ترامپ، کلینتون، برجام

     

با توجه به فاصله چندماهه‌ای که بین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و ایران وجود دارد، هرگونه موضع‌گیری مؤثر نامزد پیروز انتخابات آمریکا بر له یا علیه برجام، تأثیر مستقیم بر تثبیت و یا تزلزل مواضع انتخاباتی آقای روحانی خواهد گذاشت.

کسانی که اخبار رقابت انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری آمریکا را دنبال می‌کنند، از توجه ویژه طرفین به موضوع مذاکرات هسته‌ای با ایران (برجام) آگاه هستند. از یک‌سو دونالد ترامپ از حزب جمهوری خواه، مذاکره با ایران را از اساس نفی کرده و ادعا می نماید که در صورت کسب مقام ریاست جمهوری، تمامی تعهدات آمریکا در برجام را مردود شمرده و یکجانبه فسخ خواهد نمود. در سوی دیگر اما کلینتون نقد جدی بر آن را وارد ندانسته و تنها از کنترل سخت گیرانه تر بر ایران سخن می گوید. 

او به عنوان وزیر امورخارجه سابق اوباما، این را به خوبی می داند که توافقنامه نهایی مذاکرات هسته ای، توافقی صرف بین ایران و آمریکا نیست. بلکه سند حقوقی بین المللی است که در چهارچوب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، شش قطعنامه پیش از آن علیه برنامه اتمی ایران را باطل نموده و موجب مختومه شدن پرونده ابعاد نظامی احتمالی (PMD) گردیده است.

ترامپ از آن دسته سیاستمداران سوار بر موج پوپولیسم است که در شرایط خاص سیاسی، مطالبات بخش ویژه ای از جامعه را به سود خود، کانالیزه کرده و از هیچ تلاشی برای رسیدن به اهداف انتخاباتی فروگذار نیستند. رفتار انتخاباتی او تابه‌حال به لحاظ تناقض‌های موجود، علاوه بر انشقاقی که در صفوف حزب جمهوری خواه ایجاد نموده، انعکاسی از واقعیات سیاست داخلی و خارجی آمریکا نیست، و هر چه پیش رفته ناگزیر از تعدیل و یا برگشت از برخی مواضع گردیده است. لذا به نظر می رسد نبایست بابت سخنان کاندیداهای ریاست جمهوری آینده آمریکا که به وضوح کارکرد انتخاباتی و تهییج افکار عمومی دارند، نگرانی تازه ای وجود داشته باشد.

اگر دغدغه‌ای قابل‌طرح است بیش از هر چیز می‌تواند ناشی از تأکید ویژه دولت یازدهم بر مذاکرات هسته‌ای، به‌عنوان محور اقدامات دولت و گل سرسبد دستاوردهای آن باشد. این تأکید بسیار، در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده هم‌زمان نقطه قوت و نقطه‌ضعف آقای روحانی بوده و به‌طور جدی مورد بهره‌برداری رقبا قرار می گیرد. هرچند انتقاد به برجام و عدم حصول نتایج مثبتی که وعده داده می شد با شدت و ضعف در یک سال گذشته در جریان بوده است. ولی باید در نظر داشت که رأی‌دهندگان ایرانی، در یوم‌الحساب انتخابات، انتظار دارند نتایج ملموس اقتصادی و اجتماعی آن را در زندگی خود مشاهده نمایند.

نتیجه اینکه با توجه به فاصله چندماهه‌ای که بین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و ایران وجود دارد، هرگونه موضع‌گیری مؤثر نامزد پیروز انتخابات آمریکا بر له یا علیه برجام، تأثیر مستقیم بر تثبیت و یا تزلزل مواضع انتخاباتی آقای روحانی خواهد گذاشت. در این کارزار، نقش گروه‌های سیاسی و تبلیغاتی و استراتژی‌های انتخاباتی بسیار تعیین‌کننده است. عملکرد اینان تاکنون نقاط ضعف بسیاری داشته که در صورت فرارسیدن امواج ناموافق از نتیجه انتخابات آمریکا، می‌تواند ناامیدی‌های فراوانی برای دولت تدبیر و امید در انتخابات ریاست جمهوری بیافریند.