تحول در روستاهای استان خوزستان با ایجاد سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی

شوشان ـ  نوید قائدی :

حدود 25 درصد یعنی حدود یک میلیون و پانصد و بیست هزار نفر جمعیت استان خوزستان در روستاها سکونت دارند.بسیاری از روستاهای خوزستان به دلیل پراکندگی و شرایط خاص جغرافیایی، از دسترسی مناسبی به خدمات عمومی و رفاهی برخوردار نیستند و مجبور هستند برای امور مختلف درمانی،آموزشی، اقتصادی و ... به شهرهای نزدیک همجوار مراجعه نمایند.اما متاسفانه نبود یا عدم وجود سیستم های حمل و نقل عمومی بهینه و ایمن یکی از مشکلات بزرگ ساختاری روستاهای استان خوزستان است.
برای رفع این مشکل اساسی می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق درون‌استانی از طریق دهیاری روستاها چنین سیستم ارتباطی را ایجاد و مسئولیت حفظ و نگهداری وسیله نقلیه مناسب که می‌تواند باتوجه‌به ظرفیت جابه‌جایی روستا از یک ون یا مینی‌بوس تشکیل شده است را به دهیاری واگذار کرد و بخشداری بخش و در نهایت فرمانداری شهرستان بر این سیستم نظارت داشته باشد. برای انجام این مهم تأمین اعتبار خرید می‌تواند از طرق مختلف مانند اعتبارهای اختصاص‌داده‌شده، یا مسئولیت اجتماعی شرکت‌های منطقه یا دریافت تسهیلات بانکی و... تأمین شود.
اجرای این طرح جامع می‌تواند محاسن عمده‌ای را برای رسیدن به توسعه پایدار روستاها و بخش‌ها داشته باشد که به‌صورت مصداقی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد. روستاییان و ساکنان مناطق کم‌برخوردار برای انجام امور اداری، خرید، دسترسی به مراکز درمانی و مراکز آموزشی در شهرهای نزدیک، دسترسی بهتر و ارزان‌تری پیدا می‌کنند. این طرح به‌ویژه برای روستاهای دورافتاده، پیوند آن‌ها با مراکز شهری را تقویت کرده و از احساس محرومیت و انزوا می‌کاهد. وجود سرویس‌های منظم و قانونی، به‌ویژه برای زنان، سالمندان و دانش‌آموزان، امنیت و آرامش خاطر بیشتری در سفر ایجاد می‌کند و موجب کاهش تصادفات جاده‌ای خواهد شد. رفت‌وآمد آسان‌تر به شهرها، ارتباطات خانوادگی و اجتماعی ساکنان روستاها را نیز تسهیل و موجب پایداری در روستاها و کاهش میل مهاجرت خواهد شد و امکان توسعه گردشگری راحت‌تر هم فراهم می‌شود.
همچنین وابستگی به خودروهای شخصی و استفاده از تاکسی‌های گران‌قیمت بین‌شهری کاهش‌یافته و این امر موجب صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌های سفر خانوارها می‌شود. راه‌اندازی و نگهداری این سیستم می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی در خود روستاها ایجاد کند. دسترسی آسان‌تر می‌تواند انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف مانند اقامتگاه‌های بوم‌گردی، صنایع‌دستی و واحدهای تولیدی کوچک در روستاها باشد.
با کاهش تردد خودروهای شخصی انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای کاهش می‌یابد. در جاده‌های منتهی به شهرهای بزرگ مانند اهواز، آبادان، خرمشهر و دزفول، از حجم ترافیک کاسته می‌شود. استفاده از وسایل نقلیه عمومی به‌ازای هر مسافر، مصرف سوخت بسیار کمتری دارد. با تجمیع مسافران در خودروهای استاندارد و با رانندگان حرفه‌ای، احتمال وقوع تصادفات جاده‌ای کاهش می‌یابد. این طرح می‌تواند جایگزین مناسبی برای خودروهای شخصی فاقد مجوز و غیراستاندارد که به‌صورت غیرقانونی مسافرکشی می‌کنند باشد و نظم بیشتری به حوزه حمل‌ونقل بین‌شهری ببخشد.
در نهایت ایجاد سیستم حمل‌ونقل عمومی توسط دهیاری‌های خوزستان، تنها یک پروژه جابه‌جایی مسافر نیست، بلکه یک ابزار قدرتمند برای توسعه همه‌جانبه، کاهش فقر، افزایش عدالت اجتماعی و حفاظت از محیط‌زیست است. موفقیت این طرح مستلزم مطالعه دقیق نیازها، تأمین ناوگان مناسب، تعیین مسیرهای بهینه و پشتیبانی مالی و فنی از دهیاری‌ها خواهد بود. در صورت اجرای صحیح، می‌تواند تحولی مثبت در زندگی روستاییان استان خوزستان ایجاد کند.