آنچه در بالا اشاره شد وضعیت حاد و بحرانی با ابعاد سیاسی امنیتی است که اقدامات عاجل برای مقابله با بحران آب و استیفای حقوق پایمال شده صاحبان واقعی آب از زاینده رود را ایجاب میکند.
«وضعیت در حوضه آبریز زایندهرود بحرانی است. تصرف منابع آب متعلق به حقابه داران قانونی و دارندگان حق اشتراک توسط دولت برای تامین تخصیصهای داده شده خلاف قانون است و به لحاظ بحرانهای اجتماعی مترتب بر ادامه این وضعیت به صلاح کشور نیست.»
«با تصویب اقدامات 9 مادهای شورای عالی آب مورخ 4. 10. 92 راهکارهای مناسبی جهت اصلاح مدیریت منابع آب زایندهرود تدوین شد. لیکن امروز که بیش از هفت ماه از تصویب آن میگذرد عدم اجرا و نقض مفاد آن توسط وزارت نیرو، امید به تدبیر دولت یازدهم برای مقابله با بحران آب در حوضه زاینده رود را به یاس تبدیل کرده است.»
به گزارش ایسنا، مطالب فوق بخشی از نامهای با امضای هفت وزیر و مدیر ارشد، 10 استاندار ادوار اصفهان و سایر مقامات کشور، 14 نفر از معاون ادوار استانداری اصفهان، 13 نفر از نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی، 19 فرماندار ادوار استان اصفهان، چهار مدیرکل صنایع و محیط زیست و منابع طبیعی اصفهان، دو شهردار و 26 نفر از اعضای شوراهای ادوار خطاب به رییس جمهور برای یادآوری شرایط بحرانی حوضه زایندهرود است.
متن کامل این نامه به شرح ذیل است:
جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
با عرض سلام و احترام
شرایط بحرانی در حوضه آبریز زایندهرود و به مخاطره افتادن حیات اقتصادی و اجتماعی اصفهان و منطقه مرکزی کشور و بیم بروز حوادثی ناگوار و غیر قابل پیشبینی و اقداماتی که با هدف به چالش کشیدن دولت تدبیر و امید بحران سازی میکنند، ما را بر آن داشت تا بار دیگر توجه جنابعالی و دولت محترم را به موضوع بحران آب در حوضه آبریز زایندهرود و ضرورت اقدام عاجل برای مهار بحران جلب نمائیم:
1. از دولت محترم که التزام به قانون را سر لوحه قرار داده است، انتظار میرود، به صیانت از حقوق قانونی صاحبان حقابه رودخانه زایندهرود و تونل اول کوهرنگ که به تایید شورای عالی آب نیز رسیده است و حقوق قانونی دارندگان حق اشتراک از شبکههای مصوب ملی، متعهد و ملتزم باشد و به رویههای خلاف قانون بازمانده از دولتهای قبل که در اثر آن تعهدات و تخصیصهای داده شده از آب رودخانه زایندهرود از محل تصرف حقابههای قانونی تأمین میشد پایان داده شود.
همانگونه که استحضار دارید رودخانه زایندهرود طبیعی و آب الحاقی تونل اول کوهرنگ به موجب اسناد مثبته تاریخی و مصوبه شورای عالی آب متعلق به حقابهداران طومار شیخ بهایی، سهمابه بران تا مقطع تصویب قانون توزیع عادلانه آب و حقابه زیست محیطی تالاب بین المللی گاوخونی است و دولت تنها اختیاردار آبدهی تونل دوم کوهرنگ و تونل چشمه لنگان با مجموع 350 میلیون متر مکعب است.
توضیح: با بهرهبرداری از مرحله اول تونل سوم کوهرنگ 80 میلیون مترمکعب و با بهره برداری کامل آن 250 میلیون مترمکعب به این رقم اضافه خواهد شد.
2. در حال حاضر مجموع تخصیصها و تعهدات دولت از آب رودخانه زایندهرود در سه استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد بالغ بر 1300 میلیون متر مکعب در سال است. مقایسه این حجم تخصیصها و تعهدات با 350 میلیون مترمکعب حجم منابع آب در اختیار دولت نشان دهنده این واقعیت است که دولت برای عمل به تعهدات خود سالانه با 950 میلیون مترمکعب کمبود آب روبرو است. این کمبود با بهرهبرداری کامل از تونل سوم کوهرنگ همچنان حدود 700 میلیون مترمکعب در سال خواهد بود.
3. رویه دولت پیشین و اعلام رییس جمهور وقت در سفر استانی به چهارمحال و بختیاری مبنی بر اینکه: «هر آنچه آب هست از آن شما (بالادست) و در صورت آب مازاد، دیگران بردارند» و ادامه همان رویه در دولت تدبیر و امید در خصوص تصرف حقابه قانونی حقابه داران طوماری و سهمابه بران تا مقطع تصویب قانون توزیع عادلانه آب و حقابه زیست محیطی تالاب و حقابه قانونی دارندگان حق اشتراک برای تامین تخصیصها و تعهدات دولت خلاف قانون است.
