چنین روزی چه اتفاقاتی افتاده بود؟

مناسبت های مهم تقویم امروز جمعه مورخ ۱۲ مهر ماه به شرح ذیل است:

هجرت حضرت امام خمینی(ره) از عراق به کویت تحت فشار رژیم بعثی عراق
پس از تبعید امام خمینی(ره) به نجف، ایشان باز هم فریادهای حق‏طلبانه و ظلم‏ستیز خود را علیه رژیم، از طریق سخنرانی، ارسال پیام‏های کتبی و شفاهی به گوش ملت ایران می‏رساندند و بدین وسیله ماهیت بیدادگری و فساد و وابستگی رژیم را افشا و آشکار می‏ساختند.

امام در حوزه علمیه نجف به تدریس فلسفه سیاسی حکومت اسلامی، تحت عنوان ولایت فقیه، همراه با دروس فقه و اصول پرداختند و شاگردانی برجسته و هم‏فکر تربیت کردند. ثمره مجموعه این فعالیت‏ها، باعث آگاهی و رشد سیاسی روزافزون همه اقشار، اعم از تحصیل‏کرده‏ها، روحانیان، بازاری‏ها، شهری‏ها، روستایی‏ها و... گردید.

از این رو، رژیم طاغوتی ایران، با اعزام هیئتی به بغداد و مذاکره با مقامات عراقی، خواهان ایجاد محدودیت برای امام بود. تا آنجا که منزل ایشان در نجف، در دوم مهر ۱۳۵۷ ش توسط نیروهای امنیتی عراق محاصره شد و رفت و آمدها، محدود و کنترل گردید. پس از این که دولت بعثی عراق، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی را از فعالیت‏های سیاسی و مذهبی بر ضد رژیم شاه در کشور عراق منع کرد، ایشان نجف را به قصد اقامت در کشور کویت ترک نمود.اما دولت کویت برای حفظ روابط خود با رژیم شاه از ورود امام به این کشور جلوگیری کرد. بنابراین امام پس از توقفی کوتاه در مرز بصره، به بغداد رفته و روز دیگر عازم پاریس شدند.

• آغاز عملیات "ظفر ۲" در منطقه کرکوک عراق توسط سپاه
عملیات ظفر ۲، در تاریخ دوازدهم مهر ۱۳۶۶ش، با رمز مبارک لبیک یا حسین(ع)، در منطقه عملیاتی شهر کِفری در استان کرکوک عراق، به منظور پاسخگویی به شرارت‏های رژیم بعث عراق در بمباران شیمیایی و ویران ساختن روستاهای کردنشین استان‏های شمالی عراق و نیز با هدف انهدام تأسیسات نظامی و اقتصادی عراق آغاز گردید.

رزمندگان تحت امر قرارگاه رمضان، متشکل از نیروی زمینی سپاه و لشکر ۹ بدر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در نخستین ساعات عملیات، ارتفاعات مهم منطقه را به تصرف خود درآوردند و نیروهای دشمن را متلاشی نمودند. رزمندگان لشکر ۹ بدر با یک مانور پرتحرک، پس از وارد آوردن تلفات و خسارات سنگین، قرارگاه‏های دشمن را تصرف کرده و جاده‏های مهم منطقه را به کنترل خود درآوردند. همچنین در این عملیات ضمن کشته و زخمی کردن بیش از پانصد تن از قوای بعث، ده‏ها دستگاه تانک و نفربر و سلاح‏های نیمه سنگین منهدم گردید.

• درگذشت استاد مرتضی خلج اسعدی محقق و مترجم معاصر
استاد مرتضی خلج اسعدی در سال ۱۳۳۱ ش در تهران به دنیا آمد و پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته مطالعات بین‏المللی از دانشگاه تهران، به کار تحقیق و ترجمه پرداخت. او همراه با کمیته تألیف و ترجمه ستاد انقلاب فرهنگی، به تألیف و تدوین دایرةالمعارفی در معرفی کشورهای مسلمان پرداخت. استاد خَلج اسعدی علاوه بر فعالیت در تدوین دایرةالمعارف جهان اسلام، در بسیاری از زمینه‏های دیگر همچون مقاله نویسی و ویرایش فعالیت می‏کرد. مرتضی خلج اسعدی پس از پایان دوره دکترای تاریخ و تمدن ملل مسلمان، به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت.

