چنگ بر چهره صلح

شوشان ـ مجتبی حلالی :

گزارشی از یک احتمال. احتمال به اینکه یک جنگ افروز جایزه صلح نوبل را دریافت خواهد کرد.

پیشگفتار: نشستی در دفتر بیضی شکل کاخ سفید آمریکا شکل گرفت. زلنکسی رییس جمهور اوکراین در میان افرادی قرار می گیرد که مدعی صلح و قدرت در جهانند. لباس ساده به تن می کند. ابتداء با ایراد از نوع لباس پوشیدنش بر او هجمه وارد می کنند، سپس با عدم اجازه به حرف زدن و پاسخ دادن مواجه می شود. زلنسکی بازیگری که روزی مردم اوکراین را می خنداند، در آن جمع مورد اهانت، تمسخر و خنده قرار گرفت.

این نشست یکی از حقارت بارترین روزهایی است که مدعی اول جایزه صلح نوبل در تاریخ رقم زد. او نشان داد بسیار اهل نمایش و تظاهر است. او سرشار است از کمبودهایی همچون من منجی هستم. من ابر قدرت هستم. من بهترین هستم.

و یا اعتراف می کند من بزرگترین خدمات و همکاری را با اسراییل داشته ام و موافقت با جنگ 12 روزه علیه ایران عزیزمان در حالی توسط ترامپ صورت گرفت، که دقیقا ایران درحال مذاکره و توافق با نماینده تام الاختیار وی استیو ویتکاف قرار داشت. شگفتا که آتش بس را خودش اعلام می کند و معترف می شود، این جنگ کاری تمرین شده و تیمی بود. در واقع جنگ را آغاز کرد، جنگ را آتش بس داد و بعد مدعی می شود، او باعث صلح و اتمام جنگ شده است.

نخست:

امسال جایزه صلح نوبل یک مدعی جدی دارد. بصورت علنی از رویای دریافت این جایزه همه جا سخن رانده و اتفاقا خود را ذی حق ترین فرد برای دریافت این جایزه می داند. چراکه معتقد است بیش از هر کس در دنیا صلح و دوستی و برابری را به آرمغان آورده! ترامپ معتقد است با پایان دادن به 7 جنگ بزرگ بین المللی شایسته ترین فرد برای دریافت این جایزه بوده و در صورتیکه این افتخار نصیبش نشود، در واقع بزرگترین توهین به ملت آمریکا رقم خورده است.

دوم:

صلح و دوستی میان ملت ها اصلی ترین گزینه برای دریافت صلح نوبل تلقی می شود، آنچه که بدون تردید دست کم از سوی دونالد ترامپ مشاهده نشد، اما شگفتا که افرادی نظیر الهام علی اف معتقدند او شایسته ترین فرد برای دریافت این جایزه است.

چه آنکه پیشتر، ترامپ جنگ میان ارمنستان و آذربایجان را خاتمه داد و طی یک توافق، آغاز ایجاد جاده ای از ارمنستان برای اتصال به آذربایجان تحت عنوان مسیر صلح ترامپ را نیز کلید زد.

صبر کنید، عجیب تر هم می شود. عجیب ترین بخش اما می رسد به یکی از بی رحم ترین، خونخوار ترین و جنایتکارترین افراد حال حاضر دنیا، نتانیاهو. او که مشهور است به کودک کشی. به غصب. به خونریزی. به ویرانی و آوارگی. به گشنگی و تشنگی محض. او هم اتفاقا معتقد است ترامپ باید جایزه صلح نوبل را دریافت کند. نه از صداقت که از فریب! در نمایشی چندش آور کاغذ سفید رنگ را تقدیم دون ترامپ می کند و او را بعنوان اصلی ترین کاندید برای دریافت جایزه صلح نوبل اعلام می دارد. و اینجا بود که نقطه به نقطه اندامش مور مور شد و جای جایش جشن و سرور براه افتاد.

او پیشتر هم وقتی پوتین از او بعنوان فردی مقتدر و سیاستمدار تمجید کرده بود، ده ها بار و در هر سخنرانی این موضوع را بازگو می کرد که یادتان نرود، پوتین مرا قدرتمند و سیاستمداری موفق معرفی کرده است.

سوم:

از سال 1901 و طبق وصیت صنعتگر سوئدی آلفرد نوبل، مخترع دینامیت و بنیانگذار جایزه نوبل، این جایزه باید به فردی تعلق گیرد که بیشترین یا بهترین تلاش را برای تقویت دوستی بین ملت‌ها، حذف یا محدود ساختن ارتش‌های رسمی و دائمی و برگزاری و ترویج کنگره‌های صلح انجام داده باشد.

