هشدار درباره بحران حکمرانی شهری در اهواز

شوشان ـ جمعی از کنشگران حوزه اندیشه و مطالبه‌گری مدنی با ارسال نامه‌ای به استاندار خوزستان، نسبت به وضعیت مدیریت شهری در کلان‌شهر اهواز ابراز نگرانی کردند و خواستار مداخله قاطعانه برای حل بحران‌های موجود شدند.

در این نامه که به امضای محمد سبحانی، نماینده گروه «هم‌افزایی اندیشه‌ها» رسیده، شورای اسلامی شهر اهواز به دلیل آنچه "ناکارآمدی، سیاسی‌کاری و اختلافات درونی" عنوان شده، مورد انتقاد قرار گرفته است.

نگارنده نامه با استناد به نظریه‌های علوم سیاسی، جامعه‌شناسی سیاسی و مدیریت عمومی، معتقد است عملکرد فعلی شورای شهر اهواز منجر به تضعیف مشروعیت این نهاد نزد افکار عمومی و بروز پدیده‌ای با عنوان «فرسایش سرمایه اجتماعی» شده است. در ادامه، تأخیر در انتخاب شهردار، عدم تصویب به‌موقع مصوبات و منازعات درون‌شورایی به‌عنوان مصادیقی از این وضعیت ذکر شده‌اند.

در این نامه آمده است: «شورای شهر اهواز به‌جای ایفای نقش نظارتی و برنامه‌ریزی، به صحنه رقابت‌های سیاسی و قدرت‌طلبی بدل شده که نتیجه آن آسیب به کیفیت خدمات شهری و کاهش مشارکت شهروندان در فرآیند حکمرانی است.»

سبحانی ضمن درخواست از استاندار خوزستان برای ورود مؤثر به این موضوع، بر لزوم اصلاح ساختارهای انتخاباتی، افزایش شفافیت، ارتقاء پاسخ‌گویی و تقویت مشارکت مردمی تأکید کرده و این اقدامات را گامی مهم در راستای بازسازی اعتماد عمومی و بهبود مدیریت شهری عنوان کرده است.

این نامه با عبارت «والأمر إليكم» و خطاب به استاندار خوزستان پایان یافته و خواستار تصمیم‌گیری در راستای منافع عمومی شده است.

متن کامل نامه در زیر آماده است :
بسمه‌ تعالی
هو المدبّر

جناب آقای دکتر موالی‌زاده
استاندار محترم استان خوزستان

با سلام و احترام

ناکارآمدی، سیاسی‌کاری و اختلافات درونی شورای اسلامی شهر اهواز، از منظر علوم سیاسی، مدیریت شهری و جامعه‌شناسی سیاسی، به بحرانی در عرصه حکمرانی شهری مبدل شده است.

در چارچوب نظریه‌های علوم سیاسی، قدرت در نهادهای شورایی به‌طور اصولی به‌صورت مشارکتی توزیع می‌شود؛ اما زمانی که اهداف جمعی فدای منافع جناحی یا فردی گردد، آنچه شکل می‌گیرد رقابت بر سر منابع قدرت است؛ منابعی که عمدتاً شامل ابزارهای تصمیم‌گیری، امتیازات سیاسی و منابع اقتصادی شهری می‌شود.

عملکرد تقلیل‌یافته شورا به درگیری‌های بی‌ثمر، موجب خدشه‌دار شدن مشروعیت این نهاد نزد افکار عمومی شده و به تعبیر جامعه‌شناسان سیاسی، پدیده‌ای به نام «فرسایش سرمایه اجتماعی» را رقم زده است. تأخیرهای پی‌درپی در تعیین تکلیف شهرداراهواز، عدم تصویب به‌موقع مصوبات و درگیری‌های مداوم درون‌شورایی، منجر به کاهش اعتماد عمومی و شکل‌گیری نگرش‌های منفی نسبت به سازوکار مدیریت شهری شده است.

از منظر مدیریت عمومی نیز، چنین وضعیتی نشان‌دهنده ضعف در اراده اجرایی و عدم توانمندی ساختاری برای پیاده‌سازی تصمیمات است. بوروکراسی، به‌جای ایفای نقش سازمان‌دهنده و نظم‌دهنده، عملاً به مانعی در مسیر توسعه و تحول شهری بدل شده است.

شورای شهر، به‌مثابه نهادی برای برنامه‌ریزی و نظارت بر خدمات شهری، نباید به صحنه منازعات سیاسی و قدرت‌طلبی تقلیل یابد. در چنین شرایطی، نخست کیفیت خدمات شهری قربانی می‌شود و سپس مشارکت اجتماعی نیز از میان می‌رود. وقتی مردم از فرآیند تصمیم‌گیری حذف یا نادیده گرفته می‌شوند، اصل بنیادین حکمرانی خوب یعنی «مشارکت شهروندان» (Participatory Governance) عملاً به فراموشی سپرده می‌شود. شهروندان در این وضعیت، صرفاً نظاره‌گر نزاع‌های درونی‌اند، نه عاملان کنش‌گر تحول.

بر این اساس، انتقادی جدی متوجه بحران حکمرانی شهری در کلان‌شهر اهواز است. نهادی که باید مأمور سامان‌دهی به زندگی شهروندان باشد، امروز به عرصه‌ای برای رقابت‌های پوچ و نمایشی بدل شده است.

اینجانب به نمایندگی از جمعی از کنشگران حوزه اندیشه و مطالبه‌گری مدنی، از حضرت‌عالی به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی استان درخواست دارم با اتخاذ تصمیمی قاطع و مبتنی بر مصالح عمومی، به این وضعیت نابه‌سامان پایان دهید. بدون تردید، اصلاح ساختارهای انتخاباتی، ارتقاء شفافیت، افزایش پاسخ‌گویی و بازگشت به اصل مشارکت مردمی، گام‌هایی حیاتی برای بازآفرینی اعتماد عمومی و بهبود مدیریت شهری خواهند بود.

والأمر إليكم
محمد سبحانی
گروه هم‌افزایی اندیشه‌ها