با استقرار دولت یازدهم، امید به اصلاح وضعیت موجود پدید آمد. با تصویب اقدامات 9 مادهای شورای عالی آب مورخ 4. 10. 92 راهکارهای مناسبی جهت اصلاح مدیریت منابع آب زاینده رود تدوین شد.
لیکن امروز که بیش از هفت ماه از تصویب آن میگذرد عدم اجرا و نقض مفاد آن توسط وزارت نیرو، امید به تدبیر دولت یازدهم برای مقابله با بحران آب در حوضه زاینده رود را به یأس تبدیل کرده است.
مدیریت یکپارچه حوضه زایندهرود، جلوگیری از بارگذاری جدید در بالادست رودخانه، کنترل برداشتها، تغییر الگوی کشت، تعیین حقابههای کشاورزان و حقابه زیستمحیطی، فرازهایی از مصوبه هستند که مغفول مانده است. دو طرح اجرای تونل بهشتآباد به شماره طبقهبندی 401012000 برای تأمین آب شرب اصفهان، یزد و کرمان و همچنین تونل گلاب 2 به شماره طبقهبندی 40200000 برای انتقال آب شرب تعدادی از شهرها و روستاهای استان اصفهان کاملاً متوقف شده است. این دو طرح در دولت دهم در قالب برنامههای مصوب وزارت نیرو با کمک مدیریت استان و مبنای ملی شروع گردیده بود، لیکن در ماههای اخیر توسط وزارت نیرو رسماً تعطیل شده است.
4. در سال 1380 در سفر مقام معظم رهبری به اصفهان و در جلسه هیأت وزیران در محضر ایشان، وزیر وقت نیرو اجرای طرحهای انتقال آب به حوضه آبریز زایندهرود شامل تونل سوم کوهرنگ، تونل چشمه لنگان و تونل بهشتآباد را برنامه دولت برای مقابله با بحران آب در حوضه زایندهرود اعلام نمود.
در دولت قبل کاهش حجم تخصیص آب به حوضه آبریز زایندهرود از طریق تونل بهشت آباد از 1000 میلیون مترمکعب به 580 میلیون متر مکعب در سال و کارشکنیها در اجرای آن و با کمال تأسف در دولت تدبیر و امید دستور توقف عملیات اجرایی تونل بهشتآباد، سرنوشت زاینده رود را به مخاطره جدی انداخته است.
جناب آقای رییس جمهور
وضعیت در حوضه آبریز زایندهرود بحرانی است. تصرف منابع آب متعلق به حقابه داران قانونی و دارندگان حق اشتراک توسط دولت برای تأمین تخصیصهای داده شده خلاف قانون است و به لحاظ بحرانهای اجتماعی مترتب بر ادامه این وضعیت به صلاح کشور نیست. در این میان درد کشاورزانی که به واسطه تصمیمهای غلط دولت گذشته و ادامه آن در این دولت تمام هستی آنها به نیستی تبدیل شده، مجالی نداده است تا به جفایی که به تالاب بین المللی گاوخونی شده است و به پیامدهای زیست محیطی فاجعه بار آن اندیشیده شود. مسئولیت خطیری که در قبال جلوگیری از تشکیل کانون ریزگردهای نمکی در منطقه مرکزی کشور مستقیما متوجه دولت است.
5. مخالفت با اجرای تونل بهشتآباد و دیگر طرحهای مصوب به تحریک محافلی صورت میگیرد که به شکست کشاندن اقدامات دولت حضرتعالی را هدف قرار دادهاند. محافلی که در راستای بحران سازیهای خود برای کشاندن دولت به بحران تأمین آب شرب بیش از 4 میلیون نفر جمعیت تحت پوشش طرح آبرسانی اصفهان بزرگ، مخالفت با تونل گلاب 2 را با ادعای واهی جلوگیری از انحراف رودخانه زایندهرود در دستور کار قرار دادهاند.
این بحران سازیها توسط گروهی در استان چهارمحال و بختیاری مدیریت میشود که اجازه تأمین آب شرب مناطق استان اصفهان را قبل از اینکه باغات، شالیزارها و مزارع کشاورزی بالادست به طور کامل مشروب شوند، نمیدهند. باغاتی که در مناطقی با ارتفاع تا 700 متر در زمینهای مرتفعی با اضافه کردن خاک زراعی دستی با اهداف غیر کشاورزی ایجاد شده است و تأمین آب آن با مجوزهای غیرقانونی و عدم توجه به حقوق حقابهداران زایندهرود شکل گرفته و اکنون نیز در حال توسعه است.