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در مرداد ۱۳۷۵ش در مراسمی از فعالیت‏های فرهنگی استاد خلج اسعدی قدردانی کرد. نگارش بیش از یکصد مقاله برای دایرةالمعارف تشیع و دانشنامه جهان اسلام و مجلات نشردانش، معارف حکمت، کیهان فرهنگی و آینه پژوهش، از دیگر خدمات علمی این محقق و مترجم معاصر می‏باشد. همچنین کتب بیت‏المقدس، جنگ‏های صلیبی، ایران، اسلام و تجدد و... از جمله آثار اوست. مرتضی خلج اسعدی در ۴۴ سالگی درگذشت.

• وفات ابوالقاسم طبرانی محدث مسلمان
ابوالقاسم سلیمان بن احمد بن ایوب لَخمی شامی در سال ۲۶۰ ق در طبریّه‏ی شام به دنیا آمد.این عالم مسلمان و دانشمند و محدث مشهور قرن چهارم هجری، برای کسب علوم دینی و جمع‏آوری احادیث به سرزمین‏های اسلامی سفر کرد و پس از ۳۳ سال تحقیق و مطالعه، به تدریس پرداخت و شاگردان بسیاری را تربیت کرد.

طبرانی سه مجموعه در باب علم حدیث نوشته که به نام‏های مُعجم کبیر، مُعجم وسط و مُعجم صغیر مشهورند. همچنین کتبِ تفسیر و دلائل النُّبُوَّه نیز از آثار طَبَرانی است. این دانشمند مسلمان سرانجام در سال ۳۶۰ ق در یکصد سالگی در اصفهان درگذشت.

رحلت فقیه بزرگ شیعه آقاضیاءالدین عراقی استاد بزرگ حوزه ‏ی‏ علمیه‏ ‏نجف
آقا ضیاءالدین عراقی از بزرگانِ علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری، در سال ۱۲۷۸ ق در قربه‏ی سلطان آباد اراک به دنیا آمد. او علوم مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت و سپس در نجف در محضر آقاسیدمحمد فشارکی حضور یافت.

آقاضیاء عراقی سپس در حلقه‏ی درس مدرسان ناموری همچون حاج میرزا حسین خلیلی، آخوندملامحمد کاظم خراسانی، شیخ الشریعه‏ی اصفهانی و علامه یزدی جای گرفت و فقیهی والا مقام، اصولی و محدث رجالی و از مراجع تقلید طراز اول عصر خویش گردید. آقاضیاء، پس از وفات آخوند خراسانی، حوزه‏ی درس خارج خود را تشکیل داد و بسیاری از شاگردان آخوند را به مجلس خود جذب کرد. از این پس، او مرجعیت یافت و به عنوان استاد مسلَّمِ اصول و مجدّد این عالم به حساب آمد.

وسعت مشرب وی سبب شد که مجلس درسش پذیرای طلاب فاضلی باشد و حوزه‏ی درس فقه و اصول او محل استفاده‏ی بزرگان قرار گیرد. در محضر آقاضیاءالدین عراقی عالمانی همچون حضرات آیات عظام سیدمحمدتقی خوانساری، سیدعبدالهادی شیرازی، سید ابوالقاسم خویى، سیدعلی یثربی کاشانی، شیخ محمدتقی آملی، شیخ محمدتقی بروجردی، میرزاهاشم آملی، سیدمحسن حکیم و شیخ عبدالنبی عراقی و بسیاری دیگر پرورش یافتند.

