دیپلماسی سرگردان و منافع ملی

شوشان - دکتر فتح اله دهقان دانش آموخته جغرافیای سیاسی :

اداره جوامع انسانی پیچیده کنونی  با پیشرفت های فرهنگی، اقتصادی ،اجتماعی، تکنولوژیک و تشکیل دولت های ملی نیازمند ساختار ،سازمان، برنامه و مدیریت مدیران آگاه به زیر وبم مسائل و معتقد به خرد جمعی میسر است.
روابط خارجی نقش مهمی در دنیای کنونی دارد ،روابط خارجی که در جهت  تامین منافع ملی وامنیت ملی باشد مستلزم  وجود سازمانها، پژوهشکده ها ،اندیشکده های پردازنده تئوریها و تدوین  سیاستهای خارجی متناسب با حوزه‌های ژئوپلیتیکی مورد نظر بر اساس اصول علم سیاست ،ساختار متمرکز تصمیم گیری ،سیاستمداران آگاه به اصول  علم سیاست ،آشنا به روابط بین الملل، مسلط به تاریخ ، باورمند به منافع ملی امنیت ملی است.
در این راستا به عنوان مثال،در روسیه ۱۲۲ ، در آمریکا ۱۸۲۸ ،درچین ۴۲۶،در انگلیس ۲۸۷  در هند۲۶۸ اندیشکده وظیفه گردآوری اطلاعات ،پردازش ،تجزیه و تحلیل وانالیز دادها در بخش های مختلف و ارائه به مراکز تصمیم گیری و سیاست  گذاری بالا دستی جهت تعیین خط مشی، سیاست  گذاری و استراتژی را برعهده دارند .
اما ، تعدد مراکز رسمی  تصمیم گیری از عوامل ناهماهنگی درسیاست گذاری ها و تصمیم سازی هاست .دیگر اینکه  در غیاب اندیشکده ها ی استاندارد ،در محافل جریان های سیاسی و باندهای قدرت تصمیماتی توسط افراد غیر متخصص ،نااشنا با روابط قدرت در جهان کنونی وفضای بین الملل ،اتخاذ و به‌ صورت موازی  توسط همفکرانشان در سازمانها و مراکز اجرایی اجرا می شود که موجب ناهماهنگی و تداخل امور می شود و مخل منافع ملی است .
چکیده متنم: 
وجود اندیشکده های تخصصی  که توسط متخصصین  وسیاستمداران مبرز وچیره دست،آگاه به زوایای امور ، عالم به علم‌سیاست، مسلط به تاریخ ،آشنا به روابط بین الملل،باورمند به استفاده از تجربیات  جهانی ودر سیکل استاندارد جهانی وبا نگاهی واقع بینانه و پراگماتیسم اطلاعات واقعی جمع آوری،تجزیه و تحلیل وانالیز وبه مراکز تصمیم گیری بالا دستی جهت سیاست گذاری پیشنهاد درآنجا تبدیل به استراتژی شود و از مجرای دستگاه دیپلماسی خارجی اجرایی شود، شانس موفقیت بیشتری دارد و زمینه تامین منافع ملی وامنیت ملی ‌کشور را فراهم می کند .
اما‌،تعدد مراکز تصمیم‌گیری ، کار سازی و تعیین خط مشی در محافل جریان‌های سیاسی واجرای آن خارج از سیکل وزارت خارجه وعدم محوریت دستگاه دیپلماسی در سیاست  خارجی موجب شکل گیری نوعی سر گردانی در دیپلماسی خارجی میشود و نتیجه آن بن بست در روابط خارجی و تحمیل هزینه های سنگین به کشور ومغایر با منافع ملی وامنیت ملی کشور است.
باتوجه به شرایط حساس و سرنوشت ساز کنونی پیشنهاد می شود، به صورت اضطراری و ویژه  کار گروهی از نخبگان دانشگاهی ، سیاستمداران کهنه کار، دیپلماتهای کار کشته،صاحب نظران واقع بین ونمایندگان جریان های سیاسی کشور با اختیارات ویژه  تشکیل تا با در نظر گرفتن شرایط ملی،منطقه ای وجهانی اقدام به اتخاذ استراتژی و ارائه راه کار برای خروج از بن بست سیاسی و گشایش گره کور سیاست خارجی نمایند تا کهن سرزمین ایران از این پیچ فوق العاده خطرناک و سرنوست ساز تاریخی با سرافرازی عبور  نماید.
من آنچه شرط بلاغست با تو می گویم 
تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال