صُفوف طویل خِراج‌گذاران در پلکان تخت جمشید

شوشان ـ دکتر فتح اله دهقان:

رومن گیرشمن در کتابش "ایران؛ از آغاز تا اسلام" برین نظر است تصویر صُفوف طویل خِراج‌گذاران [=مالیات‌دهندگان ممالک به ایران] در پلکان تخت جمشید از یک سو "کوششی بود برای تجسّم قدرت شاه" و از دگرسو برای "نشان‌دادن تنوع مللی که شاهنشاهی هخامنشی را تشکیل می‌دادند". طالبان دانستن بیشتر به ص ۱۸۹ رجوع کنند.
 اداره هر کشوری نیاز به هزینه دارد واین هزینه باید به هر طریقی تامین شود. 
تامین نیازهای هر کشوری بسته به شرایط ژئوپلیتیکی، قلمرو ، قدرت ،نوع حکومت ،شیوه حکومت داری ،تفکر حاکمان ،جایگاه کشورها در هرم قدرت جهانی،شرایط زمانی و مکانی متفاوت است .
 نوع برخورد و رابطه با دیگر تمدنها وقدرتهای جهان نیز  مورد توجه  است .دراین خصوص همین بس که کورش هخامنشی در فتح بابل پرده ای از اخلاق مداری به نمایش گذاشت  که فقط زیبنده کورشی است که پیامبر ذوالقرنین است.
 بسته به تفکر حاکمان و کارگزاران کشور،سیطره تحت نفوذ آنها ،عملکرد در داخل و خارج،نحوه تامین منابع برای رد وفتق کشور متفاوت است .
به گواه تاریخ  ،سطح قدر ت
هر کشوری تعیین کننده ممالک تحت سیطره و نفوذ قدرتهای جهان در برهه های مختلف تاریخی در جهت تامین خراج و مالیات برای اداره امور قدرتهای جهانی است .
چکیده متنم :
بی شک قدرت هخامنشیان  باعث تشکیل  صفوف طولانی خراجگزاران شده بود،اما ، این قدرت از کجا سرچشمه می گرفت.
بر دیوار جنوبی کاخ آپادانا به فرمان داریوش نوشته شده ،خداوند  این کشور را از دشمن ،خشکسالی و دروغ حفظ نماید.
این مهم از رازهای  استحکام  بالای اخلاقی  جامعه هخامنشی بوده است .
به باور راقم این سطور،پایبندی مردم وحاکمان به ارزش‌های اخلاقی ونحوه برخورد با مردم دیگر ممالک موجب سرچشمه قدرت ایران در دوران هخامنشی بود .
اما ،امروزو دراین وانفسای جهان‌ کنونی ،'تنها راه نجات کشور از بحرانهای عدیده داخلی و خارجی، بازگشت به اخلاق و اصلاح رابطه با دیگر کشورها است .