شوشان - شهاب زمانی، کارشناس ارشد علوم سیاسی :
آنچه که در رفتار سیاستمداران و نخبگان جامعه قابل تامل و ارزیابی توسط دیگران است ، اخلاق سیاسی و توجه به رعایت نزاکت در گفتار و رفتار آنهاست.
بدون شک زبان و رفتار افراد در مواجهه با دیگران بسیار مهم و تاثیرگذار است زیرا با در پیش گرفتن رفتار و گفتار صحیح در سطح جامعه ، میتوان تفکرات صحیح را در جامعه گسترش و از سویی دیگر رفتار و گفتار های نابجا و نامناسب را اصلاح و یا به انزوا کشاند.
حفظ و توجه به ارزش ها و هنجارهای فرهنگ عمومی و سیاسی ، میتواند ابزاری عامهپسند در دست سیاستمدارانی باشد که سعی دارند ،سطح فرهنگ عمومی جامعه را بالا برده واز این طریق توسعه سیاسی را در سطوح مختلف جامعه بسط دهند و اعتماد را به تدریج با فراهم کردن بستری محترمانه در عرصه عمومی به خود و یا حزب یا گروه اجتماعی مورد نظر برگردانند .
فراهم کردن فضایی عاری از هرگونه توهین ، تحقیر و افترا نسبت به دیگران که می تواند شامل رقبا و مخالفان و حتی دشمنان شود ، فرهنگ عمومی جامعه را بسوی ایجاد محیطی آرام ، ارزشمند و ایده آل از نظر اخلاقی سوق خواهد داد و تنها در این صورت است که میتوانیم از جایگاهی انسانی و معتقد به ارزش ها و باورهای مورد احترام عمومی ، درباره موضوعات متفاوت و دلخواه عموم سخنانی را عرضه نمائیم و توقع تاثیرگذاری نیز داشته باشیم.
لذا هر اصلاحی که لازم است باید در سطوح مختلف ساختار آموزشی در مدارس ، دانشگاهها و مراکز تولیدکننده فکر و اندیشه و همچنین رسانه های عمومی در جامعه انجام شود تا گفتار و رفتار محترمانه جایگزین تحقیر و توهین به افراد شود و از سویی دیگر نفرت پراکنی نسبت به رقبا و مخالفین را به هر طریق ممکن متوقف شود.
از این رو الگوهای رفتاری و زبان محترمانه ، باید بطور مداوم به جامعه آموزش و در صدر برنامه های احزاب و گروههای مختلف باشد . رسانههای عمومی نیز نباید به افرادی که درباره یک فرد یا گروه اجتماعی که در چارچوب قوانین موجود فعالیت دارند ، اجازه نفرتپراکنی و هرگونه بداخلاقی داده شود و به این طریق از سویی اخلاق در جامعه ترویج و از سویی دیگر خشونت را در گفتار و رفتار کنترل نمایند.
با اینحال در جامعه ای که داعیه پایبندی به اخلاق دارد ، نباید هدف ، وسیله را توجیه و مسیرهای منتهی به هدف از لجنزارهایی بگذرند که بوی تعفنش ، سال های سال ، افراد ، جامعه و فرهنگ عمومی را آزار دهد.
آنچه را که فرهنگ عمومی که ترکیبی از فرهنک ایرانی و اسلامی است به ما آموخته است ، ارجعیت اخلاق در رفتار و گفتار افراد و بالاخص خواص و نخبگان است ، یعنی اینکه فارغ از هرگونه هدفی ، می بایست لگام سیاست به اخلاق سپرده شود و نه اینکه اخلاق را در سیاهچال منافع شخصی و گروهی به بند کشیده شود .
مسئله ای که در رقابت های انتخاباتی و تصاحب مناصب مختلف ، گاها اخلاق برای عده ای دچار نوسان و بسوی قهقرا سیر می کند و فضای مورد نظر و جامعه را آلوده به بسیاری از بداخلاقی ها می نماید.
اینکه دائم و شدیدا به دیگران حمله شود و در گذشته آنها جستجوگر نقاط تیره و تار بود ، نمی تواند منکر مسئولیت فرد در اثبات خود برای ناظران منصفی باشد که بیش از انکار ، نیازمند اثباتند.
از این رو صاحبان قدرت ، چهرههای سرشناس و نخبگان جامعه می بایست بیش از پیش به اخلاق سیاسی خود توجه و دقت نمایند زیرا رفتار و گفتار آنان برای بسیاری از اقشار جامعه الگو و به عنوان منشی رفتاری و گفتاری قرارخواهد گرفت و ممکن است بازتابی دلخواه و یا غیردلخواه برای آنها داشته باشد.
با این حال حفظ و رعایت اخلاق سیاسی توسط افراد ، می بایست به یک هنجار ارزشمند در سطوح مختلف و فرهنگ جامعه تبدیل شود و نه اینکه بهانه ای برای سوء استفاده و سوء تعبیر از سوی دیگران تبدیل و اخلاق مداران را بدون حمایت جامعه و قانون ، در کنج رینگ انتخاباتی و فعالیت های سیاسی خود قرار دهند.