آقا ضیاءعراقی در لطافت بیان و روانی کلام، شیوه‏ی نگارش و حسن تحریر از دیگران امتیاز داشته است. کتاب مقالات الاصول و شرح تبصره‏ی علامه از آثار قلمی این شخصیت بزرگ می‏باشد. آقاضیاء در فقه نیز تألیفات دیگری دارد. وی در ذی‏قعده‏ی سال ۱۳۶۱ قمری در ۸۳ سالگی در نجف اشرف بدرود حیات گفت و در صحن شریف علوی مدفون گردید.

پرتاب نخستین قمر مصنوعی شوروی به فضا و آغاز عصر فضا
دانشمندان روس پس از مدت‏ها تحقیق و آزمایش، سرانجام موفق به ساخت اولین قمر مصنوعی خود شده و توانستند در روز چهارم اکتبر ۱۹۵۷م آن را به فضا پرتاب کنند.

بدین ترتیب عصر تسخیر فضا با وارد شدن ماهواره اسپوتنیک یک به مدار زمین آغاز شد. این ماهواره در طی نود و دو روز، یک هزار و چهارصد بار به دور کره زمین گردش کرد و برای نخستین بار، پیام‏های رادیویی را از فضا به زمین مخابره نمود. این قمر مصنوعی ۸۳ کیلوگرم وزن و ۸۵ سانتیمتر قطر داشت و مجهز به دو دستگاه فرستنده رادیویی بود.

روز استقلال کشور بلژیک از هلند
هنگامی که هلند در اواخر قرن شانزدهم میلادی مستقل شد، قسمت جنوبی خاک آن که تقریباً بلژیک امروزی را تشکیل می‏دهد، زیر سلطه اسپانیایى‏ها و بعد اتریشی‏ها بود. طی جنگ‏های ناپلئون، این منطقه به اشغال فرانسه درآمد و با شکست ناپلئون، با هلند به صورت یک قلمرو سلطنتی متحد شد ولی وحدت با هلند مورد توافق مردم بلژیک نبود.

هرچند مردم دو منطقه، وجوه مشترک فراوانی داشتند، ولی به علت تفاوت‏های مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و زبانی، مشکلات متعددی میان آنها بروز کرد. مردم بلژیک احساس می‏کردند که به صورت اتباع درجه دوم با آنها رفتار می‏شود. از این‏رو در سال ۱۸۳۰م طغیان مردم بلژیک علیه حکومت هلندی‏ها آغاز شد و به سرعت به صورت یک انقلاب تمام عیار درآمد. به دنبال آن، مردم بلژیک استقلال خود را در چهارم اکتبر ۱۸۳۰م اعلام کرده و با اعلام حکومت پادشاهی، قانون اساسی خود را تدوین نمودند. کشور پادشاهی بلژیک با بیش از ۳۰ هزار کیلومتر مربع وسعتْ در شمال غربی اروپا و در همسایگی هلند، آلمان، لوکزامبورگ و فرانسه واقع شده است. از جمعیت بیش از ۱۰ میلیونی بلژیک، اکثریت مسیحی و عمدتاً کاتولیک هستند.

پایتخت بلژیک، بروکسل و از شهرهای مهم آن آنتْوِرپ و گنت است. زبان رسمی مردم بلژیک، فرانسوی، هلندی و آلمانی است و ملیت بیش از ۹۰% آن‏ها بلژیکی از تیره‏های نژادی سفید است. واحد پول بلژیک یورو می‏باشد. که جای‏گزین فرانک شده است. ۲۱ ژوئیه سال‏روز رسمیت یافتن پادشاهی لئوپولد اول در سال ۱۸۳۱ روز ملی بلژیک نام گرفته است. نظام سیاسی بلژیک مشروطه سلطنتی فدرال با دو مجلس قانون‏گزاری است.

*تولد لویی لومْیِر فیلمساز، تهیه کننده و از مخترعان فرانسوی سینما
لویى لومْیِر، کارگردان و تهیه کننده معروف فرانسوی در چهارم اکتبر سال ۱۸۶۴م، در بزانْسون فرانسه به دنیا آمد. وی از جوانی وارد عرصه تئاتر شد و از آن پس با کمک برادرانش، دنباله تجارب مخترعانی هم‏چون ادیسون، در زمینه ساخت تصاویر متحرک را گرفت و پس از مدت‏ها تلاش، اولین برنامه نمایش سینماتوگراف را در سال ۱۸۹۴م در پاریس ترتیب داد.

