مصاحبه با حجت الاسلام و المسلمین امین بهرامی محقق و پژوهشگر حوزه علمیه اهواز پیرامون ابعاد شخصیتی مجاهد خستگی ناپذیر،فقیه عالیقدر، مفسرقرآن و ابوذر زمان آیت الله طالقانی (ره) به مناسبت سالگرد ارتحال معظم له // این مفسر ارزشمند بعد پیروزی انقلاب در مصاحبه تلویزیونی خیلی محکم و روشن با ادله عقلی و نقلی بخصوص آیات قرآن بحث حجاب را اثبات می کند و قائل به این است که زن می تواند با پوشش در اجتماع حضور فعال داشته باشد و با حفظ حجاب، عفت و کرامت خود دارای شغل مناسب شأن خود نيز باشد.
شوشان : حضرت آیت الله طالقانی(ره) اولین امام جمعه تهران و از پیشگامان نهضت اسلامی بود که دارای علم وافر و پایگاه اجتماعی ویژه ای در بین مردم بود.شخصیت ممتاز این فقیه عالیقدرو مفسر مجاهدقرآن ما را برآن داشت تا درسالگردارتحال ملکوتی ابوذر زمان مصاحبه ای با حجت الاسلام والمسلمین امین بهرامی محقق وپژوهشگرحوزه علمیه اهواز اختصاص داده و پیرامون شخصیت حضرت آیت الله طالقانی(ره)به گفتگوبپردازیم.
آنچه در ادامه می خوانید مصاحبه خبرنگار شوشان باحجت الاسلام و المسلمین امین بهرامی است.
با سلام و عرض تسلیت به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت آیت الله طالقانی(ره).
لطفا بفرمایید جایگاه علمی فقیه بزرگوار آیت الله طالقانی(ره) چه تأثيرى در پیشبرد نهضت اسلامی داشت؟
علیکم السلام ورحمت الله.بنده هم ۱۹ شهریورسالروزرحلت مفسرکبیرومجاهدخستگی ناپذیرآیت الله طالقانی(ره)رامحضرشماوهمه ارادتمندان معظم له تسلیت عرض میکنم.یکی ازجنبه های مظلومیّت حضرت آقای طالقانی(ره)عدم شناخت حوزویان،دانشگاهیان عموم مردم وحتی بعضی از دوستان آقااز وفورعلمیّت آن فقیه ارزشمندومفسرگرانمایه است.متأسفانه بعضى صرفااز بعد سياسى آيت الله طالقانى(ره)باخبرهستندوازدیگرجنبه های حیات طیبه آن بزرگواربی خبرند.ایشان ازشاگردان مراجع تقلید عالیقدری همچون حضرات آیات عظام:حائری یزدی(مؤسس حوزه علمیه قم)،حجت کوه کمره ای،خوانساری،مرعشی و شیخ مهدی قمی شوهرهمشیره بزرگش و استادانی همچون: شیخ محمدتقی یزدی وادیب تهرانی(رحمهم الله)بهره های فراوانی برد،سپس ازحضرات آیتین حاقری یزدی ومرعشی اجازه اجتهادوروایت داشت.درنجف اشرف نیزازحضرات آیات عظام حاج سیدابوالحسن اصفهانی،حاج شیخ حسین نجفی(معروف به کمپانی)وآقاضیاءعراقى کسب فیض کرد.علی الظاهرآقای طالقانی درنجف ازآیت الله اصفهانی اجازه اجتهاددریافت میکندولی متاسفانه براثریورش های متعددساواک ونقل وانتقال اسنادومدارک و نوشته های ایشان توسط ساواکیهاو شایدهم دلایل دیگر این اجازه مفقودشده است.ایشان مفسر متبحروکم نظیرقرآن ونهج البلاغه بود ودر فلسفه نیزدستی برآتش داشت و دراین علم ممحض بود وبابزرگانی همچون علامه طباطبایی وشهیدمطهری ارتباط علمی و فلسفی خوبی داشت.قطعا مردم آن دوران به دنبال عالمی بودند که بتواند خط مبارزه فکری و ایدئولوژی آنهارابراساس دین به آنان ارائه دهد وچه کسی بهتراز حضرت آقای طالقانی(ره)،که اجتهاد و فهم اوازدین خیلی از اوقات چراغ رهنمای مبارزینی بودبه دنبال ادله شرعی برای خیلی ازامورات مبارزه بودند.نه فقط مردم بلکه علما وحتی شخص امام راحل(ره)حساب ویژه ای روی آیت الله طالقانی (ره)بازکرده بودند،بطوریکه وقتی حضرت امام خمینی(ره)درپاریس تشریف داشتندباآقای طالقانی(قدس سره الشریف)مشورت میکردندوپس ازاتخاذتصمیم مناسب برنامه هاانجام میشد.بدیهی است کسی که امین امام و امت بودنقش موثری درپیشبردنهضت خواهدداشت.مراجع عظام تقلیدنیزبرای آیت الله طالقانی(ره)جایگاه خاصی قائل بودندوجلسات مشورتی ایشان باآقایان مراجع قم پیرامون آینده انقلاب اسلامی ومبارزه بارژیم سفاک پهلوی برگزارمیشد و بی شک حیاتی ترین وکلیدی ترین شخصیت بعداز امام بزرگوار(اعلی الله مقامه الشریف)دردوران مبارزه وحتی پس ازآن دردیداهل انصاف ومبارزه حضرت آیت الله طالقانی(ره)بود.
