شوشان - نويد قائدی :
برای کسانی که خارج از مشی لابیگری، محفلي و قومی به دنبال انتخاب عقلانی هستند لازم است در اين فرصت اندک تا زمان انتخابات ، سؤالاتی را شفاف مطرح کرد،زيرا در اين برهه زمانی حساس که مردم خوزستان با حجم بالايي از مشکلات دستوپنجه نرم میکنند چنانچه هنوز بارقه اميد و قصد شرکت در انتخابات را دارند لازم است باظرافت و دقت در انتخاب ا افراد واجد شرايط تحقيق و تصمیمگیری نمايند،در اين راستا بررسی سوابق افراد و يافتن انگيزه واقعی افراد از مهمترین مؤلفههای بررسی افراد واجد شرايط است.
بررسي سوابق افراد کار سختی نيست و مردم میتوانند با تحقيق و جستجو به آن دست يابند اما بررسی انگیزههای افراد کار سختی است. در کشورهای توسعهیافته انتخابات در قالب معرفی اهداف و برنامههای حزبی است که ملاک تصمیمگیری مردم است، ولی در ايران به دليل ضعف جدی در اين زمينه و پاسخگو نبودن تقریباً تمام احزاب و گروههای سياسی با توجه به تجربيات گذشته، شايد اين دوره بيشتر از دورههای گذشته بيشترين وجه انتخابات فردی و محفلی و قومی است.
معمولاً کانديدا بعد از اعلام تصميم خود مبني بر ورود به عرصه انتخابات و کانديدا شدن از اهداف و انگیزههای خو رونمايي میکنند که به طبع آن چون معمولاً استراتژی و راهبرد مشخصي براي نيل به اهداف خود ندارند و معلوم نيست با چه ابزاری بايد بهصورت انفرادي در تحقق آنها عمل نمايند لذا بعد از رونمایی، با دادن وعدهووعیدهای رنگين به افراد و گروهها سعی در جلب نظر و حمايت آنها دارند.
هرگاه از کانديدا پرسيده شود اهداف و انگیزههای شما برای ورود به عرصه انتخابات چیست؟ اکثر آنها از احساس دين و تکلیف سخن به میان میگویند. اما برای واکاوی درست چرایی ورود به این رقابت شايد بتوان از پیشفرضهای ذيل بهره برد.
در شعار احساس تکلیف و خدمت به مردم و تلاش جهت توسعهی استان، با پیشفرض صحيح بودن به دليل ضعف اعتماد بين افکار عمومی تقریباً خريداری ندارد و بهتر است کانديدا کلاً از اين شعار کلیشهای دستبردارند و اگر سعي و تکليفی دارند تلاش نمايند فارغ از کانديدا شدن و در امور اجرايي و اجتماعی و جهادي به آن عمل نمايند که اتفاق زمینههای انجام آن در جامعه بسيار گسترده است.
اما بدون پرده بايد گفت کسب شهرت و شناخته شدن در استان و شهرستانها، از مهمترین اهداف برخی افراد از ورود به عرصه رقابت مجلس است؛ اما تجربههای گذشته نشان داده معمولاً افراد با اين نیتها ديگر امکان شهره شدن و کسب جايگاه مشخص حتی در مناسب اجتماعي را مانند گذشته نخواهند داشت، به باور بسياری از افراد متأسفانه غير توانمند اين رويه را ميان بري براي ارتقاي درجه اجتماعي و نداشته نای خود میدانند که روش بسيار غلطي است.
از ديگر ابزارهایی که برخی از داوطلبان معمولاً در انتخابات براي هويدا شدن خود از آن بهره میگیرند تا بتوانند برای انجام معاملات با ديگر کانديدايي که شانس قبولی دارند استفاده نمايند، حربه تخریب رقیبان و موجسواری تودهای است. در این عرصه متأسفانه شماری از افراد توسط برخی افراد غير و يا حتي کانديدا تحریک میشوند تا آرای سایر رقبا را تخریب کنند. به بیان بهتر، ورود آنان به معنای ریزش آرای کاندیدای پیشرو در شهر یا شهرستان خاصی است. اگر فردی قابلیت رأی آوری در منطقهای را داشته باشد برخی از کاندیداهای سایر مناطق با تحریک فردی دیگر درصدد تخريب آراي آن هستند.
از مهمترین اهداف ورود افراد به صحنه انتخابات نيل به اهداف محلي براي تغییرات گسترده در سطح مدیریت استان و شهرستانها با استفاده از ابزار نماینده بودن است،بعضی از کاندیداها پس از پیروز شدن در این عرصه، با تکیهبر آرایی که کسب مینمایند، فشار به مقامات اجرایی را آغاز میکنند؛ این نمايندگان با بهرهگیری از جایگاه و موقعیت، درواقع آرای خود را بهمثابه اهرم فشار قراردادِ تا در سطح استان یا شهرستان حوزه انتخابیه خود، پستها را تصاحب و به افراد و گروههای خود واگذار نمايد که متأسفانه يکی از بزرگترین مشکلات استان است که به دليل ضعف مسئولان اجرايی استان و کشور اين عارضه کاملاً نمايان است.
این تغییرات به شکلی فراگير شده که گلها از همان ابتدا از مدیریت عالی استان و بعد شهرستان شروعشده و حتی تغییر در حوزه فرمانداریها، مدیران کل ادارات، معاونین آنها و گاهی حتی روسای ادارات را شامل میشود. البته درگذشته شاهد بودهایم که این تغییرات حتی تا بدنه آموزشوپرورش و تغییر مدیران مدارس را نیز شامل شده است.
مخربترین قسمت ماجرا انگيزه، به دست آوردن رانت و ورود به عرصه لابیگریهای سياسی و اقتصادی است، درگذشته شاهد بودهایم نمايندگاني که نه-تنها وظایف قانونی خود را فراموش کردهاند بلکه با معرفی خویشاوندان و آشنایان خود برای مناصب مختلف سیاسی و اقتصادی سعی دارند با ایجاد شبکهای از آشنایان يا بهاصطلاح کادر سازی، مسیر رانت و لابی و نفوذ خود را هموار کنند. که متأسفانه بعضي از تخلفات اقتصادي از اين مسیرها انجام میگیرد.
در بررسی انگیزههای افراد این تجربه هم درگذشته وجود دارد که برخی از کاندیداها پس از ورود به مجلس با نزدیک شدن به حلقههای خاص از افراد، یا با تعریف و تمجید از دولت یا احزاب خاص و با بهکارگیری ابزارهای قانونی و رسانهای تلاش میکنند تا به حلقههایی متصل شوند که در ادوار گذشته خوزستان بسيار بودهاند.
البته دلایل و انگیزههای بسياري را میتوان برای کاندیداتوری و ورود به مجلس شناسایی و تحلیل کرد، ولی این عرصههای ذکرشده معمولتر و بارزتر هستند؛ که مردم بايد توجه ويژه به آنها داشته باشند و در پي نظارت دقيق بر آنان باشند. البته پیشفرض مثبت ما در ورود اکثر افراد به عرصه رقابت انتخابات همان دلیل اول (خدمت به مردم و آبادانی استان) است، ولی مردم نبايد پیشفرضها و نیات گوناگون بعضي کانديدا را نادیده بگيرند. درنهایت پیشنیاز تشخیص صحيح و منصفانه بررسي دقيق دلایل و نیات نامزدهای انتخاباتی، توجه به پیشینه فعالیت آنها، نحوه تبلیغات و رصد حالات و حرکات سیاسی و اقتصادی آنان درگذشته و حال است.