اهمیت ابتکار اداره کل میراث فرهنگی گردشگری وصنایع دستی استان خوزستان در عقد تفاهم نامه با شهرداری کلانشهر اهواز جهت ساماندهی سواحل کارون و تبیین راهکارهای توسعه گردشگری ساحلی خانوادگی در اهواز

شوشان ـ  ناصر مباشر - کارشناس عالی گردشگری :

همانطور که در تفاهم‌نامه اخیر بین اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان و شهرداری اهواز مورد تأکید قرار گرفت، ایجاد تفرجگاه‌های خانوادگی در کنار رودخانه کارون، اقدامی شایسته و در راستای توسعه پایدار شهری است. رودخانه کارون، به عنوان شاهرگ حیاتی و نماد هویتی کلانشهر اهواز، پتانسیل بی‌نظیری برای تبدیل شدن به کانون گردشگری درون‌شهری و مقصدی برای گذران اوقات فراغت خانواده‌ها دارد.
با این حال، همانگونه که مستحضرید، امروز شاهد وضعیت نامتوازنی در دو ساحل این رودخانه هستیم. ساحل غربی با وجود برخورداری از فضای باز و دید وسیع، به دلیل عدم وجود سایه‌بان مناسب، در ساعات گرم روز تقریباً غیرقابل استفاده است و تنها در ایام خاصی از سال میزبان شهروندان می‌باشد. در مقابل، ساحل شرقی با انبوه درختان و پوشش گیاهی انبوه، از پتانسیل بسیار بالایی برای ایجاد فضاهای فراغتی برخوردار است، اما متأسفانه به دلیل عدم طراحی مناسب، فقدان روشنایی کافی، نبود امنیت اجتماعی و وجود "گپ‌های شهری" (شکاف‌های کالبدی و عملکردی)، به کانونی برای ناهنجاری‌ها و بزه‌کاری تبدیل شده و خانواده‌ها را از خود می‌راند.

این دوگانگی باعث شده تا سرمایه اجتماعی و اقتصادی عظیمی که می‌توانست از طریق گردشگری ساحلی ایجاد شود، نه تنها محقق نشود، بلکه هر یک از این سواحل به شیوه‌ای متفاوت، به چالشی شهری بدل گردند.
راهکارهای کلان برای توسعه گردشگری ساحلی در اهواز:

برای تبدیل کارون به محوری برای زندگی و گردشگری، نیازمند یک برنامه جامع، میان‌مدت و مبتنی بر اصول توسعه پایدار هستیم. راهکارهای ذیل می‌تواند چارچوبی برای این تحول باشد:

۱. ارتقای امنیت، اولین و حیاتی‌ترین گام:
· نصب سیستم روشنایی یکپارچه و هوشمند: ایجاد شبکه‌ای از پایه‌های چراغ برق با طراحی مناسب در کل طول سواحل، به گونه‌ای که هیچ نقطه تاریکی باقی نماند.
ایجاده جاده های سنگ فرش برای سواری اسکوترهای کودکان وبزرگسالان 
· استقرار دائم ایستگاه‌های پلیس گردشگری و دوربین‌های مداربسته: حضور فیزیکی مأموران و نظارت الکترونیکی مستمر، بزرگ‌ترین عامل بازدارنده برای بزهکاران است.
· حذف گپ‌های شهری و ساماندهی محوطه: پر کردن شکاف‌ها، دیوارهای مخروبه و فضاهای مرده و تبدیل آنها به فضاهای سبز، 
۲. طراحی منظری (Landscaping) هوشمند و ایمن‌محور:

· کاشت نهال‌های بته‌ای بومی و درختان با تاج پهن اما تنه بلند: استفاده از گونه‌هایی مانند کنار، کهور ایرانی و اکالیپتوس که هم سازگار با اقلیم هستند و هم با ایجاد سایه، مانع از رویش گیاهان خودروی کوتاه و پنهان‌شدن مجرمان می‌شوند. طراحی پوشش گیاهی باید به گونه‌ای باشد که "قابلیت دید و نظارت" (Natural Surveillance) را افزایش دهد.
· تفکیک فضاها: ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی کاملاً مشخص،نصب دستگاههای بازیهای،وانواع دستگاههای ورزشهای همگانی  برای بازی کودکان وبزرگسالان ، فضاهای آرام برای استراحت سالمندان و کیوسک‌های فروش مواد غذایی و صنایع دستی در مکان‌های مشخص و نظارت‌شده.
۳. توسعه زیرساخت‌های گردشگری و خدماتی:
۴.ایجاد ایستگاههای اجاره دوچرخه واسکوترهای برقی
۵· احداث اسکله‌های قایق‌رانی و تورهای آبی: راه‌اندازی تورهای منظم با قایق‌های کف شیشه‌ای برای تماشای کارون، تورهای شبانه و ایجاد مسیرهای ارتباطی آبی بین دو ساحل توسط بخش خصوصی 
· ایجاد رستوران‌ها و کافه‌های سنتی و مدرن با معماری بومی: استفاده از پتانسیل بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در احداث مجتمع‌های خدماتی-رفاهی با طراحی جذاب و منطبق بر فرهنگ خوزستان.
نصب تلویزیون های زیبا ساحلی ومعرفی جاذبه های گردشگری استان خوزستان وحتی پخش مسابقات مهم استانی ،کشوری وفراکشوری 
امکان دادن به بخش خصوصی جهت ایجاد بازیهای ابی همچون جت اسکی سواری ،کایاک سواری وووو
· برپایی جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی-هنری: استفاده از فضای ساحلی برای برگزاری کنسرت‌های خیابانی، نمایشگاه‌های صنایع دستی، جشنواره‌های غذایی و نوروزگاه، تا این فضا به کانون حیات فرهنگی شهر تبدیل شود.
۴. برنامه‌ریزی مدیریت یکپارچه:
هماهنگی مستمر بین شهرداری، استانداری، نیروی انتظامی و اداره کل میراث فرهنگی: موفقیت این پروژه در گرو مدیریت واحد و فرا دستگاهی است و نباید اجازه داد بخش‌های مختلف به صورت جزیره‌ای عمل کنند.

· جلب مشارکت مردمی و بخش خصوصی: استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاران خصوصی برای ساخت و بهره‌برداری از امکانات و همچنین تشکیل "شورای عمومی نظارت" متشکل از ساکنان محلی و فعالان اجتماعی برای ارائه بازخورد مستمر.
نتیجه‌گیری:
رودخانه کارون تنها یک عارضه جغرافیایی نیست؛ این رودخانه، روح شهر اهواز است. احیای امنیت و طراوت سواحل آن، تنها به معنای ایجاد چند تفرجگاه نیست، بلکه احیای قلب تپنده شهر و بازگرداندن اعتماد عمومی به یکی از ارزشمندترین مواهب طبیعی خوزستان است. انتظار می‌رود با عزمی راسخ و برنامه‌ای مدون، شاهد تحقق وعده‌های مندرج در تفاهم‌نامه باشیم و در آینده‌ای نزدیک، کارون نه به عنوان مرزی برای تقسیم شهر، بلکه به عنوان محوری برای اتحاد و نشاط خانواده‌های اهوازی شناخته شود.