واکاوی جنگ ایران و عراق

شوشان ـ دکتر فتح اله دهقان /دانش آموخته جغرافیای سیاسی 

پرداختن به جنگ ایران وعراق بدون بررسی تاریخی روابط ایران با همسایه غربی ابتر است. 
در چند سده گذشته ایران بیشترین مشکلات را در غرب کشور داشته است.
دردوران امپراتوری عثمانی جنگهای متعددی میان دو کشور به وقوع پیوست ،دردورانهای ضعف ایران عثمانیها دست برتر را داشتند.
با ظهور سردارانی چون نادر طلیعه پیروزی نمایان واضمحلال دشمن مسجل می گشت.
در دوران حاکمیت حسن البکر ،ایران به حمایت از کردها به رهبری ملا مصطفی بارزانی پرداخت وعرصه بر حکومت چنان تنگ شد که متوصل به بومدین رئیس جمهور فقید الجزایر شدند وبا وساطت ایشان عراق حاکمیت ایران بر اروند رود را پذیرفت و خط تالوگ به عنوان مرز آبی دو کشور طی قرار داد ۱۹۷۵ الجزایر پذیرفته شد ،ایران نیز دست از حمایت کردها برداشت. 
البته ایران وعراق همواره وبه طور متناوب تنشهای را تجربه می کرد ،اما توسط ابرقدرتها اوضاع کنترل میشد وبه جنگ تمام عیار تبدیل نمی شد .
با وقوع انقلاب در ایران دوستی  ایران با غرب به دشمنی تبدیل وفضای بین الملل برعلیه ایران رقم خورد.
عراق که از هم‌پیمانان شوروی بود واز حمایت کامل این کشور  و  بلوک شرق برخوردار بود ،فرصت را غنیمت شمرد وبه ایران حمله کرد .
چکیده متنم:
اختلافات تاریخی ،عدم رضایت عراق از قرارداد الجزایر، شکل گیری فضای بین المللی علیه ایران ،تضعیف بنیه نظامی ایران بر اثر تصفیه عمرا و فرماندهان ارتش و...... زمینه را بر ای حمله  صدام به ایران فراهم نمود .
با ورود مردم ایران به صحنه ، پایمردی عامه ایرانیان ،از خود گذشتگی نیروهای مسلح و.....ورق برگشت .علی رغم اینکه خسارات زیادی به کشور وارد شد ،بدون از دست دادن یک وجب از خاک ایران جنگ پایان یافت ،شایسته است این واقعه مهم تجربه ای برای نسل کنونی وایندگان باشد تا در دام رقبا وقدرتهای جهانی نیفتند وکشور  درگیر جنگی دیگر نشود.