شبکه‌های تصویری و صوتی خصوصی: راهبردی برای توسعه پایدار و پاسداشت هویت در ایران و خوزستان

شوشان ـ ناصر مباشر :

خاورمیانه، این قلب تپنده جهان، شاهد شکوفایی یکی از کهن‌ترین تمدن‌های بشری در ایران زمین بوده است. استان خوزستان، به عنوان گهواره تمدن ایلام و شکوه امپراتوری هخامنشی، نماد عینی این تاریخ پرافتخار است. با این حال، تجربه جهانی نشان می‌دهد که «تک‌صدایی» می‌تواند به مانعی برای پویایی جامعه و توسعه همه‌جانبه بدل شود. در این میان، به باور اینجانب، ایجاد و تقویت شبکه‌های تصویری و صوتی خصوصی در سطح کشور ایران و به‌ویژه در استان خوزستان، نه تنها یک ضرورت رسانه‌ای، بلکه یک راهبرد کلیدی برای دستیابی به توسعه پایدار، به‌ویژه در عرصه گردشگری و حفظ هویت فرهنگی است. ومیتواند حتی باعث کم شدنه کشته های جاده ای کمک شایان توجهی نمایند

اهمیت این امر برای ایران و خوزستان را می‌توان در چند محور اساسی خلاصه کرد:

۱. ایجاد پل ارتباطی بین مردم و مسئولان:
در بستر جغرافیایی و فرهنگی متنوع ایران، این شبکه‌ها می‌توانند به عنوان بازویی توانمند، صدای مردم هر منطقه را بی‌واسطه و شفاف به گوش تصمیم‌گیران برسانند. برای خوزستان، این به معنای انعکاس مستقیم مسائل خاصی چون چالش‌های زیست محیطی رودخانه کارون، توسعه نیافتن زیرساخت‌های گردشگری در شوشتر و سازه‌های آبی تاریخی آن،ثبت جهانی ایذه،با توجه به فشار بسیار مثبت این بافت ، یا دغدغه‌های اجتماعی و اقتصادی مردم مناطق مختلف این استان است. این امر شفافیت و اعتماد عمومی را افزایش داده و بستری برای «توسعه از پایین به بالا» فراهم می‌کند.

۲. پاسداشت میراث فرهنگی و جلوگیری از فراموشی رسوم:
خوزستان،با گنجینه‌ای از آداب و رسوم، موسیقی محلی (از ذکرهای عربی تا ترانه‌های بختیاری)، زبان‌ها و گویش‌ها (عربی، لری، بختیاری) و آیین‌های بی‌نظیر مانند «موسم زیارت» یا «عروس‌بران»، در معرض خطر کمرنگ شدن این هویت‌ها است. شبکه‌های خصوصی محلی با معرفی جذاب و اصیل اماکن تاریخی مانند چغازنبیل، هفت‌تپه، و کاخ آپادانا، و نیز روایت داستان‌های منطقه‌ای و پوشش آیین‌ها، همچون نگهبانی از فراموشی شدن این سرمایه‌های ناملموس جلوگیری می‌کنند. این کار نه تنها هویت جامعه را استحکام می‌بخشد، بلکه خود به عاملی برای جذب گردشگر فرهنگی و ایجاد اقتصاد پایدار حول محور میراث تبدیل می‌شود.

۳. تزریق نشاط به کالبد خانواده و جامعه:
محتوای بومی و همسو با دغدغه‌ها و علایق مردم هر منطقه ازایران، می‌تواند عاملی برای انسجام بیشتر خانواده‌ها و ایجاد فضایی شاد و امیدبخش باشد. هنگامی که مردم خوزستان خود، فرهنگشان و مناظر بی‌نظیر طبیعی استان، از نخلستان‌های اهواز تا آبشارهای ایذه، را در رسانه ببینند، احساس هویت و غرور ملی و محلی در آنان تقویت می‌شود.

۴. کمک به توسعه پایدار گردشگری و نجات بافت‌های ارزشمند:
این یادداشت به‌طور ویژه برتوسعه پایدار در روستاها و شهرهای با بافت ارزشمند در سراسر ایران و به‌ویژه خوزستان تاکید دارد. متاسفانه شاهدیم بسیاری از روستاهای خوزستان با بافت‌های زیبا و اصیل (مانند روستاهای کوهستانی بخش‌های لرنشین یا خانه‌های بومی با معماری متناسب با اقلیم گرم و مرطوب)، در حال تغییر به سمت معماری نامتناسب و بی‌هویت هستند. یک شبکه تصویری خصوصی می‌تواند با معرفی ظرفیت‌های بی‌نظیر این روستاها، ارزش اقتصادی و فرهنگی آن‌ها را به مردم و سرمایه‌گذاران نشان دهد. این امر موجب رونق گردشگری روستایی، ایجاد اشتغال برای ساکنان و در نهایت، انگیزه برای حفظ و احیای بافت اصیل می‌شود. همچنین، می‌تواند در تغییر بافت شهرهای استان از حالت بی‌ریشه و اُپن امروزی، به سمت بافت‌های با اصالت که همسو با فرهنگ و اقلیم منطقه است (مانند استفاده ازتیرکهای چوبی بزرگ معماری بومی برای مقابله با گرما)، نقش آگاه‌سازی و فرهنگ‌سازی ایفا کند.

راهکارهای اجرایی برای ایران و خوزستان:

· تسهیل صدور مجوز: ایجاد بسترهای قانونی و تسهیل در صدور مجوز برای بخش خصوصی جهت راه‌اندازی شبکه‌های استانی و محلی.
· آموزش نیروی انسانی بومی: شناسایی، جذب و آموزش استعدادهای جوان و بومی خوزستان برای تولید محتوای باکیفیت.
· تشکیل کنسرسیوم‌های خصوصی: تشویق سرمایه‌گذاران خوزستانی و ایرانی به تشکیل کنسرسیوم برای تأمین مالی و مدیریت این شبکه‌ها.
· تولید محتوای چندزبانه: تولید برنامه به زبان‌ها و گویش‌های رایج در خوزستان (فارسی، عربی، لری) برای پوشش کامل جمعیتی.
· رابطه سیمبیوتیک با گردشگری: ایجاد پیوند مستقیم بین این شبکه‌ها و صنعت گردشگری، مثلاً با پخش برنامه از جاذبه‌ها و معرفی هتل‌ها و صنایع دستی متنوع استان.

نتیجه‌گیری:
در عصر حاضر،رسانه‌های محلی و خصوصی، موتور محرک توسعه همه‌جانبه و پاسداران هویت‌های بومی هستند. ایجاد و حمایت از شبکه‌های تصویری و صوتی خصوصی در ایران و به طور اخص خوزستان، یک سرمایه‌گذاری برای آینده است؛ سرمایه‌گذاری برای توسعه‌ای که ریشه در فرهنگ دارد، به محیط‌زیست احترام می‌گذارد و مردم را در مرکز تمامی برنامه‌ها قرار می‌دهد. این اقدام، خوزستان را نه تنها در مسیر پیشرفت اقتصادی، بلکه در جاده پاسداشت اصالت و هویت خویش استوار خواهد کرد و الگویی برای سایر استان‌های ایران خواهد شد.