نیات این گروه این است که طرح بهشتآباد و گلاب نباید آب شرب بیش از 4 میلیون جمعیت را مستقیم به سامانه مصرف برساند. به زعم آنان این جمعیت عظیم شهری و روستایی باید منتظر باشند که پس از برداشت کامل مزارع، شالیزارها و باغات عمدتاً جدیدالاحداث بالادست اگر آبی باقی ماند، برای شرب و مصارف شهری تحویل بگیرند.
تردید نیست تن دادن به فشارهای اجتماعی کاذب نشأت گرفته از برنامهریزی محافل مخالف دولت محترم دراستان همجوار و نادیده گرفتن مطالبات واقعی و طبیعی مردم استان اصفهان که تاکنون با سیاستهای دولت همراهی کردهاند؛ هموار کردن راه برای تحقق نیات محافلی است که شکست دولت تدبیر و امید و ناامیدی طرفداران دولت را در سر دارند.
6. مجددا تاکید مینماییم ادامه وضع موجود و فقر و تهیدستی جمعیت عظیمی از حقابهداران نگرانیهای اجتماعی زیادی را به وجود آورده است. از مردمی که نه نان دارند و نه آب و به اقدامات دولت، امید بستهاند، آنگاه که از عزم جدی دولت در رفع این مصیبت مأیوس شوند چه انتظاری میتوان داشت!؟
7. آنچه در بالا اشاره شد وضعیت حاد و بحرانی با ابعاد سیاسی امنیتی است که اقدامات عاجل برای مقابله با بحران آب و استیفای حقوق پایمال شده صاحبان واقعی آب از زاینده رود را ایجاب میکند. تردید نیست مقابله با بحران زیست محیطی در حوضه زاینده رود که بیتوجهی به آن منطقه مرکزی کشور و میراث تاریخی – فرهنگی با ارزشهای ملی و جهانی مستقر در آن را به نابودی تهدید میکند، وظیفه خطیر و آزمونی بزرگ برای دولت است. وظیفه خطیری که ایجاب میکند همچون دریاچه ارومیه با عزمی ملی ستاد ملی احیای حوضه زاینده رود تشکیل شود.
راهکارهای حل بحران آب در حوضه زایندهرود
الف - حمایت از حقوق قانونی و مسلم حقابهداران زایندهرود اعم از حقابه بران طومار شیخ بهایی، سهمابه بران، دارندگان حق اشتراک و حقابه زیست محیطی تالاب از طریق جلوگیری از برداشتهای غیرقانونی از آب زایندهرود در استان چهارمحال و بختیاری.
ب- لغو طرح برداشت آب از زایندهرود موسوم به بن- بروجن با حدود 700 متر ارتفاع پمپاژ و 140 کیلومتر سامانه انتقال، و اجرای طرح اولیه انتقال آب از سبزکوه و سد چغاخور که از نظر فنی اجرایی و اقتصادی توجیه بیشتری دارد و با سامانه انتقال کوتاهتر و بدون نیاز به پمپاژ، آب بروجن و مناطق مشخص شده در هدف طرح را تامین میکند.
ج- تامین بودجه لازم برای تکمیل عملیات اجرایی سد سوم کوهرنگ که موجب میشود ظرفیت تونل سوم کوهرنگ به ظرفیت نهایی برسد.
د- صدور دستور اجرای تونل گلاب 2 برای مقابله با کمبود آب شرب 14 شهرستان زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان که به تصویب هیأت وزیران رسیده و وزارت نیرو موظف به اجرای آن شده است. (در حال حاضر شبکه آبرسانی با کمبود آب روبرو است و این کمبود در افق 1420 به حدود 13 متر مکعب در ثانیه میرسد).
ه- پرداخت خسارت به میزان واقعی برای جبران خسارات وارده به حقابه بران، سهمآبه بران و حق اشتراکیها.
و- تسریع در اجرای سد و تونل بهشتآباد مطابق طرح مطالعه شده و مصوب اولیه (اینکه عدهای تونل را عامل زهکش کردن و خشکیدن چشمههای مسیر میدانند، با نتیجه مطالعات مشاورین داخلی و خارجی منافات دارد؛ ضمن اینکه عمق تونل و فناوری روز دستگاههای حفاری بکار گرفته شده، زهکش کردن تونل را منتفی میکند)
ز- تشکیل ستاد ملی احیای حوضه زایندهرود به منظور بررسی واقع بینانه وضعیت بحرانی حوضه زایندهرود و اقدام مؤثر برای نجات مردم و محیط زیست این منطقه خسارت دیده و بازنگری در رویههای مورد عمل وزارت نیرو در قبال این بحران.
