نقش رسانه های اجتماعی در ارتقای سلامت جامعه

شوشان - غلامعباس دیناروند :

 حضور فعال افراد جامعه در پلتفرم های رسانه های اجتماعی و بحث های عمومی بر اساس تصورات و باورهای قبلی خودشان است پس در این حضور اجتماعی چه مجازی چه در دنیای واقعی هویت فردی مهم است؛ مثلا میزان آشنایی افراد با وضعیت واکسیناسیون خود به نحوه ی استفاده از پلتفرم های رسانه های اجتماعی مرتبط است به طوری که افرادی که بیشتر بر واکسینه شدن تاکید دارند، کمتر از منابع خبری سنتی استفاده می‌کنند و بیشتر به اطلاعات رسانه‌های اجتماعی و سرویس‌های پیام‌رسان تکیه می‌کنند. در این زمینه، نظارت بر رسانه‌های اجتماعی به ابزاری ضروری و قدرتمند برای درک پویا و در زمان واقعی از اطلاعات در دسترس بخش‌های بزرگی از مردم، برداشت‌های آنها، و وجود سوگیری‌ها و باورهای نادرست تبدیل شده است.  حجم وسیعی از داده های تولید شده به صورت آنلاین به آنالیز عوامل اجتماعی-شناختی بعنوان سنگ بنای مصرف و پردازش اطلاعات کمک می کند. وقتی این داده‌ها بررسی و جمع‌آوری شوند، می‌توانند نگرش های ارزشمندی ارائه دهند و الگوهای پنهان دیدگاه‌های افراد را آشکار نمایند.  این نگرش ها به نوبه خود می‌توانند از تلاش‌های ارتباطی عمومی، از نظارت بر احساسات عمومی، نگرانی‌ها، و واکنش‌ها تا کمک به شناسایی نیازهای اطلاعاتی جمعیت پشتیبانی کنند.
در نهایت، این اطلاعات می‌تواند منجر به توسعه توصیه‌هایی با هدف بهبود اثربخشی استراتژی‌های ارتباطی و اقدامات بهداشتی شود، مثلا یک کتابچه راهنمای سازمان جهانی بهداشت اخیراً راهنمایی برای پرداختن به شکاف بین توصیه‌های راهنمایی سلامت و رفتار جمعیت با استفاده از فراگیری اجتماعی ارائه می‌کند. منابع رسانه‌های اجتماعی می‌توانند برای پاسخ به سؤالات خاص مبتلا به مردم، مانند درک اینکه چرا یک جامعه خاص با وجود در دسترس بودن گسترده واکسن‌ها و توصیه‌های قوی برای واکسیناسیون، واکسینه نشده باقی می‌ماند، استفاده شود. این رویکرد ممکن است درک عمیق‌تر از محیط اطلاعاتی جمعیت، رفتار آن‌ها در جستجوی اطلاعات سلامت و رفتارهای بهداشتی آن‌ها را ارتقا دهد و در نتیجه امکان توسعه استراتژی‌ها و توصیه‌های متناسب را فراهم آورد.
تحلیل‌های رسانه‌های اجتماعی معمولاً بر حجم زیادی از داده‌ها متکی هستند. با این حال، اذعان به این نکته مهم است که این داده‌ها ممکن است به بخش‌های که نماینده ی واقعی یک جمعیت نیستند، مرتبط باشند. بنابراین، توجه دقیق به ایجاد نمونه، که شامل انتخاب زیرمجموعه کوچک‌تری از داده‌ها از یک جمعیت بزرگ‌تر با استفاده از روش انتخاب مناسب از پیش تعریف‌شده، بسیار مهم است.  این چالش آماری، که به عنوان سوگیری انتخاب نمونه شناخته می‌شود، باید هنگام جستجوی اطلاعات در مورد کل جمعیت یا گروه‌های خاصی که تمایل کمتری به استفاده از رسانه‌های اجتماعی دارند، به درستی در نظر گرفته شود.  اگرچه رسانه‌های اجتماعی اغلب بیش از حد ساده‌سازی می‌شوند، اما چشم‌انداز گوناگونی را نشان می‌دهند و میزان مشکلات انتخاب نمونه ممکن است در کشورها و پلتفرم‌های گوناگون، متفاوت باشد. برای مثال، فیس‌بوک معمولاً طیف وسیع‌تری از جمعیت را هم از نظر اندازه مخاطب و هم از نظر تنوع گروه‌های اجتماعی پوشش می‌دهد، در حالی که X (توئیتر سابق) و TikTok عمدتاً به زیرگروه‌های حرفه‌ای و طیف جوانان خاص پاسخ می‌دهند. علاوه بر این، سطوح مختلف مشارکت کاربر در شرکت فعال در گفتگوهای شبکه‌های اجتماعی از طریق نظرات، پست‌ها، لایک‌ها و سایر اشکال تعامل نیز می‌تواند به سوگیری نمونه کمک کند.  بنابراین، ترکیب داده‌های اجتماعی با اطلاعات منابع دیگر (به عنوان مثال، داده‌های سرشماری، فهرست‌های انتخاباتی، نظرسنجی‌ها و داده‌های بهداشتی) و به‌کارگیری روش‌های آماری برای تعدیل سوگیری‌های نمونه‌گیری، برای به دست آوردن نتایج تحقیقاتی محکم بسیار مهم است، چنین ملاحظاتی برای کمپین های ارتباطی سلامت که فراگیر هستند و با مخاطبان هدف شناخته می شوند، بسیار حیاتی هستند.