن زمان مهد تمدن ،آزادی واندیشه های تازه و نوین بود. اقامت گزید.

در اندک مدتی جذب افکار مترقی و آزادی خواهانه اطرافیان خود شد. چرا که از تجربه تلخی که در دوران استبدادی به خاطر داشت. ازصمیم قلب آرزو می کرد. که روزی ایران از یوغ استبداد رها شده وبتواند به یک آزادی واقعی و عدالت اجتماعی دست یابد.

- کسروی ، او را مردی دانش دوست و آگاه دل نامیده است. یحیی دولت آبادی نام او را جزء اولین مجلسی که از افراد علم دوست تشکیل شده بود . می آورد.

پروفسور گارثویت نیز در مورد شخصیت بارز سردار اسعد چنین می نگارد: (بختیاری ها در سال های 1905-1911در یک مسیر مهم وپر تشنج گام نهادند. و رهبری جنبش مشروطیت ایران را برعهده گرفتند)

- پر واضح است که سردار اسعد می توانست . نقش والا و برجسته ایی در جنبش مشروطیت ایفا کند . سردار اسعد که در کابینه اول مشروطه وزیر داخله بود. در آن شرایط بحرانی به شایستگی کشور را اداره نمود. مجلس شورای ملی در دوران مشروطه به پاس خدمات ارزنده ی سردار اسعد به کشور از ایشان تجلیل ولوح سپاس ویژه ایی به وی اهدا نمودند. اما بعدها به دلیل بروز اختلافات فراوان میان مشروطه خواهان ، ظهور چهره های جدید و دخالت بیگانگان و اجانب ، سردار اسعد بختیاری ها به تدریج از حکومت مشروطه کنار گذاشته شدند.

- علی قلی خان سردار اسعد سرانجام در روز سه شنبه 1 آبان 1296 هجری شمسی در تهران وبه طرز مشکوکی در گذشت . از طرف دولت با تشریفات رسمی و احترام نظامی در حالی که تابوتش بر روی توپ حمل می شد. با احترام خاصی وبا حضور هزاران تن از مردم تهران تشیع شد. وبه مقبره خانوادگیش واقع در تخت فولاد اصفهان منتقل و به خاک سپرده شد .روحش شاد و یادش گرامی باد.

منابع

1.نفت وبختیاری-علی رضا بختیاری –ص218

2.ده نفر پیشتاز-ابراهیم صفایی- ص215

3.ایل بختیاری ومشروطیت –اسفندیار آهنجیده –ص49

4.حکومت گران بختیاری- مهراب امیری –ص181

5.تاریخ انقلاب مشروطیت ایران –مهدی ملک زاده –ص256

6.تاریخ سیاسی اجتماعی بختیاری –راف گارثویت-ص252

برچسب ها: سردار اسعد بختیاری ، ابراهیم مکوندی ، مشروطیت ، مناطق نفتخیز ، ایران