به نظرحضرتعالی راز محبوبیّت عجیب مرحوم آیت الله طالقانی در جامعه چه بود؟
ملت ایران یک ملت بافرهنگ هستند وازدرک وفهم بالایی برخوردارند و هرکسی که دغدغه مردم راداشته باشدبرای آحادجامعه عزیزخواهدبود.آیت الله طالقانی(ره)دربین مردم وبرای مردم بود.درعینی که درخطبه هایش کوبنده صحبت میکرد،امااشک پابرهنگان ومستضعفین دل این مردخدارامی لرزاند.بالاترین مصیبت این عالم مردم دارفقردینی،اقتصادی فرهنگی،اجتماعی وسیاسی مردم بودولی همین شخصیت ازسفره انقلاب بهره ای برای خودیاخانواده اش درنظرنگرفت و برای رفاه خویشتن ویا اهل وعیال خودقدمی برنداشت.همه احزاب وگروه هامرهون محبت پدرانه اوبودند،امااین پدربه هیچ گروهی وابستگی نداشت.همه میگفتند طالقانی ازماست،امااین پدرمهربان خودرامحدودبه فرزندخاصی نمیکردو همه فرزندان دینی خودرادریک صف متحدبرای پیشبردانقلاب قرارمیداد.گاهی به فرزندانش نهیب میزد،گاهی مسؤولين راعتاب ميكرد،گاهی همه رابه آرامش دعوت میکرد،اماکسی از آقاناراحت نمیشد چون همه اوراپدرمیدانستند واز دغدغه این پدرباخبربودند،اوبرای خدافریادمیزدوبرای خدامردم رابه اتحادوآرامش وتبعیت ازامام راحل(ره)دعوت میکرد،لذاهمه ازپدرشان نصیحت میشنیدندو کسی ازآیت الله طالقانی(ره)ناراحت نمیشد واین بالاترین سرمایه سیدالمفسرین و ابوذر زمان حضرت آقای طالقانی بود.
آیا این که عده ای می گویند آیت الله طالقانی(ره) با حجاب اجباری مخالف بود سخن صحیحی است؟
یکی از خصوصیات مؤمن بحث غیرت دینی است واین ویژگی درآیت الله طالقانی(ره) موج میزد. اگر از زندانی به زندان دیگر انتقال داده می شد و اگر همچون ابوذر از تبعیدی به تبعیددیگرمیرفت،اگرزیرشکنجه های قرون وسطایی ساواک اورابه پهلوان مبارزه مبدل نمودفقط بخاطرغیرت دینی بود.آقای طالقانی(ره)شخصیتی است که دردوران رضاخان وقتی میبیندپاسبان حکومت به زورمیخواهدچادرازسرزن ایرانی بردارد با سربازپهلوی درگیری فیزیکی پیدامیکندتاآن زن بیچاره ازمعرکه طاغوت پابه فراربگذارد.آن زن برای حفظ عفت خودپابه فرارمیگذارداما سیدمحمودطالقانی روانه زندان وحبس طویل المدت می شود.
این مفسر ارزشمند بعد پیروزی انقلاب در مصاحبه تلویزیونی خیلی محکم و روشن با ادله عقلی و نقلی بخصوص آیات قرآن بحث حجاب را اثبات می کند و قائل به این است که زن می تواند با پوشش در اجتماع حضور فعال داشته باشد و با حفظ حجاب، عفت و کرامت خود دارای شغل مناسب شأن خود نيز باشد. هیچ گاه حضرت آقای طالقانی(ره) ازبدحجابی ویابی حجابی دفاع نکرد.اویک فقیه مسلّم ومفسرکم نظیر و قرآن فهم بود،ادله شرعیه رابه خوبی می دانست وبدیهی است عالمی بااین سابقه علمی ومبارزاتی ازبدحجابی وبی حجابی دفاع نمیکند واین تهمتی است که قبلا به ایشان زده میشد ومدتی است که درفضای مجازی مجددامطرح شده است.حجاب حکم قطعی خداست و تقسیم حجاب به اجباری وغیراجباری فتنه ای است که متاسفانه ازخارج ازکشورداردمدیریت میشود.هیچ انسان باغیرتی حاضرنیست همسرویادخترویاخواهراوبا بدحجابی یابی حجابی درملاءعام حاضرشودچه برسدبه شخصیتی مانند آیت الله طالقانی(ره)که سراپای وجودش غیرت دینی بودوعمرش رابرای مبارزه بامظاهربی دینی به پایان رساند.
