هشدار به شناگران / آلودگی میکروبی رودخانه دز !

رودخانه دز که این روزها به مکانی برای تخلیه فاضلاب شهری تبدیل شده یکی از نقاطی است که فراز و فرودش به زندگی و امید مردم دزفول ارتباط مستقیم و لزوم حراست از آن اهمیت بالایی دارد.

شهرستان دزفول در شمال استان خوزستان به واسطه جاری بودن رودخانه دز (که یکی از آبهای شیرین استان را در خود دارد) از میان شهر به یکی از زیباترین شهرهای استان تبدیل شده و در ایام تعطیل، محل تفرج و تفریح بسیاری از مردم خسته از گرمای کشنده این استان است.

اگر در روزهای تعطیل سری به شهرستان دزفول بزنید این شهر مملو از مردمی است که برای گذراندن یک روز تعطیل، ساحل رودخانه دز را برای تفریح و شنای خود انتخاب کرده اند زیرا رودخانه کارون مدتهاست برای مردم خوزستان به مکانی برای تجمع فاضلاب و رودی بی رمق تبدیل شده و در این مدت رودخانه دز، جور تمامی بی آبها و بی رمقی های رودخانه های خوزستان را به دوش کشیده است.

هر چند از همین رودخانه هم برای تامین آب شرب استان قم، روزانه مقدار قابل توجهی آب به سمت مرکز کشور پمپاژ می شود ولی این رودخانه هنوز مظهر حیات و امید و نشاط برای بخش عمده ای از مردم استان خوزستان به شمار می رود ولی این روزها، سیاهی فاضلاب، زلالی این رودخانه را به شدت تهدید می کند.

دز رودخانه ای است که از رشته کوه زاگرس میانی در جنوب استان لرستان سرچشمه می‌گیرد و در اقتصاد شمال خوزستان نقشی بسیار مهم دارد.

رودخانه دز یکی از شریانهای مهم سیستم رودخانه کارون بزرگ در استان خوزستان است که علاوه بر ایفای نقش مهم در وضعیت کیفی و هیدرولیکی این سیستم، منبع تامین آب بسیاری از کارخانجات صنعتی و طرحهای بزرگ کشاورزی منطقه است.

در طرح ساماندهی آبراهه کارون این رودخانه یکی از بازه های چهارگانه طرح بوده است. کاهش آبدهی رودخانه بر اثر برداشتهای روزافزون آب از یک سو و تخلیه پسابهای شهری، صنعتی و به خصوص کشاورزی به رودخانه از سوی دیگر، وضعیت کیفی آب رودخانه را تهدید می کند.

متاسفانه هم اکنون فاضلابهای خانگی که در مناطق شمال و جنوب دزفول وارد رودخانه دز می‌شود موجب آلودگی میکروبی این رودخانه شده و با توجه به این که شهروندان از رودخانه دز برای شنا استفاده می کنند لازم است ورود فاضلاب به رودخانه متوقف شود.

از سوی دیگر، سدسازی بر روی سرشاخه های رودخانه دز و همچنین برداشتهای بی رویه شن و ماسه از مناطق شمال دزفول تاثیرات منفی بر رودخانه داشته و توازن اکوسیستم آن را بر هم می زند.

رودخانه دز دارای دو سرشاخه به نامهای بختیاری و سزار است و به علت آنکه پروژه احداث سد بختیاری برروی سرچشمه بختیاری رودخانه دز در حال اجراست سنگ ریزه های بسیاری به درون این سرشاخه ها به ویژه به رودخانه سزار وارد می شود.

رودخانه سزار رودخانه ای خروشان است و به همین علت سنگ ریزه هایی که به آن وارد می شود را با خود به پائین دست حمل می کند. با ورود مداوم سنگ ریزه به درون رودخانه سزار و حمل آنها به پائین دست به تدریج عرض رودخانه سزار و همچنین دز کاهش می یابد. رودخانه دز در حال حاضر نیز با مشکل آبرفت مواجه است و اگر قرار باشد این سنگ ریزه ها نیز به سمت این رودخانه سرازیر شود مشکلات آن بیشتر می شود.

