خوزستان در محاصره دود؛ آیا سکوت مرگبار مسئولین فاجعه‌ای انسانی را در پی دارد؟!

شوشان ـ غلامعباس دیناروند :

اطلاعات ارائه شده توسط مدیر امور بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که در حال نشر است و هنوز کسی آن را تکذیب نکرده است، فراتر از یک هشدار ساده بوده و در واقع اعلام وضعیت قرمز برای سلامت میلیون‌ها ساکن خوزستان محسوب می‌شود. این گزارش فاجعه‌ای آرام اما گسترده را آشکار می‌سازد که حاصل سال‌ها بی توجهی، مدیریت ناکارآمد و فقدان اراده جدی برای مقابله با معضل آلودگی هوا در این استان است.
ارقام اعلام شده از ۲۲۰۰ مراجعه به بیمارستان‌ها در تنها سه روز، صرفاً نشانگر بخش کوچکی از واقعیت است. این آمار تنها شامل افرادی می‌شود که به مراکز درمانی بزرگ مراجعه کرده‌اند و شمار افرادی که با علائم خفیف‌تر در خانه مانده‌اند یا به مراکز درمانی کوچک‌تر مراجعه نموده‌اند در آن لحاظ نشده است. چنین رقمی به وضوح از یک وضعیت اضطراری ملی حکایت دارد.

هشدار درباره افزایش سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی تنفسی در کودکان، نگران‌کننده‌ترین بخش این گزارش است. کودکان با سیستم ایمنی و دستگاه تنفسی آسیب‌پذیرتر، نخستین قربانیان این آلودگی به شمار می‌روند. این پدیده را می‌توان نوعی آسیب تدریجی به نسل آینده خوزستان تلقی کرد که عواقب بلندمدت اجتماعی و سلامت عمومی در پی خواهد داشت.

هشدار مسئولان درباره درگیر شدن تعداد زیادی از مردم با بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در صورت تداوم این روند یک پیش‌بینی ساده نیست، بلکه نتیجه‌ای اجتناب‌ناپذیر است. این موضوع نشان می‌دهد مسئولان به وضوح از عواقب فاجعه‌بار تداوم وضعیت موجود آگاهند. پرسش اساسی این است که چرا برای جلوگیری از این فاجعه قطعی، اقدامی عاجل و مؤثر صورت نمی‌پذیرد؟

این گزارش گویای شکست مدیریتی در ابعاد مختلف است: شکست در شناسایی و کنترل منابع آلاینده، شکست در تدوین برنامه‌های پیشگیرانه بلندمدت به جای اقدامات مقطعی، شکست در تخصیص بودجه و منابع کافی برای تجهیز مراکز درمانی و اجرای پروژه‌های کاهش آلودگی، و شکست در شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی درباره آمار واقعی تلفات و هزینه‌های اقتصادی آلودگی هوا.

  گزارش دانشگاه علوم پزشکی اهواز، سندی متقن از ناکارآمدی مدیریت محیط زیست و سلامت در سطح استانی و ملی ارائه می‌دهد. *خوزستان، این استان پراهمیت و ثروتمند در حال خفه شدن در دود بی‌مسئولیتی است.* تبدیل شدن این منطقه به کانون بیماری‌های صعب‌العلاج تنفسی و قلبی دیگر یک احتمال نیست، بلکه واقعیتی در حال وقوع است.

اکنون پرسش اساسی این است: آیا افزایش روزافزون آمار سرطان در کودکان و مراجعه هزاران نفر به بیمارستان‌ها برای اعلام بحران ملی کافی است؟ زمان شعار و وعده به پایان رسیده. جامعه پزشکی زنگ خطر را به صدا درآورده است. انتظار می‌رود دستگاه‌های مسئول نه با برگزاری جلسات، بلکه با اقدام عملی، فوری و مؤثر به این هشدار پاسخ دهند، پیش از آن که خوزستان به یک بیمارستان بزرگ تبدیل شود.