امضاکنندگان نامه:
وزراء و مدیران ارشد
حضرت آیتالله روحانی رئیس پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، غلامحسین کرباسچی (شهردار اسبق تهران و استاندار اسبق اصفهان)، احمد خرم (وزیر راه و ترابری دولت اسبق)، ناصر خالقی (وزیر کارواموراجتماعی دولت اسبق و نماینده اصفهان)، مرتضی مبلغ (معاون وزارت کشور دولت اسبق)، سیدمحمود میرلوحی (معاون وزارت کشور دولت اسبق)
استانداران ادوار اصفهان و سایر مقامات کشور
محمود اسلامیان، مرتضی بختیاری، محمدعلی پنجه فولادگران، علیرضا ذاکراصفهانی، محمود حسینی، عبدالله کوپایی، فتحالله معین، سیدجعفر موسوی، سید علی نکویی، سیدمحمدرضا واقفی
معاونین ادوار استانداری
حسین آذین، محمود پناهنده، عبدالرضا جمالی، سیدرضا روحانی طباطبایی، عبدالحسین سیف الهی، علی شفیعیپور، جواد شعربافچیزاده، عزیزالله شمس، سیدجمالالدین صمصام شریعت، مرتضی طهرانی، رسول قریشیان، سیدعلیاکبر میرلوحی، رضا نیک نداف آباد، محسن نیلی احمدی
نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی
علی باغبانیان، سیدولیالله توکلی، ناصر خالقی، سیدابوالفضل رضوی، حسن رمضانیانپور، احمد شیرزاد، مرتضی شایسته، فضلالله صلواتی، مصطفی طاهری، نعمتالله علیرضایی، حجتالاسلام اسدالله کیان ارثی، اکرم مصوریمنش، محمد معزالدین
فرمانداران ادوار استان اصفهان
محمد اسلامی نائینی، علی امینی، هومن امیری، ناجح پامناری، محمدباقر پورمقدس، مهدی حری، ایوب درویشی، فضلالله دهخدایی، علیمحمد رضوانی، محمد رضوانی، حسین رسولی، مصطفی سلطانی، پورمحمد شریعتی، مهدی طاهری، محمدحسین غضنفری، اصغر لطفی، منصور ملاوردی، محمدتقی نجفی، قدرتالله نوروزی
مدیران کل صنایع و محیط زیست و منابع طبیعی
منوچهر بزرگی، امیر کریمی، هوشنگ طالبی، فتح الله غیور
شهرداران ادوار اصفهان
محمدعلی جوادی، حمیدرضا عظیمیان
اعضای شوراهای ادوار اصفهان
اصغر آذربایجانی، احمد امینپور، رضا امینی، مهدی باقربیگی، اصغر برشان، عباسعلی بصیرت، مصطفی بهبهانی، رسول جزینی، عباس حاج رسولی، عدنان زادهوش، کریم داوودی، غلامرضا شیران، عبدالحسین ساسان، غلامحسین صادقیان، نورالله صلواتی، حیدرعلی عابدی، احمدعلی عاملی، علیرضا فرزانه خو، محمدرضا فلاح، وحید فولادگر، ابوالفضل قربانی، حسین ملایی، مینو موحدی، کریم نصر، علیرضا نصر، ندا واشیانی پور.
وقتی نامه کارشناسی تحریر شده بالا را خواندم وبه یکپارچگی تمامی امضاءها که از تمامی سلایق،اعم از هر قشر و طایفه و طیف سیاسی و... بودند حسرت خوردم
وبا خودگفتم
اگر آب حق آنهانیست ،اما لایق آنهاست.
ماهنوز نتوانستیم لوله های ورودی انواع پسماندو فاضلاب به کارون را مسدود کنیم
ماهنوز نتوانستیم آب شرب تصفیه کنیم
ماهنوز نتوانستیم کارون را لایروبی کنیم و از دردش بکاهیم
از زیباییش استفاده نکردیم بلکه او را زشت و پلید کردیم
ما از این نعمت فقط درد وحسرت داشتیم
اما مسولان استانی یکدست و یکپارچه مثل مردم که زنجیره انسانی کارون را براه انداختند وقت جبران باقیست
ما پول تو جیبی نداریم بعد کارون لایروبی کنیم ؟ دلمان میسوزه برای کارون برای زیبایهایش، این برنامه ریزان و مدیران هستن که باید درست برنامه ریزی کنند و منابع ملی را هدر ندهند
ما پیشرفت میخواهیم امکانات میخواهیم گوش شنوا نداریم
ما از نمایندگان خوزستان درخواست داریم که اکنون فقط تمرکزشان بر روی دفاع از رود کارون باشد زیرا استان خوزستان حیاتش به رود کارون بستگی دارد و بس ، بدون نفت میشود زندگی کرد ولی بدون آب هرگز