لومیر پس از آن، تلاش خود را بر روی ساخت دستگاه فیلم‏برداری متمرکز کرد و در نهایت در سیزدهم فوریه ۱۸۹۵م این دستگاه را اختراع کرد و به این ترتیب هنر هفتم جهان به وجود آمد. وی سپس با این دستگاه ساده چند صحنه از وقایع روزمره و نمایش‏های کوتاه کمدی را فیلم‏برداری کرد و در روز ۲۸ دسامبر ۱۸۹۵م دریک سالن کوچک زیرزمینی در پاریس به معرض نمایش گذاشت. این نمایش با استقبال گسترده مردم مواجه شد و از این زمان، زمینه ایجاد سینما در اروپا و امریکا فراهم گردید.

لومْیِر در سال‏های بعد ده‏ها فیلم کوتاه و بلند ساخت که بشقاب‏های چرخنده، شترمرغ‏ها، ناهار گربه، دریای توفانی و غذای کودک از آن جمله است. آثار عمده لومیر، بیشتر مربوط به ضبط وقایع مستند و شوخی‏های ساده است. هم‏چنین اولین فیلم او، خروج کارگران از کارخانه‏های لومیر نام دارد. لویی لومیر سرانجام در سال ۱۹۴۸م در ۸۴ سالگی درگذشت، در حالی که در هنگام مرگ، صنعت سینما و فیلم‏برداری، نسبت به آغاز قرن بیستم پیشرفتی خیره کننده یافته بود.

آغاز جنگ کریمه در اروپا بین امپراتوری عثمانی و روسیه
به دنبال ضعف امپراتوری عثمانی و ترس از اعمال نفوذ روسیه در آن کشور، در روز چهارم اکتبر ۱۸۵۳م جنگ‏های کریمه میان قوای روسیه با نیروهای دولت عثمانی، فرانسه، بریتانیا و سارْدِنی روی داد، علت اصلی این جنگ، اختلاف روسیه با فرانسه بر سر نواحی مقدس تحت سلطه عثمانی در فلسطین و نیز حفظ حقوق مسیحیان امپراتوری عثمانی بود.

در این میان پس از ورود قوای روس به ایالات دور از مرکز دولت عثمانی، سلطان عثمانی در هشتم اکتبر ۱۸۵۳ به روسیه اعلان جنگ داد. شش ماه بعد انگلیس و فرانسه هم به کمک عثمانی آمدند و قوای آن‏ها در سپتامبر ۱۸۵۴م به شبه جزیره کریمه رسید. در این حال، جنگ سختی روی داد و تلفات بسیاری به دو طرف وارد آمد. سرانجام این جنگ در سال ۱۸۵۶م با شکست روسیه به پایان رسید و طبق قرارداد صلح پاریس که در ۱۸۵۶ منعقد شد، تمامیت ارضی دولت عثمانی ظاهراً تأمین شد. هر چند از آن پس راه مداخلات بعدی روسیه، فرانسه و انگلستان را در سرزمین عثمانی باز نمود و اوضاعْ، با روزی که جنگ شروع شده بود فرقی نکرد.

• روز ملی و استقلال کشور افریقایی لسوتو
کشور پادشاهی لِسُوتو با ۳۰/۳۵۵ کیلومتر مربع مساحت در جنوب قاره افریقا، دور از دریای آزاد و در میان کشور افریقای جنوبی واقع شده است. جمعیت لسوتو بیش از ۲ میلیون نفر بوده که عمدتاً سیاه‏پوست و مسیحی می‏باشند.

