خوزستان؛ سرزمین ظرفیت‌های پنهان

شوشان - منوچهر برون :

خوزستان، این خاکِ گرم و کهن، در زیر آفتاب تند جنوب و در دل رودی به نام کارون، قرن‌هاست که ایستاده، بی‌ادعا و پرتوان. دیاری که بیش از آن‌چه دیده می‌شود، در خود پنهان دارد؛ ظرفیت‌هایی که اگر دست روزگار و تدبیر زمانه یاری‌شان کند، می‌توانند نه‌فقط جنوب ایران که جان و جریان توسعه کشور را دگرگون سازند.

در گستره‌ دشت‌های وسیعش، کشاورزی نفس می‌کشد؛ خاکی حاصلخیز و رودهایی که اگر درست مهار شوند، می‌توانند زایشگر تمدنی نوین در کشاورزی باشند. هر قطره‌ی این خاک، استعداد کاشت و برداشت دارد و هر فصل، توانایی تبدیل به فصلی زرین برای سفره‌های ایران را دارد. خوزستان گندم دارد، نیشکر دارد، خرما دارد، اما بیش از آن، تشنه‌ نگاهی جامع و برنامه‌ای کلان است.

در دل زمینش نفت می‌جوشد و در گوشه‌ گوشه‌اش صنایع ریز و درشت تنیده‌اند، از فولاد گرفته تا پتروشیمی. اما صنعت در خوزستان، همچون رودخانه‌ای‌ست که گاه در بستر بی‌تدبیری می‌خشکد و گاه در تلاطم تصمیم‌های مقطعی، از مسیر خود منحرف می‌شود. خوزستان ظرفیت دارد تا به قطب صنعتی منطقه بدل شود، اگر به جای خام‌فروشی، راه بر پالایش و فناوری گشوده شود.

این سرزمین همچنین گره‌گاهی‌ست برای حمل‌ونقل و ترانزیت؛ ریل و جاده و بندر و فرودگاه، همه از خوزستان می‌گذرند، اما خسته از ناتمام‌ماندن طرح‌ها، در انتظارند تا کسی باورشان کند. می‌توان از این‌جا به آب‌های آزاد رسید، به بازارهای عراق، به جاده‌های غربی ایران، به تپش‌های اقتصادی خاورمیانه. ولی هنوز نقشه‌راه روشنی برای بهره‌برداری از این موقعیت بی‌بدیل ترسیم نشده است.

خوزستان نه‌فقط از نظر منابع طبیعی و موقعیت ژئوپولیتیک، که از نگاه نیروی انسانی نیز سرشار است. جوانانی دارد که باهوش‌اند، پرتلاش‌اند، اما بسیاری‌شان یا کوچ می‌کنند یا در انزوای فرصت‌ها فراموش می‌شوند. اگر این سرمایه انسانی با سرمایه‌گذاری در آموزش، فناوری و تولید همراه شود، خوزستان می‌تواند چهره‌ی فردای ایران باشد.

باور کنیم که خوزستان تنها رنج‌ها و بحران‌ها نیست؛ این سرزمین، ذخیره‌گاه فرصت‌هایی است که اگر دیده شوند، اگر شنیده شوند، می‌توانند آینده‌ای روشن برای ایران رقم بزنند. آن‌چه لازم است، نه فقط نگاهی از سر وظیفه، که دلسوزی عمیق و مشارکتی سازنده است. خوزستان منتظر نیست؛ خوزستان آماده است، به شرط آن‌که صدایش را بشنویم.