حق السعی معلمان

چندی پیش بایکی از اهالی قلم و سیاست که از افراد عالی رتبه شهرداری یکی از شهرهای استان نیز هستند روبرو شدم و با خوشحالی بسویش رفتم اندک گپ وگفتی داشتیم و در نهایت به وضعیت کارش در شهرداری رسیدیم و او را آگاه و مسلط بر مسائل یافتم از گرمای سخنش لذت می بردم ، راجع به شرایط حقوقی اش سئوال کردم که رضایت نداشت و می گفت :اگر پاداش (حق السعی )نباشد کار در شهرداری به صرفه نیست! با کنجکاوی پرسیدم:حق السعی چیست؟ پاسخ داد:یک حق طبیعی و قانونی است که در ماده ۳۴ قانون کار تعریف شده است که از در آمدهای حاصله درصدی به مجریان بعنوان پاداش افزایش تولید تعلق می گیرد.

مثلا" یکی از رؤسای سازمانهای وابسته به شهرداری بنام فلانی در سال گذشته مبلغ 1800/000/000 ریال پاداش حق السعی دریافت نموده است!! (صحت وسقم مبلغ با گوینده)برای من باور کردنی نبود با تعجب پرسیدم: چرا ایشان چنین مبلغی دریافت نموده اند با کدام فرمول مالی به این رقم که به اندازه پاداش سی سال خدمت 6 معلم می شود رسیده است؟

مگر مشارکت مردم را او رقم زده است آیا پاکبانها نیز بابت نظافت شهر پاداش می گیرند ویا نگهبانان که حافظ اموال هستند!؟ پاسخ داد: پاکبانها و نگهبانان نیروی پیمانکارهستند و مشمول پاداش نمی شوند و اگر آقای فلانی در شهرداری نباشد بطور کل شهرداری فرومی پاشد و اوضاع بهم می ریزد و امور متوقف می شود! مبهوت به او خیره شده بودم و لذت اولیه رااز سخنانش نمی بردم و احساس می کردم کسی گلویم را می فشارد.

گفتم:سازمانی که قوام و زوالش به یک نفر وابسته باشد فروپاشی و برچیدن آن بهتر است! من این کار را برداشتن اموال مردم می دانم، وجوهی که به هر علتی از سوی مردم به شهرداری پرداخت می شود نباید چنین بی پروا به جیب یک نفر واریز شوند!

ضمن اینکه بسیاری از شهروندان که عوارض خود را در موعد مقرر پرداخت می نمایند از عملکرد آن سازمان رضایت ندارند و دولت برای هریک از کارکنان شرح وظایفی مشخص نموده است و هر کس بنا بر جایگاه سازمانی اش باید امور محوله را انجام دهد! تشری زد و گفت: این را نمایندگان مردم در شورا تشخیص می دهند و مصوب می سازند و شهرداری نهاد غیردولتی است! این مبالغ موجب ارتقا کارآیی و ایجاد انگیزه در نیروی انسانی می شوند!

به او گفتم : شهرداری نهاد غیردولتی عمومی است یعنی اموال آن به اشخاص تعلق ندارند و بیت المال مسلمین هستند و چه تولیدی داشته است که بخواهد از سود حاصله ناشی از محصولات وجهی برداشته شود؟

 فلسفه وجودی شهرداری خدمت رسانی ست و برداشت چنین مبالغی عدالت نیست آیا با توجه به دریافت حق السعی ، اگر حادثه ای برای شهروندی رخ دهد که به دلیل سهل انگاری سازمان مذکور باشد مانند حادثه جان باختن کودکی به دلیل رو بازبودن فاضلاب،دیه از جیب آن مسئول پرداخت می شود یا از بیت المال و عوارض مردم!؟

طاقتش سر آمد و از اینکه مسئله را از ابتدا عنوان نموده بود اظهار ندامت می کرد و با حالت طلبکارانه و عصبانی گفت: شما معلم ها اگر حادثه ای برای دانش آموزان رخ دهد از جیبتان دیه را پرداخت می کنید؟ گفتم: دوست من؛ زحماتت را در سطح شهر دیده ام حالا که فهمیده ام این کارها مربوط به شماست خیلی خوشحالم چون زمانی مسئولیت معلمی شما را داشته ام و از اینکه تلاش معلمی ام به بار نشسته است خدا را شکر می کنم و همه مسئولان و از جمله شما حق السعی معلمان هستید.