شهر ماسْرو، پایتخت و لوتی واحد پول این کشور است. زبان رسمی مردم لسوتو انگلیسی وسوتو است. پیش‏بینی می‏شود که جمعیت لسوتو تا سال ۲۰۲۵م در حدود ۳/۵ میلیون نفر خواهد بود. از شهرهای مهم آن تیاتیاننگ و هلوتسه قابل ذکر می‏باشد. سرزمین لسوتو قبل از استقلال، با سوتولند نامیده می‏شد و محل سکونت اقوام گوناگونی بود، اما کشف معادن الماس و طلا در افریقای جنوبی باعث هجوم اروپاییان گردید و تسلط استعمارگران انگلیسی و هنلدی بر این مناطق آغاز شد.

لسوتو از ۱۸۶۸م تحت استعمار انگلستان بود تا این که در ۱۹۶۵م دارای خودمختاری و در چهارم اکتبر ۱۹۶۶م پس از یک قرن، از استعمار انگلستان استقلال یافت. این کشور، بعد از استقلال با کودتاهای متعددی مواجه بود و از سوی دیگر با توجه به موقعیت جغرافیایی‏اش، هماره درگیری‏های با کشور افریقای جنوبی داشته است. نظام سیاسی حاکم بر لسوتو، مشروطه سلطنتی است.

• مرگ احمد حسن البکر رئیس جمهور پیشین حکومت بعثی عراق
ژنرال احمد حسن البکر، رئیس‏جمهور بعث عراق، در سال ۱۹۱۴م در شهر تکریت عراق به دنیا آمد. او پس از پایان تحصیلات، در سال ۱۹۳۶ وارد ارتش شد و در ۱۹۵۳ فعالیت‏های سیاسی خود را هم‏زمان با طی مدارج نظامی آغاز کرد.

او در شمار نظامیان ارشد عراقی بود که با کنترل پایگاه‏های هوایى عراق در کودتای سال ۱۹۵۸، نقش مهمی در ساقط کردن حکومت پادشاهی ملک فیصل در این کشور ایفا کرد. احمد حسن البکر در سال ۱۹۶۳م در کودتا علیه عبدالکریم قاسم زمام‏دار وقت عراق نیز فعالیت داشت و در زمان حکومت عبدالسلام عارف، مدتی به نخست وزیری عراق رسید.

احمدحسن البکر در زمان زمام‏داری عبدالرحمن عارف به معاونت ریاست جمهوری دست یافت ولی در سال ۱۹۶۸م بار دیگر علیه رئیس جمهور دست به کودتا زد و خود زمام امور عراق را به دست گرفت. کودتای نظامی احمد حسن البکر که از طرف حزب بعث عراق سازمان داده شده بود، سرآغاز حکومت استبدادی و خونین حزب بعث بر عراق بود که نزدیک به ۳۵ سال، تا سال ۲۰۰۳م جان و مال و ناموس مردم عراق را بازیچه جنگ قدرت و دیکتاتوری خود نمود و میلیون‏ها نفر را به کام مرگ کشاند.

حسن البکر پس از این کودتا و به دست گرفتن قدرت، اختناق شدیدی در عراق به وجود آورد و هرگونه مخالفتی را با شدت سرکوب می‏کرد. در سال ۱۹۷۱م، روابط عراق و امریکا تیره شد و انعقاد پیمان دوستی ۱۵ ساله عراق و شوروی سابق در سال ۱۹۷۲م، این تیرگی را عمیق‏تر ساخت. طی سال‏های نیمه اول دهه ۱۹۷۰م، کردهای عراقی که سرگرم نبرد علیه حکومت حسن البکر بودند، از سوی رژیم شاه در ایران مسلح می‏شدند و این امر نیز روابط دو کشور را تا سرحدّ جنگ، محدود و تیره ساخته بود.

این تیرگی روابط سرانجام با انعقاد قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر تا حدّ زیادی خاتمه یافت. از آغاز زمام‏داری حسن البکر، معاون او صدام حسین مهار قدرت را در آن کشور در دست داشت و خود را برای به دست گرفتن قدرت مطلقه آماده می‏کرد. حسن البکر تا سال ۱۹۷۹م در سمت رئیس جمهور عراق باقی ماند و در این سال تحت فشار معاونش، صدام حسین از مقام خود استعفا داد. حسن البکر در ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹م به دلیل اختلاف با صدام از قدرت کناره گرفت و از صحنه سیاست عراق خارج شد.

