تیترها به هدف ننشست

شوشان - شهرام ذاکری فرد: هر روز نحیف تر می شوند، هرروز لاغرتر؛ رسانه ها و به طور خاص نشریات منطقه آزاد اروند را می گویم. اتفاقی که البته مختص به این منطقه نیست و بحثی فراگیر در سطح استان و کشور به شمار می رود. در واقع مشتی ست نمونه خروار. همین چند روز پیش بود که دوستی می گفت«توسعه همه جانبه منطقه آزاد اروند با این وضع مطبوعات انتظاری بیهوده است». درست می گفت؛ روزنامه نگاری در آبادان وخرمشهر به هزار و یک دلیل، نه تنها روزهای تلخی را سپری می کند که وضعی به مراتب غم انگیزتر را گویی در پیش دارد. کوچ همان اندک مخاطب به فضای مجازی، کمبودهای فراوان سخت افزاری، از دست رفتن نیروی انسانی توانمند وچالش های عمیق اقتصادی از جمله دلایل اصلی این نابسامانی هستند گرچه همه ماجرا این نیست. همانطور که همه دلایل توسعه لاک پشت وار و البته غیرمتوازن عرصه های فرهنگ، اقتصاد، اجتماع، ورزش و سیاست در منطقه را نباید در ناکارآمدی امروز مطبوعات جست وجو کرد. موضوع از این جدی تر است. اینکه مطبوعات باید ابزاری در خدمت توسعه باشند یا خود اصلاً از نتایج آن، دغدغه این یادداشت نیست، ولی نمی توان از نقش تاثیرگذار مطبوعات در فرآیند توسعه به سادگی گذشت. در مسیر توسعه، نقش رسانه ها غیرقابل چشم پوشی ست. در حقیقت رسانه ها، کارکردهای متفاوت و متنوعی را می توانند در توسعه جامعه داشته باشند. به طور شاخص، همان « تعریف اولیه رسانه» یعنی اطلاع رسانی صحیح و دقیق، خود بهترین ارمغان برای سیاستگذاران و برنامه ریزان است. گردآوری اطلاعات و البته سازماندهی آن بر اساس پیشینه و نیازها با چشم انداز آینده، چراغ راه مسئولان خواهد بود، اما آیا به راستی اینچنین است؟ تحلیل و تفسیر داده ها کار چه کسی است؟ رسانه ها (چه مکتوب وچه غیر آن) در حالی که برای زنده ماندن و نفس کشیدن دست وپا می زنند و البته بهترین نیروهایشان را هم از دست داده اند چه امکان و انگیزه ای برای تحقق چنین امری دارند؟... حیف شدن بهترین روزنامه نگاران، خود «ضد توسعه» است همانطور که تلاش برای رفع نابرابری در حالی که فقر گریبانگیر مطبوعاتی ها شده، پاشنه آشیل توسعه. از سوی دیگر، فراموش نکرده ایم که از طریق رسانه ها و به ویژه مطبوعات می توان «نظام آموزش اجتماعی و فرهنگی» را ایجاد کرد. در واقع تاثیرگذاری مطبوعات در این بخش، قطعی به نظر می رسد ولی لازمه موفقیت در آن، بکارگیری متخصصان حوزه های مربوطه است. کدام نشریه، خبرگزاری و یا پایگاه خبری را در سطح منطقه آزاد اروند سراغ دارید که به طور مستمر و هدفمند با کارشناسان در ارتباط باشد تا با آموزش مردمان، آنان را در مسیر توسعه همراه کند. یادمان باشد هیچ توسعه واقعی و همه جانبه ای بدون حضور مردم اتفاق نخواهد افتاد. تازه، این نوع آموزش کم هزینه ترین هم هست. نمی خواهم با بدبینانه ترین حالت ممکن به این قضیه بپردازم، وگرنه اگر بخواهم از بعد نظارتی و ارائه گزارش ها و مقالات تحلیلی - تحقیقی نگاه کنیم، اولی در اکثر موارد در سطحی ترین شکل به سرانجام می رسد و دومی اصلاً فرصت بروز پیدا نمی کند. بی گمان در سال های گذشته، کوشش های جسته وگریخته ای در این راستا صورت گرفته؛ کافی نیست اما. چون این مسیری سخت و طاقت فرساست و البته طولانی. باز هم به طور نمونه باید گفت، رشد عددی رسانه ها می تواند موجبات فخرفروشی را مهیا کند، ولی آیا به همان نسبت به لحاظ اثرگذاری در مسیر توسعه نیز می توان از عملکرد آنها دفاع کرد؟... پاسخ بی شک، منفی است. در روزگاری که رسانه ها بیشتر در پی تیترهای هیجانی، «زرد خبرها» و عکس های تزیینی اند بلکه بخشی از مخاطبان قدیمی خود را همچنان حفظ کنند و گوشه چشمی به جذب لااقل چند مخاطب جدید داشته باشند انتظار اینکه بتوانند نقشی تاثیرگذار و اساسی در توسعه همه جانبه منطقه آزاد اروند و به ویژه شهرهای آبادان وخرمشهر ایفاء کنند بیهوده است. حقیقتاً بیهوده است.