ساختمان سه‌گوش؛ یادگار فرهنگ و فراموشی زمان

شوشان - منوچهر برون :
در قلب اهواز، جایی در گوشه‌ی فلکه مولوی، بنایی قد کشیده که در حافظه‌ی جمعی مردم این دیار با نامی ساده اما پر رمز و راز شناخته می‌شود: ساختمان سه‌گوش. بنایی که روزگاری دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه شهید چمران بود و صدای قدم‌های دانشجویانی را در خود می‌پیچاند که بعدها هر یک، معلم، پژوهشگر یا استاد دانشگاه شدند. ساختمانی که نه فقط دیوار و پنجره، بلکه خاطره‌ای زنده از تاریخ معاصر فرهنگ و آموزش خوزستان است.
این ساختمان در دوره پهلوی اول بنا شد؛ هم‌دوره با ساختمان بانک ملی و ایستگاه راه‌آهن اهواز. این دوره، دوره‌ای بود که معماری مدرن با نشانه‌های سنتی درهم آمیخت و بناهایی خلق شد که هم استحکام داشتند و هم روح زمانه را بازتاب می‌دادند. سه‌گوش بودن این ساختمان، علاوه بر زیبایی، نمادی از تمایز و هویت معماری در دل شهری گرم و پرهیاهوست.

برای سالیان، این ساختمان جایگاه دانشکده ادبیات دانشگاه شهید چمران بود. جایی که جوانان جویای علم و ادب، در کلاس‌های ساده اما پرشور آن درس خواندند. استادان بزرگی در این مکان به تربیت نسل‌های تازه پرداختند. از این رو، ساختمان سه‌گوش تنها یک بنا نیست؛ بلکه خاطره‌ای جمعی و میراثی فرهنگی است که در ذهن هزاران دانش‌آموخته جاودانه مانده است.
اما امروز، این بنای پرشکوه و تاریخی، رها شده و بی‌سرپرست مانده است. گویی فراموشی، آهسته بر دیوارهایش نشسته و گرد غربت بر پنجره‌هایش جا خوش کرده است. در حالی که می‌توانست همچنان مأمنی برای فرهنگ و هنر باشد، اکنون تنها به تندیسی خاموش بدل شده که رهگذران با نگاهی گذرا از کنار آن می‌گذرند.
این ساختمان ظرفیت‌های بزرگی در خود دارد. می‌توان آن را به موزه‌ی فرهنگ و ادب خوزستان بدل ساخت، تا آثار نویسندگان، شاعران و پژوهشگران این سرزمین در آن گردآوری شود. یا می‌تواند به خانه‌ی هنرمندان و پژوهشگران تبدیل شود، محفلی زنده که دوباره زندگی در دیوارهای سه‌گوش جاری شود. چنین طرح‌هایی نه تنها به حفظ میراث فرهنگی کمک می‌کند، بلکه شهر را از بی‌هویتی معماری و کمبود فضاهای فرهنگی نجات می‌دهد.
ساختمان سه‌گوش تنها یک بنا نیست، بلکه آیینه‌ای است از حافظه‌ی فرهنگی اهواز. فراموش کردن آن، فراموش کردن بخشی از تاریخ این شهر است. اکنون زمان آن رسیده که این یادگار ارزشمند، از غبار تنهایی رها شود و بار دیگر به زندگی بازگردد؛ نه در قالب یک ساختمان خاموش، بلکه به‌عنوان مرکز پویایی فرهنگ، هنر و اندیشه.