برنامه‌ای که مو لای درزش نمی‌رفت، اما فیل صاحبش را هوا کرد

شوشان ـ صالح محمدیان :

چند سال پیش، موقعی که به‌عنوان برنامه‌نویس تو یه اداره دولتی کار می‌کردم، همیشه یه ترس تو وجودم بود: اینکه کدهایی که روزانه می‌نویسم، دزدیده بشه یا رقبا بهش دسترسی پیدا کنن. سیستم ما اشتراکی بود و همه کارمندا از یک کامپیوتر مرکزی استفاده می‌کردن.

برای همین، هر شب یه کار عذاب‌آور داشتیم: باید همه فایل‌هامون رو نه فقط حذف، بلکه نابود می‌کردیم. مثل این می‌مونه که یه نامه مهم رو اول با جوهر سیاه خط‌خطی کنی، بعد بسوزونی و خاکسترش رو با آب بشوری. این فرآیند هر روز کلی وقت می‌گرفت و حوصله همه رو سر می‌برد.

یه روز تصمیم گرفتم این مشکل رو برای همیشه حل کنم. هشت ساعت کامل رو پشت سیستم نشستم و برنامه‌ای نوشتم که همه این مراحل رو خودکار انجام بده. برنامه‌ای که فایل‌ها رو اول با داده‌های تصادفی پر می‌کرد، بعد اسمشون رو عوض می‌کرد و در نهایت طوری حذف می‌کرد که هیچ جا نشه پیداشون کرد.

وقتی برنامه رو روی فایل‌های آزمایشی اجرا کردم، در عرض سه ثانیه همه ناپدید شدن. حال می‌کردم! همکارام هم که دیدن، همشون درخواست کردن که براشون هم از این برنامه کپی بگیرم.

با غرور تمام رفتم که از خودِ سورس برنامه نسخه پشتیبان بگیرم. اما تو یه لحظه حواس‌پرتی، به جای انتخاب فایل‌های تست، خودِ پوشه اصلی کدها رو انتخاب کردم.

فشار دکمه... سه ثانیه...
تموم شد.

همه اون هشت ساعت کار سخت، تمام اون کدهایی که با دقت نوشته بودم، در کمتر از یه چشم برهم زدن نابود شدن. برنامه‌ای که برای محافظت ساخته بودم، اولین قربانی‌اش خودم شدم.

این اتفاق یه درس بزرگ بهم داد که فقط محدود به برنامه‌نویسی نیست. تو زندگی سیاسی و اجتماعی هم می‌بینیم که بعضی‌ها انقدر تو نقشه‌کشیدن برای حذف دیگران ماهر می‌شن که فکر می‌کنن "مو لای درزش نمی‌ره"، اما غافل از اینکه آخرش این نقشه‌ها دامن خودشون رو می‌گیره.

مثل اتفاقی که تو اهواز افتاد. یه تیم مدیریتی با برنامه‌ریزی دقیق می‌خواستن رقبا رو حذف کنن و مدیریت رو به شکلی خاص پیش ببرن. همه نقشه‌ها حساب‌شده بود، ولی یه‌وایه همه چیز برعکس شد و اون فیل قدرت از جای کنده شد. بازی‌ای که می‌خواستن دیگران رو مات کنن، آخرش خودشون باختند.

پ.ن: این خاطره مربوط به سال‌های فعالیت بنده در اداره‌ای دولتی است که همیشه نگران امنیت کدها و دستاوردهای کاری بودم. متأسفانه گاهی بهترین راه‌حل‌ها، اگر با بی‌دقتی اجرا بشن، می‌تونن تبدیل به بزرگ‌ترین مشکل بشن.