او در ماه‏های آخر حکومت خود، کاملاً محصور بود و هرگونه رابطه‏اش با خارج از عراق قطع گردید. در آن زمان، حسن البکر خواستار شناسایی انقلاب اسلامی ایران و هم‏زیستی با رهبران جدید ایران شد که این امر با مخالفت جناح صدام در کادر رهبری حزب بعث مواجه گردید. احمد حسن‏البکر سرانجام در چهارم اکتبر ۱۹۸۲م در ۶۸ سالگی در انزوا، درگذشت.

کشف پنی سیلین توسط الکساندر فلمینگ
الکساندر فلمینگ کشف شد. فلمینگ پزشک و محقق انگلیسی این ماده شفابخش را از کپک‌هایی به‌دست آورد که در محیط کشت طبی برای رشد میکرب استافیلوکوک مهیا کرده بود.

سر الکساندر فلمینگ پزشک و کاشف معروف انگلیسی در ۶ اوت ۱۸۸۱م در خانواده‏ای کشاورز در شهر لاچفیلد فارم در غرب اسکاتلند به‌دنیا آمد. او پس از طی تحصیلات متوسطه راهی لندن شد و به‌همراه برادرش به کار مشغول گردید. با این حال از سن بیست سالگی تصمیم به ادامه تحصیل گرفت و پس از پنج سال موفق به اخذ مدرک پزشکی شد. فلمینگ پس از آن وارد تحقیقات پزشکی شد و به مطالعات میکروب‏شناسی علاقه‏مند گردید. او در جریان جنگ جهانی اول، در بهداری ارتش انگلیس به خدمت مشغول بود. فلمینگ در آن مدت متوجه شد که عده زیادی از سربازان درنتیجه عفونت زخم می‏میرند و این امر باعث تأثر و وحشت در او شد.

فلمینگ مشاهده می‏کرد که حتی بهترین وسائلی که علم جراحی در آن زمان فراهم آورده است، قادر نیست بیماران مبتلا به عفونت را از مرگ نجات دهد. وی از همان زمان مصمم شد تمام عمر خود را در راه تحقیق و مطالعه درباره باکتری معمولی که موجب عفونت زخم می‏شود، صرف کند. درنهایت، ده سال پس از پایان جنگ، در چهارم اکتبر ۱۹۲۸م، یک اتفاق تصادفی و یک مطالعه دقیق و موشکافانه باعث شد که فلمینگ برای از بین بردن باکتری‏های تولیدکننده عفونت زخم، موفق به کشف پنی‏سیلین گردد که برای بافت‏های انسانی اثرات نامطلوبی در پی نداشت.

این کشف در تاریخ طب بی‏نظیر بود و نشان می‏داد که نتایج ناشی از آن، انقلابی در تاریخ پزشکی به‌وجود خواهد آورد. پنی‏سیلین بدان‌صورت که فلمینگ کشف کرد کاربردی نداشت؛ تا این‏که یازده سال بعد در سال ۱۹۳۹م با کمک دو دانشمند میکروب‌شناس و زیست‌شناس به نام‏های هوارد فلوری و ارنست چین، این آنتی‌بیوتیک به‌صورت داروی ضد عفونت عرضه شد.

در طی جنگ جهانی دوم، آنتی‏بیوتیک‏ها کاربرد وسیعی پیدا کردند و جان میلیون‏ها نفر را نجات دادند. فلمینگ، ۱۷ سال پس از کشف پنی‏سیلین، در سال ۱۹۴۵م، به دریافت جایزه نوبل پزشکی نائل آمد و به لقب بهترین خدمت‏گزار کشور مفتخر گردید. سر الکساندر فلمینگ سرانجام در یازدهم مارس ۱۹۵۵م در سن ۷۴ سالگی درگذشت.