با برداشت پاییزه از مزارع بوشهر، گوجه ارزان می‌شود

شوشان ـ حسین دلیر :

افزایش بهت‌آور بهای گوجه‌فرنگی در بازارهای کشور؛ در چند روز واپسین به نقدها و خرده‌گیری‌های فراوانی انجامید. پایش میدانی نشان می‌دهد بهای هر کیلوگرم گوجه‌فرنگی در سطح خرده‌فروشی از 55 تا 65 هزار تومان شناور است. اگرچه در برخی میوه‌فروشی‌ها این محصول را گران‌تر نیز فروخته‌اند.

مسئولان آنگاه بسان هر نمونه‌ی دیگر این افزایش ناگهانی بهای گوجه را به «حباب» بازگو کرده و برآمده از برخی رخدادهای ناگهانی دانسته‌اند. گفته‌های «مصطفی دارایی نژاد» رئیس پیشین اتحادیه بارفروشان تهران در پاسخ به چرایی افزایش قیمت گوجه‌فرنگی از همین نمونه‌هاست. «یخ‌زدگی بوته‌های گوجه در استان‌های قزوین و زنجان و همچنین سیل ابتدای آبان‌ماه در برخی شهرهای استان فارس از مهم‌ترین دلایل افزایش ناگهانی بهای این محصول کشاورزی در سراسر کشور بود.» به‌گونه‌ای که طی کمتر از دو هفته هر کیلو گوجه بین ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته است.

آنچه در گفتار نمی‌آید اما اعتراف به یک حقیقت تلخ است. ما در مدیریت عرضه و تقاضا مبتلا به سستی و تنبلی بنیادین هستیم. در حالی که با پیش‌بینی‌ها می‌توان فرآورده‌های پرتقاضا را در ارزانی و فراوانی تولید؛ انبار کرد و در هنگامه پیشامد، گرانی و افزایش تقاضا با توزیع منطقی؛ بازار را مهار کرد. تا همچنان بهره درخوری از سود این افزایش قیمت‌های ناگهانی؛ نصیب دلالان و واسطه‌ها نشود.

کمبود ناگهانی گوجه‌فرنگی در سطح بازار، آن را گران و گران‌تر می‌کند. روشن است تا به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا، همچنان گوجه‌فرنگی به این تاج‌گذاری در بازار صیفی و سبزی ادامه خواهد داد. نوید خوشحال کننده اما از نزدیک شدن به هنگامه‌ی برداشت گوجه‌فرنگی خارج از فصل در استان‌های جنوبی خبر می‌دهد. استان بوشهر قطب و بزرگ‌ترین تولید گوجه‌فرنگی خارج از فصل در کشور است. کشاورزان این استان در موسم پاییز و زمستان با کوشش فراوان، نیاز صنایع و مصرف‌کنندگان را به این محصول پرتقاضا برآورده می‌کنند.

با مرور آمارها و گفته‌های «کبری توکلی» معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر در 24 مرداد 1403 می‌توان به سهم و نقش این استان جنوبی در تنظیم‌گری و تعادل‌بخشی به بازار گوجه در ماه‌های سرد سال پی برد. «پیش‌بینی می‌شود از ۱۲ هزار هکتار زمین‌های زیرپوشش این محصول در استان، ۶۶۰ هزار تن گوجه‌فرنگی خارج از فصل تولید شود. از این مقدار، افزون بر ۲۵۰ هزار تن صادر و ۱۴۰ هزار تن فرآوری و مابقی وارد بازارهای داخلی خواهد شد.»

برداشت گوجه‌فرنگی خارج فصل طی ماه‌های آبان تا فروردین سال آینده به‌طور عمده از شهرستان‌های دشتستان، دشتی، دیر، کنگان، عسلویه و جم صورت می‌گیرد. در این فصل از سال و با سرد شدن تدریجی هوا؛ گوجه‌فرنگی و دیگر سبزی‌های حساس به سرما را تنها در گلخانه یا به شیوه کشت خارج از فصل در مناطق گرم‌تر می‌توان کاشت. بنابراین هنگام پاییز و زمستان سال‌جاری، همچون گذشته شاهد پیک تولید و برداشت گوجه‌فرنگی در سطح استان بوشهر خواهیم بود.

با آغاز برداشت گوجه از مزارع استان بوشهر در روزهای پیش‌رو؛ دوران کوتاه گرانی و تاج‌گذاری گوجه به پایان خواهد رسید. بدیهی است نظارت در مراحل برداشت، بارگیری، حمل و عرضه این محصول تا متناسب شدن قیمت در بازار از بایسته‌های مدیریتی در سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر خواهد بود. اجالتاً تا کاهش بها و آرامش بازار، دولت می‌تواند از صادرات محصولات پرتقاضا چون گوجه به عراق و کشورهای کرانه خلیج فارس جلوگیری کند. چرا که این صادرات با همه‌ی سودآور بودن، به کمبود محصول در بازار داخلی و تثبیت گرانی منجر می‌گردد.

اندکی پس از آغاز برداشت پاییزه گوجه در استان بوشهر، قرار است از اواخر آبان و اوایل آذر محصول گوجه‌فرنگی بهبهان و دیگر مناطق جنوبی نیز به بازار آید. اردیبهشت سال‌جاری؛ ۵ استان جنوب کشور برای افزایش سطح زیرکشت گوجه‌فرنگی در فصل پاییز اعلام آمادگی کردند. برداشت خارج از فصل گوجه‌فرنگی در استان‌های بوشهر، خوزستان، سیستان و بلوچستان، فارس و هرمزگان طی روزهای آینده می‌تواند بر افول تاج و تخت گرانی این محصول تاثیر بسزایی بگذارد و به نگرانی‌ها دراین‌باره پایان دهد.