ظاهرا آیت الله طالقانی(ره) از وجاهت خاصی در سطح بین الملل برخوردار بود، درست است؟
بله، ولی چرافرمودیدظاهرا؟ بلکه باطنا و حقیقتا مرحوم آقای طالقانی،از محبوبیّت خاصی درسطح کشورهای دنیابخصوص کشورهای اسلامی برخورداربود.فقط مردم ماشیفته این مجاهدمخلص نبودند،بلکه محبوبّیت،قداست ،کیاست ودشمن شناسی آیت الله طالقانی (ره) به خارج ایران هم کشیده شده بود.این وجاهت مربوط به قبل ازانقلاب است،ولی دردوران مبارزه وپس ازآن شعاع این عظمت و ارادت به ایشان بیشترشد.درسال ۳۱برای اولین باردر کنگره شعوب المسلمین در کراچی شرکت کرد.در سال۳۳به همراه آیت الله خلیل کمره ای،حجت الاسلام سیدصدرالدین بلاغی وآیت الله موسوی زنجانی به کنکره شعوب المسلمین درپی استقلال پاکستان به این کشورسفرکرد.درسال ۳۸ به کنگره عمومی اسلامی به اردن رفت ودرسال ۴۰ریاست هیات به دست ایشان بود.درهمه سفرهااین آیت الله طالقانی(ره)بودکه حرفهاوایده های نوبرزبان می آوردودغدغه وحدت مسلمین راداشت و همیشه ازمظالم رژیم صهیونیستی به ملت مظلوم فلسطین ناآرام و پردغدغه بود.پس ازپیروزی انقلاب نیزمسؤولين کشورهای مختلف به محضرایشان شرفیاب میشدند وحتی شب قبل از ارتحال ملکوتیشان پذیرای سفیر شوروی بودند. آیت الله طالقانی(ره) شخصیتی بین المللی بود ومنحصربه دنیای اسلام نبود.
بعنوان نکته یانکات پایانی مصاحبه اگر مطلب خاصی پیرامون حیات و شخصیت آقای طالقانی دارید بفرمایید
صحبت از حضرت آقای طالقانی (رضوان الله علیه) فراوان است و نکات هم بسیار.اماآنچه مختصرا باید عرض کنم این است که درعصر مابسیار دلتنگ افکار و مواضع وجایگاه پدرانه حضرت آیت الله طالقانی(قدس الله نفسه الزکیه)هستیم. جای فقیهی بزرگ ومفسری ارزشمندکه علاوه برجنبه علمی ومعنوی وباوسعت دیدخود بتواند مواضع خاص سیاسی خویش را داشته باشد،اماسایراحزاب راگرداگردخودجمع کندوهمه رادریک صف واحدقرار بدهد در دوران ماخالی است و این هنر منحصربه حضرت آقای طالقانی(ره)بود.این مردبزرگ
باعث زینت ورشدانقلاب ومایه افتخاری برای حوزه ها وروحانیّت بود،اماعمرزودگذر ۶۹ساله او کفاف استفاده بیشترجامعه از ابوذرزمان رانداد.درآخرهم بایدازآقازاده ایشان حضرت آقای سید مهدی طالقانی(حفظه الله)تشکرویژه کنم که به تعبیررهبری معظم انقلاب(مدظله العالی)شخصیت و بیت حضرت آیت الله طالقانی(ره)همانطورکه آن مرحوم بوده است راحفظ کرده اند واجازه ندادندشخصیت والای آن فقیه مبارز و مفسر مجاهد تحریف شود. خداوند درجات حضرت آیت الله طالقانی(ره)متعالی بگرداند وبه مردم مابلاخص نسل جوان و جوانان حوزوی ودانشگاهی توفیق آشنایی هرچه بیشتر باشخصیت ارزشمندابوذرزمان آیت الله طالقانی (ره)و عمل به سیره ایشان راکرامت بفرماید.
تشکر و سپاس از وقتی که در اختیارما قرار دادید