"سمپاد" و چند پيشنهاد به مديران آموزش و پرورش

اگرچه مديران فعلي براي غلبه بر اين مشكلات نيازمند تدبير و صبر هستند ولي شناسايي اين معضلات مقدم بر حل آنهاست. 

مسئله ادغام سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان يا به عبارت خلاصه "سمپاد" در مجموعه تشكيلات عمومي آموزش و پرورش از جمله خطاهايي بود كه در ابتداي دولت نهم اتفاق افتاد. اقدامي كه نه از روي مطالعه كارشناسي بلكه بواسطه انگيزه‌هاي سياسي و برداشت‌هاي نادرست از عملكرد مراكز آموزشي اين سازمان توسط طراحان اين ادغام، صورت گرفت. "سمپاد" كه پيش از آن از استقلال نسبي برخوردار بود و زير نظر هيئت امنايي از بزرگان علمي كشور از جمله سه وزير اداره مي‌شد و رئيس آن به پيشنهاد هيئت امنا و صدور ابلاغ توسط وزير آموزش و پرورش تعيين مي‌گرديد به گواهي عملكرد آن يكي از موفق‌ترين سازمان‌هاي آموزشي كشور بود. 

قبل از پيروزي انقلاب اسلامي و براساس اهدافي تعيين شده "سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان" جدا از نظام آموزش عمومي كشور از سال 1355 شكل گرفت. در هيئت امنايي كه اين سازمان زير نظر آن تشكيل شد حتي وزير آموزش و پرورش جزو آن نبود. اهداف خاص،‌هدايت براساس آن اهداف،‌همراه با جدايي كامل از نظام آموزش عمومي كشور و مختلط بودن از جمله اين اهداف بود. با پيروزي انقلاب اسلامي اين مجموعه براي مدتي تعطيل شد و پس از آن با همت و روشن‌بيني حجت‌الاسلام دكتر اژه‌اي اين سازمان در تشكيلاتي جديد باز تعريف و احياء گرديد و در راستاي اهداف نظام جهموري اسلامي به فعاليت خود ادامه داد و طبق استانداردهاي مشخص و كارشناسي در مراكز استان‌ها گسترش يافت و مراكز آموزشي آن به موفق‌ترين الگوهاي آموزشي و تربيتي براي ساير مراكز آموزش عمومي كشور گرديد. پرورش نسل جديدي از نخبگان ايران اسلامي موجب معرفي آموزش و پرورش نظام جمهوري اسلامي به دنيا و دانش‌آموزان آن در المپيادهاي جهاني و جشنواره‌هاي علمي موجب اهتزار پرچم و نام ايران اسلامي شد. 

نقش سمپاد و شخصيت مؤثر حجت‌الاسلام دكتر جواد اژه‌اي در حفظ و پرورش استعدادهاي برتر و نهفته در جامعه ايران بر كساني كه با آموزش و پرورش آشنايي دارند، كاملاً آشكار است. با روي كار آمدن دولت نهم، با نگرش سطحي و محدودي كه بر آموزش و پرورش حاكم شد، اگرچه اين مدارس تعطيل نشدند اما با تصميمات عجولانه و غيرعاقلانه اين مراكز را به پايين‌ترين سطح عملكردي ممكن رساندند و عملاً آنها را در مشكلات موجود آموزش و پرورش حل نموده و از خاصيت انداختند. ابتدا شخصيت ارزنده ديني و علمي كشور، حجت‌الاسلام دكتر جواد اژه‌اي را بركنار كرده و بسياري از امكانات از جمله ساختمان‌ها، تجهيزات آزمايشگاهي و علمي مراكز سمپاد به مدارس عادي منتقل شدند، يا از بين رفته و يا در انبارها خاك خوردند. 

در بسياري از موارد مديران ضعيف و با گرايشات جناحي بر اين مراكز نصب شدند. مراكزي كه زماني انتخاب مديران آن غالباً براساس شايسته سالاري و بدون توجه به گرايشات جناحي با نظر مستقيم رئيس سمپاد انتخاب مي‌شد. تعيين مديران مراكز آموزشي آن در چنبره بازي‌هاي فرسايشي جناحي صورت گرفته و به پايين‌ترين سطح رسيد. مسابقات سراسري قرآن سمپاد تعطيل شد. جلسات همفكري و هماهنگي مديران مدارس سمپاد در كشور كه بصورت سراسري و سالانه تشكيل مي‌گرديد و يكي از فرصت‌هاي طلايي براي انتقال تجارب مراكز بود، منحل گرديد. سازماني كه كمترين هزينه را بر دوش دولت و آموزش عمومي كشور داشت و بيشترين سود و فايده را به آن مي‌رساند به سازماني نحيف و ضعيف تبديل شد. سازماني با مراكزي خودكفا از نظر مالي تبديل به سازماني شد كه براي تأمين نيازهاي ساده‌اش، دستش به بودجه عمومي كشور دراز شد. امروز آنچه در مورد اين سازمان مي‌توان گفت اين است كه مسئولان و دبيران سمپادي به گذشته اين مراكز مي‌بالند و بر آنچه امروز مي‌بينند افسوي و حسرت مي‌خورند. 

