باغ‌های رامهرمز؛ ریه‌های سبز که در آتش می‌سوزند

شوشان ـ منوچهر برون :

خبر آتش‌سوزی در باغ‌های روستای ملا احمد، زنگ خطری است برای شهری که روزگاری در سایه‌ی درختان و نخل‌هایش جان می‌گرفت. رامهرمز، این شهر کهن با پیشینه‌ای هزارساله، در تاریخ به‌عنوان شهری سرسبز و پرآب شناخته می‌شد؛ شهری که ناصر خسرو و دیگر جهانگردان در سفرنامه‌هایشان از زیبایی باغاتش یاد کرده‌اند. اما آنچه امروز باقی مانده، تنها اندکی از آن باغ‌های پرطراوت گذشته است، و اگر بی‌توجهی ادامه یابد، همین اندک هم در گرداب فراموشی و نابودی فرو خواهد رفت.

باغ، تنها مجموعه‌ای از درخت و خاک نیست؛ حافظه‌ی زیست‌بوم است، یادگار نسل‌ها، و ریه‌ای برای زمین. درختان کنار، باعات و گونه‌های بومی رامهرمز، نه‌تنها زیبایی طبیعت را معنا می‌کردند، بلکه هوای پاک، آب و غذای مردمان را تأمین می‌ساختند. از این رو، هر باغ که از میان می‌رود، بخشی از حافظه تاریخی و بخشی از حیات طبیعی ما خاموش می‌شود.

علت آتش‌سوزی‌ها هرچه باشد؛ انسانی یا طبیعی، نتیجه یکی است: زخمی عمیق بر پیکر طبیعت و بر جان مردم. این زخم تنها با خاموش کردن آتش درمان نمی‌شود، بلکه نیازمند ریشه‌یابی و تدبیر است. باید همتی جمعی برای توسعه باغات و نگهداری از آنها شکل گیرد. بی‌تردید، کاشت یک درخت، نگهداری از یک باغ، و سرمایه‌گذاری در فضای سبز، کمتر از ساختن یک کارخانه برای توسعه پایدار ارزش ندارد.

رامهرمز شایسته آن نیست که باغاتش به خاطره‌ای دور بدل شوند. این شهر می‌تواند دوباره سبزی و طراوت گذشته را بازیابد، اگر اراده‌ای برای پاسداشت داشته باشیم. باغ‌ها نه فقط ریه‌های زمین، که رگ‌های حیاتی یک شهرند. و اگر آن‌ها را از دست دهیم، تنها طبیعت را از دست نداده‌ایم، بلکه بخشی از تاریخ، فرهنگ و آینده خویش را نیز سوزانده‌ایم.