خوزستان؛ سرزمین ریشه‌های کهن و آینده‌ای فرهنگی

شوشان ـ منوچهر برون :
فرهنگ و هنر در هر سرزمینی، همچون ریشه‌های درختی تنومند است که اگر آبیاری و پاسداری شود، نه‌تنها سایه‌ای دلنشین بر زندگی مردمان می‌افکند، بلکه راهی برای رشد اقتصادی، هویت‌سازی و انسجام اجتماعی نیز می‌گشاید. خوزستان با تاریخ پر فراز و نشیب و ذخیره‌ای از میراث کهن، ظرفیت‌های بی‌بدیلی در حوزه فرهنگ و هنر دارد؛ ظرفیتی که اگر به‌درستی شناخته و به‌کار گرفته شود، می‌تواند بسیاری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی این دیار را التیام بخشد.

تمرکزگرایی در تصمیم‌گیری‌های فرهنگی، همواره مانعی در مسیر بالندگی هنرمندان شهرستان‌ها بوده است. هرجا که اختیار از مرکز به مناطق واگذار شده، روح تازه‌ای در کالبد فرهنگ دمیده شده و استعدادهای محلی توانسته‌اند شکوفا شوند. اگر شهرستان‌ها خود تصمیم‌گیرنده باشند و با تکیه بر ظرفیت‌های بومی برنامه‌ریزی کنند، بسیاری از گره‌ها گشوده خواهد شد.

از سوی دیگر، اقتصاد هنر مسیری است که باید جدی گرفته شود. هنرمند نمی‌تواند تنها با شوق و عشق به خلق اثر ادامه دهد؛ او نیازمند امنیت شغلی و معیشتی است. اگر ساختارهای حمایتی و آیین‌نامه‌های روشن برای پیوند هنر با اقتصاد تدوین شود، جریان پویایی شکل خواهد گرفت که هم به غنای فرهنگی می‌افزاید و هم معیشت آفرین است.

خوزستان با داشته‌های متنوع خود در عرصه موسیقی، شعر، تئاتر، صنایع‌دستی و هنرهای بومی، می‌تواند به قطبی فرهنگی بدل شود. اما این مهم تنها زمانی محقق خواهد شد که هم ساختارهای حمایتی فراهم شود و هم اعتماد به هنرمندان و فعالان محلی جایگزین نگاه دستوری از مرکز گردد.

فرهنگ و هنر این دیار نه‌تنها حافظه تاریخی و هویت جمعی مردم را زنده نگه می‌دارد، بلکه می‌تواند پلی برای گفت‌وگوی میان نسل‌ها، تقویت امید اجتماعی و حتی توسعه پایدار باشد. در روزگاری که مشکلات معیشتی سایه انداخته، بازگشت به ظرفیت‌های فرهنگی و هنری و تقویت اقتصاد آن، می‌تواند همبستگی و نشاطی تازه در جان جامعه بدمد.