ستاد ملی توسعه خوزستان؛ از تدبیر تا اجرا

شوشان ـ صالح محمدیان :

ستاد ملی راهبری توسعه خوزستان به عنوان سازوکاری نوین در حکمرانی توسعه‌ای،  با ابتکار سیدمحمدرضا موالی‌زاده، استاندار خوزستان، و تأیید هیئت دولت شکل گرفت. این ساختار با مشارکت نهادهای ملی و مدیریت استانی، رویکردی ساختاریافته برای حل چالش‌های مزمن توسعه‌ای خوزستان ارائه می‌دهد.

 ستاد مذکور با هدف ایجاد تحول در مدیریت یکپارچه استان و عبور از سیاست‌های بخشی گذشته طراحی شده است.

از مزایای اجرایی شدن این طرح می‌توان به ایجاد هماهنگی بین‌دستگاهی، تمرکز بر اولویت‌های استراتژیک استان و امکان پایش مستمر مصوبات اشاره نمود. همچنین، این ساختار جدید می‌تواند زمینه‌ساز جذب سرمایه‌گذاری ملی و تسهیل در اجرای پروژه‌های زیربنایی شود.

با این حال، تحلیل این طرح نشان می‌دهد که با چالش‌های ساختاری متعددی روبروست. تعدد نهادهای تصمیم‌گیر و پیچیدگی فرآیندهای اداری ممکن است به کاهش کارآیی عملیاتی منجر شود. وابستگی شدید به حمایت سیاسی دولت مرکزی، ادامه فعالیت ستاد را در معرض تهدید نوسانات سیاسی قرار می‌دهد. 
همچنین، محدودیت در تامین منابع مالی پایدار و عدم وجود ضمانت‌های اجرایی کافی، از دیگر نقاط ضعف این طرح به شمار می‌رود.

در حوزه آینده‌نگاری، عوامل متعددی می‌تواند تداوم و اثرگذاری این ستاد را با مخاطره مواجه سازد. تغییر دولتها و مدیران ارشد، کاهش تخصیص بودجه، تداخل در مسئولیت‌های نهادهای موازی و افزایش انتظارات جامعه محلی از جمله این عوامل است. 
علاوه بر این، ناهماهنگی بین بخشی و مقاومت در برابر تغییر در بدنه اداری موجود می‌تواند به کاهش اثربخشی طرح بینجامد.

پایش مستمر عملکرد این ستاد از طریق شاخص‌های کمی و کیفی، همراه با انعطاف‌پذیری در رویکردهای اجرایی، می‌تواند به تداوم فعالیت آن کمک نماید.

 با این حال، موفقیت نهایی این طرح در گرو عواملی همچون تامین منابع مالی پایدار، ایجاد هماهنگی موثر بین نهادهای ذی‌ربط و حفظ عزم سیاسی ملی است که باید به صورت مستمر مورد رصد و ارزیابی قرار گیرد.

ساختار و تشکیلات ستاد

ستاد ملی توسعه خوزستان در سطحی ملی و با ریاست معاون اول رئیس جمهور تشکیل شده است. این ستاد با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و مدیران ارشد استان فعالیت می‌کند و دبیرخانه آن در استانداری خوزستان مستقر است . این ساختار، امکان انتقال مستقیم چالش‌های میدانی به سطوح بالای تصمیم‌گیری ملی را فراهم می‌کند.