خوزستان و سوگِ بی‌پایانِ آسفالت

شوشان ـ منوچهر برون :

آمارها همیشه خشک و بی‌روح‌اند؛ ستون‌هایی از عدد که تنها در گزارش‌ها معنا می‌گیرند. اما همین اعداد وقتی به جاده‌های خوزستان می‌رسند، ناگهان تبدیل می‌شوند به قاب‌های سیاه، به خانواده‌هایی که نیمه می‌شوند، به سوگ‌هایی که بی‌صدا اما عمیق، در دل مردم رسوب می‌کند.
طبق اعلام رئیس پلیس راه کشور، سهم رانندگان بومی خوزستان از تصادفات مرگبار ۷ تا ۸ درصد بیشتر از میانگین کشوری است؛ آماری تکان‌دهنده برای استانی که هر کیلومترش با رنج و تابستان‌های سخت و زمستان‌های آلوده خو گرفته است.

اما فاجعه تنها در درصدها نیست؛
در هفت ماهه امسال ۷۴۳ نفر در تصادفات خوزستان جان باخته‌اند؛
در حالی که کشور ۱۲ هزار و ۳۲۸ فوتی را ثبت کرده است.
خوزستان به جای کاهش، ۱۳ درصد افزایش مرگ‌ومیر داشته—رقمی که نه یک عدد، که زنگ خطری واقعی است.

جاده‌های خوزستان فقط مسیر تردد نیستند؛
این جاده‌ها شاه‌راه‌های اقتصادی، مسیرهای صنعتی، رگ‌های حیاتی ارتباطی کشورند.
اما سال‌هاست زیر بار تریلی‌ها، خودروهای فرسوده، نبود زیرساخت ایمن، کمبود روشنایی و ضعف نظارت، خم شده‌اند.
جاده‌ای که خود خسته است، چگونه می‌تواند بستر سفر امن باشد؟

در دل این استان، ترکیبی مرگبار شکل گرفته است:
راه‌های فرسوده + ترافیک سنگین صنعتی + فرهنگ رانندگی آسیب‌دیده + خودروهای ناایمن + نظارت ناکافی
و حاصلش می‌شود آماری که امسال ۷۴۳ خانواده را عزادار کرده است.

راننده بومی نه بی‌احتیاط‌تر از دیگران است، نه شتاب‌زده‌تر.
اما جغرافیا و شرایط زندگی او را در معرض خطری بیشتر قرار داده:
جاده‌های باریک و فرسوده میان شهرها، نبود کمربندی‌ها، تلاقی مسیرهای روستایی با مسیرهای ترانزیتی، تردد سنگین خودروهای صنعتی، و خستگی ناشی از کارهای سخت جغرافیای گرم و طاقت‌فرسا.

این‌ها دلایلی هستند که بومیان را بیش از دیگران در معرض خطر قرار می‌دهد.

خوزستان دیگر تاب از دست دادن سرمایه انسانی ندارد.
هر جان‌باخته در تصادف تنها یک آمار نیست؛
یک کارگر، یک پدر، یک مادر، یک دانشجو، یک کودک…
و هر کدام گسستی دردناک در آینده این سرزمین است.

کاهش این بحران به نسخه‌ای ساده نیاز ندارد؛
بلکه به عزم مشترک:

نوسازی فوری جاده‌ها و شریان‌های پرخطر

نصب روشنایی، علائم و دوربین‌ها

ایجاد مسیرهای جایگزین برای خودروهای سنگین

فرهنگ‌سازی پایدار و نه مقطعی

ارتقای استاندارد و کیفیت خودروها

و مهم‌تر از همه: نظارت پیوسته، نه فصلی

خوزستان سرزمین رنج‌های ماندگار نیست؛
می‌تواند سرزمین امید و امنیت باشد—اگر جان انسان‌ها را نه به‌عنوان عدد، بلکه به‌عنوان ارزشِ نخستِ توسعه ببینیم.

هر جان از دست‌رفته در جاده، چراغی است که باید مسیر اصلاح را روشن‌تر کند؛
پیش از آنکه جاده‌های خوزستان، دوباره و دوباره، خانواده‌ای دیگر را در سوگ فرو برند.