 ولی عزیزمن برای اطلاعت می گویم که هر دانش آموز در ابتدای ورود به مدرسه بیمه حوادث می شود تا در صورت بروز حادثه متحمل خسارت نگردد و از طریق بیمه هزینه هایش تأمین شود ضمن اینکه اگر در برنامه ای اتفاقی روی دهد که یکی از عوامل مدرسه توسط کارشناسان ذیصلاح مقصر تشخیص داده شود ،خسارت مربوطه از جیب فرد مقصر پرداخت می گردد،مانند اردوها که چنانچه با دستورالعمل اردویی مطابقت نداشته باشد مدیر و سرپرست اردو مجرم شناخته می شوند و خسارات وارده از اموال شخصی مقصر پرداخت می گردد و محکومیت قضایی نیز در نظر گرفته می شوذ می توانید نمونه های بسیاری در هیئتهای تخلفات اداری آموزش و پرورش در این رابطه مشاهده کنید! با وجود این همه تلاش اگر یک مدرسه ای ۱۰۰ اردو برگزارکند و ۱۰۰٪ دانش آموزانش با معدل عالی قبول شوند و وارد دانشگاه در رشته های عالی با رتبه تک رقمی گردند ،یک ریال بر حقوق ماهیانه آنان اعم از معلم،مدیر وکارمند افزوده نمی گردد و شاید به یک لوح تقدیر درپایان سال اکتفا شود ویا ممکن است در برنامه ای چندنفر برای او کف بزنند! کلمه ای به نام حق السعی را نمی شناسند!

دوست عزیز؛ توجیه شما هر چند جایگاه قانونی دارد ولی منطقی نیست و آنرا بی عدالتی محض می دانم و تلاش می کنم تا قانونگزاران تجدیدنظر کنند و این ماده قانونی اصلاح گردد و یابه همه تسری یابد زیرا ارتقا کار آیی در سازمانها منوط به رعایت عدالت یعنی هر چیزی را در جای خودش قرار دادن است و این امر اعتماد عمومی را بوجود می آورد و مبلغ کارانه یا حق السعی باید متناسب با منابع و امور متعارف باشد .

مردم عوارض خود را با میل برای عمران شهری و رفاه شهروندان پرداخت می کنند و راضی نیستند که در جای دیگر هزینه شود ،نه اینکه بخواهم قیاس نمایم که چرا نهادها و سازمانهای دولتی دیگر که خدماتی ارائه می دهند از این امتیازات بهره مند نمی شوند بلکه می خواهم وضعیت فرهنگیان آموزش وپرورش که اصلی ترین نهاد خدمت رسانی فرهنگی در کشور می باشد را آشکار سازم که عواملش در پیچ و خم گردنه های نیاز خویش در مانده اند و چون باری بر دوش مردم نمی گذارند و بالعکس بار جهل از دوش برمی دارند باید رنج را به جان بخرند و سکوت پیشه کنند . گفت: عجب اشتباهی کردم که این موضوع را طرح نمودم!

و من معلم ساده عاشق که به فرهنگ می اندیشم دریافتم که چرا بیلبوردها را در معابر نصب می کنند و نرخ اجاره آنها هرسال بالاتر می رود و برایشان سر و دست می شکنند و بازارشان هرروز داغتر می شود! و چرا به آدمهای خوش حساب از جیب مردم پژو جایزه می دهند و با آنها عکس یادگاری میگیرند! و چرا برای ورود افراد مورد نظرشان به شورا هزینه گزاف می کنند و به هر شیوه ای متمسک می شوند!

وچرا در هر محفل و مجلس با کت و شلوار حضور می یابند و مجلس گردان می شوند ! و چرا برای قرار نگرفتن مدارس تحت پوشش شهرداریها و پرداخت درصدی از درآمد حاصله مقاومت می کنند! حالا از خودم که با بارش نم نم باران راه ورود به خانه ام مسدود می شود حالم بهم می خورد که هرساله داوطلبانه عوارض پرداخت می کنم!

و برای مظلومیت جامعه فرهنگیان همین نکته کافی است و متعجبم از اعضای شورا که به دیانت و صداقت آنان ایمان دارم و شخصیت معلمی آنها را بخوبی می شناسم که چگونه تصویب می کنند! و گاهی دفاع می نمایند! از این رسم نازیبایی که زیباپسندان نمی پسندند حذر نمایند و بسیار عمیق با تحویل سال جدید دریافتم که مقام معظم رهبری در نامگذاری اندیشمندانه سالها،چرا سال ۹۳ را سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی نام نهادند . 

ونیز بیشتردریافتم که:

هرکه در این بزم مقرب تراست/جام بلا بیشترش می دهند