با روي كار آمدن دولت جديد و مديريت آقاي فاني بر وزارت آموزش و پرورش بارقه اميدي پيدا شد. انتخاب درست و مدبرانه دكتر شجاعي به عنوان مدير سمپاد اميدواري را بيشتر كرد. دكتر شجاعي كه خود از مديران مدارس در زمان دكتر اژه‌اي بود و از يايين‌ترين سطوح سازمان رشد كرده به اين سمت انتخاب شده است اميد بازگشت به دوران طلايي مدارس سمپاد را به دبيران و دانش‌آموزان و خانواده‌هاي اين مجموعه مفيد نويد مي‌دهد. 

اگرچه مديريت جديد سمپاد با مشكلات متعدد و بزرگي روبروست ولي اميد مي‌رود با حمايت همه دلسوزان آموزش و پرورش، اين معضلات از سر راه برداشته شوند. 

نگارنده اگرچه بازنشسته شده‌ام ولي به دليل حضور ده ساله در مراكز سمپاد پيشنهاداتي را به مسئولان تقديم مي‌كنم: 

1 - فرستادن بازرساني امين به استان‌ها و بررسي و مطالعه از شرايط علمي، پرورشي و تجهيزات موجود و نحوه اداره اين مراكز در شرايط حاضر و در يك كلام ارزشيابي مجدد از اين مراكز 

2 - احياي مسابقات سراسري قرآن دانش آموزان سمپاد كه نقش مهمي در تقويت فضاي تربيتي اين مراكز دارد. 

3 - احياي مجدد گردهمايي سالانه سراسري مديران مراكز سمپاد 

4 - فراهم نمودن استقلال نسبي سمپاد همچون سازمان آموزش و پرورش استثنايي كه پيش شرط بازگشت سمپاد به دوران باشكوه گذشته قبل از ادغام است. 

5 - انتشار مجدد فصلنامه استعدادهاي درخشان و فعال نمودن وب گاه اين سازمان براي تقويت ارتباطات علمي و پرورشي. 

6 - برگزاري آزمون انتخابي ورودي به مراكز سمپاد بصورت متمركز تا حداقل دست افرادي كه براحتي سوءاستفاده كرده و فرزندان خود را به اين مراكز وارد مي‌كردند، كوتاه شود.

اگرچه فعلاً قصد وارد شدن به موضوع جزيي سمپاد در خوزستان را نداشتم. ولي بدليل اينكه اينجانب به مدت 10 سال در مراكز سمپاد اهواز و سرپرستي سازمان استعدادهاي درخشان در خوزستان فعاليت داشتم و با شرايط فعلي اين مراكز درحال حاضر آشنايي دارم و از طرفي به عنوان رئيس انجمن اولياء و مربيان مركز فرزانگان اهواز نيز با اين مراكز در ارتباط هستم وظيفه خود مي‌دانم چند نكته در خصوص اين مراكز در اهواز نيز تقديم كنم. 

آقاي دكتر شجاعي، اگرچه مراكز اهواز از تصميمات نادرست در هشت سالي كه گذشت نيز ضربات سنگين خورده‌اند ولي واقعيتي را كه نمي‌شود كتمان كرد اين است كه اگر انتخاب مديران مراكز بدون توجه به شايستگي‌هاي مورد نظر هم صورت گرفته باشد، اين آسيب‌ها مضاعف شده‌اند. مركز شهيد بهشتي اهواز در طي 2 سال، سه مدير عوض كرده است و هم اينك با سرپرستي اداره مي‌شود. مدرسه‌اي با خزانه‌اي خالي كه اموال آن درحال حيف و ميل شدن هستند و همه اين مشكلات توسط فردي ضعيف كه عنوان كارشناس سمپاد در اداره كل آموزش و پرورش خوزستان به خود دارد، درحال وقوع است. مديريت ضعيف اين فرد كه با حمايت برون سازماني توانسته است در اين مسئوليت بماند آنچنان آشكار شده بود كه با وجود فشارهاي بيروني، مديريت قبلي آموزش و پرورش خوزستان مجبور شد اين فرد را از مركز شهيد بهشتي برداشته و در اداره كل آموزش و پرورش، بعنوان كارشناس سمپاد منصوب نمايد تا شايد مركز شهيد بهشتي پسرانه را از روند نابودي نجات دهنده ولي متأسفانه دخالت‌ها در مراكز سمپاد خوزستان شكل بدتري به خود گرفت. فرستادن بازرسي امين به اهواز و بررسي اقداماتي كه در اين مراكز صورت گرفته، شما را با دهها فقره اقدامات و سوءاستفاده‌ها در اين مراكز آشنا خواهد كرد. وضعيتي كه حداقل مركز شهيد بهشتي را در آستانه يك انفجار قرار داده است. اميد است قبل از شروع سال تحصيلي و انتخاب دبيران، فكري براي اين مركز نموده، قبل از اينكه فرصت‌ها را از دست بدهد. با اميد موفقيت.