شهر، آزمون تدبیرهای کوچک

شوشان ـ منوچهر برون :

شهر، پیش از آن‌که با پروژه‌های بزرگ شناخته شود، با جزئیات زندگی روزمره شهروندان معنا پیدا می‌کند؛ همان جزئیاتی که اگر نادیده گرفته شوند، اعتماد عمومی را فرسوده و صبر مردم را لبریز می‌کنند. اهواز نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ شهری که شهروندانش هر روز، نه در گزارش‌ها و وعده‌ها، بلکه در خیابان‌ها و پشت فرمان خودروهایشان، مدیریت شهری را قضاوت می‌کنند.

یکی از شهروندان که فرزندش دانشجوست و هر روز مسیر شرق تا غرب اهواز را برای رسیدن به محل کار و دانشگاه طی می‌کند، از طرح پل شهدای غزه سخن می‌گوید؛ طرحی که در اصل، ایده‌ای مناسب برای کاهش بار ترافیکی بوده است. اما نبود یک راه ارتباطی ساده که بلوار جمهوری را از زیر پل تازه‌تأسیس به پل شهید هاشمی متصل کند، باعث شده محدوده اطراف پل شهدای غزه به گره‌ای کور در ترافیک شهری تبدیل شود. نتیجه این نقص، اتلاف وقت شهروندان، فرسایش اعصاب و هزینه‌ای پنهان است که هر روز از جیب مردم پرداخت می‌شود.

در سوی دیگر شهر، شهروندی که خودروی او به دلیل خرابی جلوبندی آسیب دیده، به مسأله‌ای ساده اما آزاردهنده اشاره می‌کند: از پیچ میدان تا پل سخیریه، آسفالت خیابان مدت‌هاست که کنده شده و سوراخ‌های متعدد آن، به حال خود رها شده‌اند. گویا قرار بوده تعمیر انجام شود، اما زمان، بی‌آنکه خبری از ترمیم باشد، گذشته است. این تأخیر، نه تنها به خودروهای عبوری آسیب می‌زند، بلکه حس بی‌توجهی به حقوق شهروندی را در ذهن مردم تقویت می‌کند.

این‌ها پروژه‌های عظیم و پرهزینه نیستند؛ کارهای کوچک اما اثرگذارند. مسائلی که با اندکی تدبیر، هماهنگی و پیگیری می‌توانند در زمانی کوتاه حل شوند، اما وقتی به تعویق می‌افتند، به گره‌های روانی و اجتماعی تبدیل می‌شوند. شهروندان انتظار ندارند همه مشکلات یک‌شبه حل شود، اما انتظار دارند آنچه حل‌شدنی است، معطل نماند.

مدیریت شهری، بیش از آن‌که در افتتاح پل‌ها و طرح‌های بزرگ معنا پیدا کند، در توجه به همین جزئیات سنجیده می‌شود. راه‌های نیمه‌کاره، آسفالت‌های رهاشده و تصمیم‌هایی که پیوست اجرایی ندارند، سرمایه اجتماعی شهر را آرام‌آرام فرسوده می‌کنند. در مقابل، حل همین مسائل کوچک، می‌تواند حس اعتماد، رضایت و همراهی مردم را تقویت کند.

اهواز، شهری زنده با مردمی صبور است؛ اما صبر نیز حدی دارد. اگر مدیران شهری بخواهند زمان شهروندان هدر نرود و خودروهایشان قربانی بی‌برنامگی نشود، باید از همین نقطه‌ها آغاز کنند.
شهر با تدبیرهای بزرگ ساخته نمی‌شود؛
با توجه به همین تدبیرهای کوچک جان می‌گیرد.