معاون میراثفرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی اعلام کرد: بر اساس مصوبهای که چهار ماه قبل در حضور استاندار خوزستان به تصویب رسیده است، کارخانه قند با رعایت قوانین اعلامشده از سوی پایگاه چغازنبیل باید به خارج از حرایمِ این پایگاه جابهجا شود.
مشکلات در شوش و خوزستان فقط به هفت تپه و ندادن حقوق کارگرانش محدود نمیشود، زیرگذر شوش از یک طرف هنوز دلنگرانیها را برای وضعیت این محوطه جهانی با خود دارد، از سوی دیگر ساختِ کارخانهای در حریم درجه یک و درجه دو در محوطه جهانی چغازنبیل را هم باید به آن اضافه کرد، علاوه بر تهدیدهایی که برای چگاسفلی باستانی در بهبهان بارها مطرح شده است.
جانمایی کارخانهای که باید مانند دیگر کشورها در شهرکهای صنعتی پایهریزی شود، اینبار حریم درجه یک و درجه دوِ نخستین اثر ثبت جهانیشده را نشانه رفته است. بر اساس برنامهریزیهای انجامشده قرار بود توسط این کارخانه در حریم درجه یک تسطیح، زیرسازی و حصارکشی انجام شود که نهایت کارش با تخریب و تغییر شکل در توپوگرافی و چشمانداز طبیعی به سرانجام میرسید، آنهم در شرایطی که میراث فرهنگی و محیط زیست هیچگونه مجوزی در این زمینه صادر نکرده بودند.
تا سرانجام با درخواستِ مونسان، وزیر میراث فرهنگی از استاندار خوزستان، میراث فرهنگی نیز به سراغ مصوباتی رفت که در طول ماههای گذشته تصویب شده بودند و هنوز روی میز مدیریت شهری خاک میخوردند و سرانجام بعد از حدود چهار ماه، وزارتخانه میراث فرهنگی نسبت به استفاده از این مصوبه تاکید دارد.
اکنون محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی – بر لزوم استفاده از این مصوبه برای خروج کارخانه در دستور کار ساخت در حریم درجه یک و دو محوطه جهانی چغازنبیل تاکید دارد.
به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، او با تاکید بر اینکه این جابهجایی از سوی پایگاه چغازنبیل، توسط سرمایهگذار در حوزه اجرایی معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری با پیگیری پایگاه جهانی چغازنبیل و ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان خوزستان انجام میشود، تاکید کرد: بر اساس بند پنج صورتجلسه نشست جذب و حمایت سرمایهگذاری استان خوزستان که در هفتم تیر امسال به ریاست استاندار خوزستان برگزار شد، باید در اسرع وقت با معرفی اراضی جدید از سوی ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان با هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، کارخانه قند به خارج از حرایم پایگاه چغازنبیل با رعایت قوانین اعلام شده از سوی این پایگاه جابهجا شود.
او با اشاره به این مصوبه که حدود چهار ماه قبل به تصویب رسیده و با وجود تاکید استاندار خوزستان با قید اسرع وقت و پیگیریهای انجام شده، متاسفانه هنوز این جابهجایی صورت نگرفته است، گفت: به همین دلیل با توجه به تعرض جدی به ضوابط حفاظتی این محوطه از استاندار خوزستان میخواهیم تا هر چه زودتر دستور اجرایی کردن این تصمیم و جایگزینسازی واگذاری اراضی مورد نیاز برای اجرای طرح کارخانه در خارج از محدوده حرایم محوطه چغازنبیل را صادر کنند.
معاون میراث فرهنگی با اشاره به تاکیدِ وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی مبنی بر اینکه «به جد پیگیر هستیم تا این جابهجایی انجام شود، اضافه کرد: درخواست رسمی نیز به استاندار و دادستان خوزستان ارسال شده است.
طالبیان توضیح داد: در قانون عرصه و حریم به طور مصرح آمده است که در حرایم درجه یک و محوطههای باستانی هرگونه فعالیت که موجب تغییر شکل در توپوگرافی تپههای تاریخی و عوارض طبیعی شود، ممنوع است. بنابراین هرگونه تسطیح و تغییر در مورفولوژی طبیعی منطقه ممنوع بوده و نباید دخل و تصرفی انجام شود، این قانون به همه دستگاههای ذیربط و استانها ابلاغ شده است و بر این اساس نباید شاهد اتفاقاتی از این دست باشیم.
معاون میراثفرهنگی همچنین از پیگیری ادارهکل حقوقی وزارتخانه و ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان خوزستان از طریق مراجع قضایی به دلیل اهمیت موضوع و حفظ حریم میراث جهانی چغازنبیل که در سطح ملی و جهانی از اهمیت فوق العاده ای بر خوردار است، خبر داد و افزود: حفظ یکپارچگی تاریخی، فرهنگی و طبیعی میراث دوراونتاش (چغازنبیل) ضرورتی انکارناپذیر است و بر اساس قانون تمام دستگاههایی که حفاظت از محیط طبیعی را برعهده دارند، ملزم به حفظ این یکپارچگی هستند.
او با تاکید بر اینکه مجموعه جهانی چغازنبیل پیوستگی عجیبی با میراث طبیعی پیرامون خود دارد، ادامه داد: این مجموعه که در حال حاضر بزرگترین اثر معماری شناخته شده تمدن ایلامی است، در قرن ۱۳ قبل از میلاد روی طاقدیس سردارآباد، یکی از پدیدههای شگرف زمین شناسی در منطقه زاگرس چین خورده ساخته شده است. در واقع در کنار رودخانه دز و کرانههای جنگلی پیرامون آن، منطقه ویژه تاریخی، طبیعی و فرهنگی شکل گرفته است، از این رو در کنار اهمیت چغازنبیل ارزشهای طبیعی پیرامونی این اثر نیز اهمیت زیادی دارد که توجه و حساسیت بیش از پیش دستگاههایی همچون جهاد کشاورزی و منابع طبیعی و محیط زیست را نیاز دارد.
وی به وجود برخی از پدیدههای زمینشناسی این منطقه که متعلق به میلیونها سال قبل هستند، اشاره کرد و افزود: هنوز مطالعات باستانشناسی و چند رشتهای در این منطقه به پایان نرسیده است، اما در صورت تکمیل مطالعات جامع میتوان ارتباط این منطقه را با سایر استقرارگاههای مهم مانند هفت تپه، چغازنبیل، چغامیش، دهنو و تپههای مهم دیگر که در یک شبکه یکپارچه قرار گرفتهاند، پیدا کرد.
طالبیان با تاکید بر اینکه شناخت و بررسی پدیدههای زمین شناختی این منطقه میتواند نکات فراوانی درباره هوشمندی سازندگان بنا با توجه به طبیعت اطراف و تشخیص اهمیت عوامل تاثیرگذار طبیعی آن باشد، اظهار کرد: آنچه مسلم است وجود کرانههای جنگلی دز و منطقه حفاظت شده شکار ممنوع پایین دز با هزاران گونههای جانوری و گیاهی بکر از دیگر ارزشهای برجسته این منطقه است و بدیهی است که هرنوع خدشه به محیط تاریخی طبیعی محدوده طاقدیس سردارآباد میتواند تمام ارزشهای برجسته محیط پیرامونی چغازنبیل و سازه زیگورات مربوط به دوران ایلام میانه را که در دنیا بسیار شناخته شده است و نظیر آن را در کمتر جایی در جهان داریم از بین ببرد.