کتاب جوهر تعالی در عصر سرعت

شوشان ـ  نوید قائدی :

در تقویم فرهنگی کشور به‌روز ۲۴ آبان تنها نمی توان به عنوان رویداد کم اهمیت فرهنگی با عنوان روز کتاب، کتابخوانی در تقویم نگریست. کتاب یادآوریکی از ارکان اساسی ملیت ایرانی است.لازم است تذکر داد برای ملت کهن‌سال ایران، ریشه و بقای این تمدن بزرگ در گرو پیوند ناگسستنی‌اش با کلمه و اندیشه مکتوب است که در ادوار تاریخ به یادگار مانده است.شاید این حجم بالای مکتوبات ارزشمند را نتوان در هیچ تمدن کهن دیگری یافت که باید قدر آن را دانست و ارج نهاد و برای حفظ و توسعه و رواج خوانش این میراث ایرانی تلاش وافر داشت.
در هیاهوی عصر دیجیتال که شبکه‌های اجتماعی و خبرهای کوتاه بر تفکر عمیق سایه افکنده‌اند، شاید این پرسش مطرح شود که آیا کتاب هنوز همان قدرت بی‌بدیل گذشته را دارد؟ پاسخ یک بله قاطع است. در جامعه ایران امروز کتاب نه‌تنها یک کالای فرهنگی، بلکه یک نسخه درمانی حیاتی برای بسیاری از کاستی‌های اجتماعی و موتور محرک اصلی توسعه پایدار است.
بحران‌های اجتماعی، از چالش‌های ارتباطی و همدلی گرفته تا رشد تعصبات و قضاوت‌های شتاب‌زده، همگی ناشی از کاهش سطح آگاهی و ضعف در تفکر انتقادی هستند. کتاب در این میان، نه فقط منبع کسب اطلاعات  بلکه یک ابزار قدرتمند برای درمان جهل و دفع شبهه‌ها است. وقتی افراد یک جامعه به مطالعه روی می‌آورند در واقع در حال تمرین همدلی با دیگران گسترش دایره واژگان برای بیان دقیق‌تر اندیشه‌ها و مهم‌تر از همه، تقویت حافظه و تمرکز و قدرت تحلیل و کسب معارف هستند. جامعه‌ای که می‌خواند، در برابر افکار سطحی و پروپاگاندا مصون‌تر است. کتاب ما را از هویت خودآگاه می‌سازد، راه درست زیستن را می‌آموزد و آرامش فکری را در مقابل اضطراب‌های زندگی مدرن به ارمغان می‌آورد.
توسعه در هر کشوری از جمله ایران، یک امر تک‌بُعدی نیست و توسعه فرهنگی، زیربنای اصلی توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است. سطح آگاهی یک جامعه، مؤثرترین شاخص در ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی آن است. کتاب‌ها، حامل میراث فکری نخبگان و تجربه‌های بشری هستند و این جوهره خردورزی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کنند.
خواندن کتاب، به‌ویژه در حوزه‌های تاریخ، هنر و ادبیات، مغز را وادار به تصویرسازی و تحلیل داستان‌ها و ایده‌های پیچیده می‌کند. این تمرین ذهنی، زمینه‌ساز خلاقیت و نوآوری در حل مسائل و ارائه راه‌حل‌های جدید است که نیاز مبرم جامعه ایران در تمامی مشاغل و صنایع و مراودات اجتماعی و فرهنگی است.
هیچ مدرسه، دانشگاه یا صنعت موفقی را نمی‌توان بدون زیربنای محکم منابع مکتوب تصور کرد. کتاب، مهم‌ترین و قابل‌اعتمادترین منبع برای افزایش عمق و گستره اطلاعات عمومی و تخصصی است. از همین روست که مقام معظم رهبری همواره بر نقش بی‌بدیل کتاب در هدایت جامعه به سمت ارزش‌های والا و پیشرفت کشور تأکید داشته‌اند و شرکت در نمایشگاه‌های کتاب و نشست با مورخان و ادیبان و اهل نگارش و قلم را همه ساله در برنامه‌های خود دارند.
درحالی‌که تاریخ ایران با مفاخری چون ابن سینا، فارابی، مولوی و سعدی و حافظ و... گره‌خورده است و این کشور درگذشته‌ای نه‌چندان دور سرآمد مطالعه بوده، متأسفانه آمارهای کنونی سرانه مطالعه جای نگرانی دارد. در نتیجه ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی نه‌تنها یک حرکت فرهنگی بلکه یک ضرورت تمدنی است.
در این هفته کتاب، بیایید بار دیگر به این حقیقت ایمان بیاوریم که کتاب  درختی است که همیشه پربار و پرمیوه است. نهادهای فرهنگی، مدارس، دانشگاه‌ها، خانواده‌ها و خود مردم، همگی موظف‌اند تا با هم‌افزایی، این چراغ دانایی را روشن نگه دارند. هر صفحه‌ای که ورق می‌زنیم، هر کتابی که به فرزندانمان معرفی می‌کنیم  و هر کتابخانه‌ای که به آن قدم می‌گذاریم در حقیقت یک‌قدم برای شفای مشکلات اجتماعی و یک گام بلند برای پیشرفت همه‌جانبه ایران عزیزمان برمی‌داریم. کتاب بهترین پیوند میان گذشته و حال بشر و ساختن آینده‌ای بهتر و روشن‌تر است که لازم است آن را برای فردای بهتر ایران حفظ کنیم.