فلاکت روی گنج / خوزستان اول شد، اما در صف رنج و بی‌ توجهی

ابعاد نگران کننده شاخص فلاکت در جنوب غرب کشور/ خوزستان چگونه به اینجا رسید؟

از آمار سازی مدیریتی تا واقعیت های تلخ اجتماعی در خوزستان امروز/ فلاکت نگری به جای ویژه نگری خوزستان !

شوشان - سمیه غافلی :

درحالی که سال‌ها از طرح شعارهایی نظیر، *توسعه پایدار خوزستان*، *اولویت در سرمایه‌گذاری جنوب غرب کشور* و *جهش صنعتی در مرزهای اقتصادی* می‌گذرد، اما واقعیت آماری منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، نشان می‌دهد خوزستان نه‌تنها از این شعارها سهمی نبرده، بلکه اکنون در صدر جدول فلاکت اقتصادی کشور ایستاده است.

براساس تازه‌ترین گزارش مرکز آمار، خوزستان با نرخ تورم ۳۵.۶ درصدی و بیکاری ۱۱ درصدی در بهار ۱۴۰۴، به شاخص فلاکت ۴۶.۶ رسیده و از میان تمام استان‌های کشور، در رتبه اول قرار گرفته است. این در حالی است که همین استان در پایان سال گذشته در رتبه پنجم قرار داشت و جهش سریع آن به صدر این جدول، نه فقط یک هشدار، بلکه علامتی از وخامت وضع معیشتی و سیاست‌گذاری‌های شکست‌خورده در سطح استان و کشور است.

*شاخص فلاکت که ترکیبی از نرخ بیکاری و تورم است، یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی‌ست که مستقیماً وضعیت زندگی مردم را توصیف می‌کند. از همین رو، قرار گرفتن استانی مانند خوزستان ،با سابقه‌ی استراتژیک در حوزه‌های نفت، گاز، آب، صنعت و کشاورزی در صدر این فهرست، نمی‌تواند صرفاً به عوامل اقتصادی محدود شود؛ بلکه باید در سایه‌ی نوع نگاه مدیریتی، سیاست‌گذاری نامتوازن و بی‌توجهی مزمن به ظرفیت‌های بومی تفسیر شود.*

از نگاه کارشناسان، یکی از علل اصلی جهش شاخص فلاکت در خوزستان، رکود مزمن صنایع مادر، بی‌توجهی به اشتغال‌زایی پایدار، پروژه‌های ناتمام زیرساختی، و عدم دسترسی منصفانه مردم به مواهب منطقه‌ای است. افزایش هزینه‌های زندگی در کنار ضعف خدمات درمانی، آموزشی و رفاهی، تنها بخشی از تأثیرات ملموس این شاخص بر زندگی روزمره شهروندان خوزستانی است.

این آمار زمانی تلخ‌تر می‌شود که بدانیم استان‌هایی چون خراسان جنوبی، یزد و زنجان کمترین شاخص فلاکت را ثبت کرده‌اند؛ مقایسه‌ای که نشان می‌دهد شکاف توسعه‌ای در کشور نه‌تنها وجود دارد، بلکه در حال افزایش است.

*نکته قابل تأمل آن است که خوزستان با وجود قرار داشتن در فهرست اولویت‌های ملی در بسیاری از اسناد بالادستی، عملاً در تخصیص منابع، توجه رسانه‌ای و تصمیم‌گیری‌های کلان، در حاشیه نگه داشته شده است.*
اگرچه بارها از *ویژه‌نگری به خوزستان* سخن گفته شده، اما در عمل نتیجه‌ آن چیزی نبوده جز ،*فلاکت ویژه* که اکنون با عدد ۴۶.۶ سند خورده است.

در شرایطی که این استان با بحران‌های متعدد زیست‌محیطی، تنش آبی، مهاجرت معکوس و فرسایش زیرساخت‌ها نیز دست و پنجه نرم می‌کند، صدرنشینی در شاخص فلاکت نه یک عدد خشک آماری، بلکه زنگ خطری اجتماعی و امنیتی برای کشور است.

در نهایت، اگر قرار است خوزستان از صدر فلاکت به رتبه‌ای در شأن ظرفیت‌هایش بازگردد، نیاز به بازتعریف فوری سیاست‌های منطقه‌ای، حمایت هدفمند از صنایع بومی، تقویت اشتغال و اصلاح ساختار توزیع بودجه دارد؛ وگرنه باید پذیرفت که اول شدن خوزستان در فلاکت، حاصل یک روند طبیعی نیست؛ بلکه نتیجه یک بی‌عدالتی مدیریتی مستمر است.