هزاران نفر می‌توانند نامزد‌ها را پیشنهاد دهند، تا مورد بررسی و در نهایت به معرفی برترین فرد برای دریافت این جایزه منتج شود. اگرچه سیاهه کامل نام‌های معرفی شده به مدت ۵۰ سال مخفی خواهد ماند.

برنده چه چیزی دریافت می‌کند؟ یک مدال، یک دیپلم، ۱۱ میلیون کرون سوئدی (۱.۱ میلیون دلار) و توجه فوری جهانی. مثلا دزموند توتو، اسقف اهل آفریقای جنوبی و برنده جایزه در سال ۱۹۸۴ گفته بود که برنده شدن جایزه نوبل یک شمشیر دولبه است. او گفت: یک روز کسی به حرف‌هایم گوش نمی‌داد، اما روز بعدش، من یک پیامبر شدم.

بخش نگران کننده در سالجاری این است که جناب ترامپ به احتمال این جایزه را دریافت خواهد کرد. نه از روی لیاقت که برای جلوگیری از جنگ افروزی های بعدی.

لیکن سالها بعد افرادی دلایل اختصاص این جایزه به وی را بررسی خواهند کرد. و مواجه می شوند با انواع و اقسام ناجوانمردی ها و زورگویی هایی که طی این مدت بر ملت ها روا داشته است. بعنوان مثال افزایش تعرفه ها برای کشورهای جهان. افزایشی که به ایجاد تلاطم در اقتصاد جهانی و به تبع آن گرانی و تورم برای ملت ها منجر خواهد شد.

چهارم:

الغرض اینکه ترامپ مدعی است هفت جنگ را پایان داده؛ میان اسرائیل و ایران، پاکستان و هند، رواندا و کنگو، تایلند و کامبوج، ارمنستان و آذربایجان، تا مصر و اتیوپی و صربستان و کوزوو.

واقعیت اما بنظر می رسد چیز دیگری است:

نخست: در برخی موارد مانند مصر و اتیوپی یا صربستان و کوزوو اساساً جنگی وجود نداشت و حتی یک گلوله هم شلیک نشده بود که کسی بخواهد آن را تمام کند.

دوم: پاکستان و هند نیز چند روزی درگیر شدند. بر روی منطقه بکر کشمیر. جنگ چند روزی خاتمه یافت اما دهلی نو نقش ترامپ را بسیار کم اهمیت اعلام کرد. با اینحال پاکستان که او را شایسته دریافت صلح نوبل می داند، نه بر اساس لیاقت که بنظر می رسد بیشتر با هدف کسب حمایت و همراهی او در تنش با هند است تا نقش او در پایان درگیری.

سوم: این که در ماجرای جنگ اسرائیل و ایران خود ترامپ بخشی مستقیم از آن بود و بدون موافقت و همراهی‌اش آغاز نمی‌شد. درحال حاضر یک آتش‌بس شکننده برقرار است که هر لحظه بیم فروپاشی آن و از سرگیری جنگ وجود دارد.

چهارم: میان ارمنستان و آذربایجان جنگی در جریان نبود و آخرین درگیری‌ها به سپتامبر ۲۰۲۳ قبل از رسیدن دوباره ترامپ به قدرت برمیگشت. با این حال، امضای توافق صلح میان دو طرف با میزبانی ترامپ اتفاق مهمی بود که خوراک تبلیغاتی خوبی برای او فراهم کرد.

پنجم: میان کنگو و رواندا نیز درگیری‌های پراکنده با وجود توافق میان طرفین ادامه دارد و آتش بسی واقعی حاکم نیست. میان تایلند و کامبوج هم جنگی اتفاق نیفتاد و یک درگیری مرزی طی کمتر از یک هفته رخ داد که در مذاکراتی میان دو طرف به میزبانی مالزی پایان یافت.

پنجم:

افزون بر این، بعید می‌دانم در جهانِ امروز کسی به اندازه ترامپ نظر به موقعیت و جایگاه آمریکا با اقداماتش بنیان‌های صلح جهانی و نظم حقوقی و اخلاقی را به خطر انداخته باشد؛ از تضعیف نهاد‌های بین‌المللی، تحریم دیوان بین‌المللی لاهه و خروج از کمیسیون حقوق بشر، تا حمایت آشکار از تداوم نسل‌کشی در غزه توسط فرزند شرورش.

پایان:

با این همه، با توجه به خطر بنیادی که ترامپ برای امنیت و صلح جهانی دارد و اگرچه به معنای واقعی و در قیاس با برگزیدگان صلح نوبل در ادوار گذشته همچون نلسون ماندلا، او لایق دریافت این افتخار نیست، اما با توجه به اینکه او دست کم 3 سال دیگر بر مسند قدرت قرار دارد و برای جلوگیری از جنگ افروزی ها هم که شده، احتمالا صلح نوبل به نالایق ترین فرد کاندید خواهد رسید.