همچنین انتقال آب از سرشاخه های دز به مناطق مرکزی ایران نیز از دیگر مسائلی است که موجب کاهش دبی این رودخانه در آینده می شود

با وجود این مسئول انجمن میراث فرهنگی و محیط زیست دزفول با اشاره به وضع نامطلوب این روزهای رودخانه دز گفت: هفته جاری در برنامه ای به همراه جمعی از مسئولین شهری از روند تکمیل پل پنجم دزفول بازدید داشتم که با یک صحنه بسیار ناراحت کننده و تاسف بار روبرو شدم که معلوم بود مدتهاست این فاجعه به وقوع پیوسته و در حال گسترش  است.

روح الله بهشتی اظهار کرد: قسمت عمده ای از فاضلاب در جنوب شهر و در نزدیکی پل پنجم با شدت جریان بسیار وارد رودخانه زیبای دز می شود و این قسمت از رودخانه را به دریاچه بزرگی از فاضلاب به همراه مواد روغنی و زباله تبدیل کرده است.

وی افزود: موضوع را از معاون امور شهری شهرداری که در همراهمان بود جویا شدم که وی گفت چندین ماه است که به علت انجام ندادن ادامه طرح فاضلاب شهری از سوی آبفای دزفول این فاضلاب وارد رودخانه می شود و همچنین به علت ساخت پل و بسته شدن مسیر رودخانه از این مکان حرکت فاضلاب جاری در رودخانه کند شده و رو به پائین نمی رود و شهرداری خود از این موضوع ناراحت است.

بهشتی تصریح کرد: معاون امور شهری شهرداری دزفول همچنین می گوید این مشکل را با آبفا در میان گذاشته ایم ولی مسئولین آبفا اظهار می کنند باید صبر شود تا با طرح فاضلاب جامعی که در حال اجرا در دیگر مناطق است پیش بینی شود و در آینده ای نا معلوم به آن رسیدگی شود.

مسئول انجمن میراث فرهنگی و محیط زیست دزفول عنوان کرد: از همان محل با مدیر اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان دزفول تماس گرفتم که قلی نژاد در پاسخ به صحبتهای من در خصوص وضعیت اسفناک این بخش از رودخانه گفت چندین مکاتبه با آبفا در این خصوص داشته ایم ولی هنوز این مشکل به قوت خود پا برجاست.

بهشتی ادامه داد: بلافاصله تماسی در همان محل با امجد مدیر جدید آبفای دزفول برقرار کردم که وی اطلاع خود را از موضوع اعلام کرد و گفت که این فاضلاب آبهای سطحی است و به شهرداری مربوط می شود.

وی تصریح کرد: برایم جالب بود که هیچ دستگاه و ارگانی حاضر نیست مسئولیت این مصیبت در حال جریان را به عهده گرفته و درصدد اصلاح آن باشد. همچنین در بالا دست رودخانه، فاضلاب ۸۰۰ واحد تازه ساز مسکن مهر منطقه زیباشهر نیز به مجموع فاضلابهای ریخته شده به رودخانه دز افزوده شده و  از بالادست رودخانه وارد بهترین قسمت رودخانه زلال و در حال مرگ دز وارد می شود.

بهشتی تاکید کرد: چرا مسئولین فقط به فکر امروز هستند، چرا به این نعمت بزرگ خدادادی که تنها شاهرگ حیات این منطقه است توجه ندارد و با سوء مدیریت به نابودی آن اهتمام ورزیده اند.

مسئول انجمن میراث فرهنگی و محیط زیست دزفول گفت: به زودی و در حالیکه نزولات آسمانی بسیار کم شده و ورودی آب دز در حال تقلیل است و در شرایطی که از بالا دست آب رودخانه دز به سمت استان قم می رود و در کنار آن آب به واسطه طرح غدیر و با متراژ و دبی بسیار بالا به سمت جنوب استان می رود در میان راه توسط روستای چمگلک و منطقه کوپیته به فاضلابهای خانگی آلوده می شود و در ادامه قبل از ورود به دزفول قرار است مقدار قابل توجهی به سمت شهر اندیمشک پمپاژ شود و در داخل شهر دزفول نیز به آن صورت فاضلابها وارد شوند، دیگر چه زیبایی و زلالی برای دز پر درد و رنج خواهد ماند.

منبع : مهر